O επίμονος μελισσοκόμος

THΣ ΑΝΝΑΣ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗ

arampatzi@xrimaonline.gr

Η συνταξιοδότηση συνήθως καθηλώνει ακόμα και νέους ανθρώπους σε έναν καναπέ. Αυτό ακριβώς ήθελε να αποφύγει ο κ. Κωνσταντίνος Μυγδανάλευρος, όταν βγήκε στη σύνταξη. Έφυγε από το στρατό στα 54 του χρόνια και αναζητούσε μανιωδώς χόμπι. Στην αρχή σκέφτηκε τα αμπέλια, αλλά τελικά άλλαξε γνώμη και στράφηκε στη μελισσοκομία, ενώ παράλληλα ανακάλυπτε και τη χαρά της φωτογραφίας. Μέσα σε δέκα χρόνια έχει αποκτήσει 150 μελίσσια και έχει… χαλάσει έξι φωτογραφικές μηχανές, απαθανατίζοντας τις εργατικές του μέλισσες και τη φύση που τις περιβάλλει. Ξεκίνησε το 2002 και έζησε, όπως λέει ο ίδιος, δέκα χρόνια παθιασμένα, ερωτεύτηκε τρελά τη μελισσοκομία. Αγόρασε δύο-τρία μελίσσια για να δει αν του ταιριάζει και έπεσε με τα μούτρα. Διάβαζε οτιδήποτε σχετικό με τις μέλισσες, μάθαινε στην πράξη και παρακολουθούσε σεμινάρια και διαλέξεις καθηγητών του αντικειμένου. Τώρα πλέον βγάζει δύο τόνους μέλι το χρόνο και μιλά για τα όσα έχει μάθει αυτά τα δέκα χρόνια.

Τα μελίσσια

Ο κ. Μυγδανάλευρος ξεκαθαρίζει πως υπάρχουν αρκετά είδη μελιού, το καθένα διαφορετικό και κάποια είναι παρεξηγημένα. Το ανθόμελο που βγαίνει από νέκταρ, το πευκόμελο, το θυμαρίσιο μέλι, τα μελιτώματα και όχι μόνο. Ανάλογα την εποχή και την τοποθεσία βγαίνει και άλλο μέλι.

«Ένα στατικό μελίσσι δίνει περίπου 8 με 10 κιλά, ενώ η νομαδική μελισσοκομία αποφέρει έως και 60 κιλά μέλι», υπογραμμίζει, εξηγώντας γιατί πρέπει να γίνονται περίπου πέντε με έξι «μετακομίσεις» μελισσιών το χρόνο. Οι μελισσοκόμοι γνωρίζουν τα μέρη που πρέπει να πάνε τα μελίσσια τους, ανάλογα με την εποχή του χρόνου. Πολλές φορές παρακαλούν ιδιώτες να τα βάλουν στην άκρη του χωραφιού τους ή ζητούν άδειες για να μπουν σε κοινοτικά χωράφια. Προσπαθούν πάντα να έχουν βοηθητικές ανθοφορίες, να υπάρχουν διαφορετικά άνθη απ’ όπου μπορεί η μέλισσα να μαζέψει νέκταρ, όπως το αγκάθι, η λυγαριά κ.ά.

-Στη Βόρεια Εύβοια πηγαίνουν για τα πεύκα. Αφότου κάηκε η Χαλκιδική, το πιο κοντινό μέρος με πευκοδάση είναι αυτό.

-Την άνοιξη πάνε για ρίκι στη Θεσσαλία, ενώ στην υπόλοιπη Ελλάδα προσφέρονται γι’ αυτό η Κομοτηνή και ο Βόλος.

-Τον Ιούνιο μεταφέρονται στα παράλια της Λάρισας για τις καστανιές.

-Από τον Ιούλιο έως το Σεπτέμβριο βρίσκονται σε μέρη πεδινά που υπάρχει βαμβάκι και βγαίνει μέλι, που αν και παρεξηγημένο είναι καλό.

Τα μελιτώματα που είναι ζωικής παραγωγής μέλι, βγαίνουν στα ορεινά. Έντομο που παρασιτεί, ο εργάτης, μοιάζει με σπόρους από πεπόνι. Πηγαίνει στα πεύκα στο βορινό μέρος, μεγαλώνει, βάζει τα ράμφη του στον κορμό του δέντρου, ρουφά τους χυμούς του και αποβάλλει ζάχαρα. Η μέλισσα το παίρνει και κάνει μέλι.

Ο δάσκαλος

Η μελισσοκομία μαθαίνεται στην πράξη και γι’ αυτό πρέπει να έχει κάποιος καλό δάσκαλο. Ο κ. Μυγδανάλευρος θεωρεί πως είχε και έχει πολύ καλούς δασκάλους. Μάλιστα, ακόμα τους καλεί και τους συμβουλεύεται όταν έχει απορίες ή κάποιο πρόβλημα.

Έχει και ο ίδιος μαθητές. Παίρνουν μελίσσια και τους μαθαίνει τα μυστικά. Φέτος έχει τέσσερις μαθητές, πέρυσι επτά και το 2010 είχε τρεις. Πρόκειται για συνταξιούχους, απόστρατους, αλλά και νέους, γεωπόνους, ανθρώπους με πτυχία και περγαμηνές. Δυσκολεύονται με τη σημερινή κατάσταση και μαθαίνουν ακόμα μια τέχνη για να συμπληρώσουν το εισόδημά τους. Τους διδάσκει περίπου ένα χρόνο. Μετακινούνται όλοι μαζί και μαθαίνουν επί το έργον. Συνεχίζει, βέβαια, να τους δίνει συμβουλές από τη Λάρισα.

Το κόστος

Οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να ξεκινήσουν την άνοιξη με τα πρώτα τους μελίσσια. Αγοράζουν σε πρώτη φάση πέντε παραφυάδες, της οποίας το κόστος ανέρχεται από 10 έως 15 ευρώ η μία. Τί είναι παραφυάδες; Τρία πλαίσια με ένα γόνο στη μέση και τη βασίλισσα. Στα άλλα δύο πλαίσια υπάρχει τροφή, γύρη και μέλι. Η κυψέλη μπορεί να κοστίσει από 30 έως 45 ευρώ, ενώ αν ο ενδιαφερόμενος την έχει, το κόστος περιορίζεται στα 60 ευρώ περίπου. Στη συνέχεια θα πρέπει να αγοράσει σιρόπι για να χτίσουν οι μέλισσες τα κεριά τους. Το κόστος της ζάχαρης για να γίνει το σιρόπι φτάνει τα είκοσι ευρώ ανά κυψέλη, για 15-20 κερήθρες. Αλλιώς, για ένα κιλό κερήθρες πρέπει να καταναλωθούν 4-5 κιλά μέλι. Από την άλλη μεριά, για να βγάλει η μέλισσα ένα κιλό νέκταρ, πρέπει να πάει σε 90.000 άνθη. Και για ένα κιλό μέλι απαιτούνται 7-8 κιλά νέκταρ.

Το κόστος για ένα μελίσσι στην αρχή είναι στα εκατό ευρώ. Π.χ. για είκοσι μελίσσια φτάνει στα 2.000 ευρώ. Αλλά αν δουλέψει κανονικά, θα έχει τη δυνατότητα απόσβεσης, θα πάρει 1.000 με 1.300 ευρώ. Οι διαδικασίες πρέπει να ξεκινήσουν το Μάιο, για να έχει ο μελισσοκόμος παραγωγή μέχρι τον Αύγουστο. Αν γίνουν όλα σωστά, θα βγουν από πέντε έως δέκα κιλά μέλι από ένα μελίσσι. Φυσικά, όσο περνά ο καιρός, μειώνονται και οι δουλειές που πρέπει να γίνουν. Είναι μια ασχολία που αφήνει κάτι. Ο ίδιος ο κ. Μυγδανάλευρος δηλώνει πως δεν έχει μπει ποτέ μέσα… «Εάν πάρει στα σοβαρά κάποιος τη μελισσοκομία, θα έχει καλά αποτελέσματα εξαρχής», σημειώνει.

Οι δυσκολίες

«Το μελίσσι τρέφεται με πετρέλαιο», λέει ο κ. Μυγδανάλευρος, εννοώντας πως το κόστος της μελισσοκομίας ανεβαίνει κατακόρυφα με τις μετακινήσεις που πρέπει να γίνονται. Παράλληλα, δεν είναι λίγα τα προβλήματα που προκύπτουν από τη στιγμή που το μελίσσι είναι μακριά και δεν μπορεί ο μελισσοκόμος να το προσέχει συνέχεια. Το Σεπτέμβριο μια αρκούδα «επισκέφθηκε» τα μελίσσια του κ. Μυγδανάλευρου και χτύπησε πέντε κυψέλες. Τον Ιούλιο κάηκαν αρκετά μελίσσια, ο ΕΛΓΑ επισκέφθηκε το μέρος, αλλά ακόμα δεν του έχει δοθεί κάποια αποζημίωση. Ακόμα, υπάρχει και το φαινόμενο των κλοπών. Φέτος, του έκλεψαν ακόμα 17 κυψέλες