«Μαχαίρι» έως 15% στις ενισχύσεις

Ιδιαίτερα αρνητικά για τους Έλληνες παραγωγούς είναι τα σενάρια που εξυφαίνονται στις Βρυξέλλες σε σχέση με τις περικοπές στη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική 2014-2020 και το «μαχαίρι» που θα μπει στις άμεσες ενισχύσεις.

Οι σχετικές πληροφορίες που επιβεβαιώνονται δια στόματος υψηλόβαθμου αξιωματούχου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κάνουν λόγο για περικοπές σε ποσοστό περίπου 15% στην ενιαία ενίσχυση, σε ετήσια βάση.

Η πρόβλεψη αυτή, που δεν αποκλείεται τελικά να αποδειχθεί και αισιόδοξη (!), ουσιαστικά μεταφράζεται σε περικοπές της τάξης των 350 εκατ. ευρώ κατ’ έτος για την ενιαία ενίσχυση και συνολικά σε περίπου 2,5 δισ. ευρώ για όλη την περίοδο εφαρμογής της νέας ΚΑΠ (2014-2020).

Αξιοσημείωτο είναι ότι οι περίπου 670.000 Έλληνες παραγωγοί, που σήμερα είναι δικαιούχοι, θα δουν το εισόδημά τους να συρρικνώνεται εκ νέου όχι μόνο με το «μαχαίρι» που θα μπει στην ενιαία ενίσχυση, αλλά και με τις επί μέρους προβλέψεις που προωθούνται στο πλαίσιο της νέας ΚΑΠ.

Μεταξύ άλλων, προβλέπεται ότι το 30% των χρημάτων που θα προορίζονται για άμεσες ενισχύσεις θα πηγαίνει στη λεγόμενη «πράσινη ενίσχυση», δηλαδή θα δίνονται όταν θα εφαρμόζονται προγράμματα αγρανάπαυσης, αμειψισποράς κ.λπ.

Επιπρόσθετα, αρκετοί θα είναι εκείνοι που θα δουν το εισόδημά τους να μεταβάλλεται από τις αλλαγές που θα εφαρμοστούν και στην εσωτερική κατανομή των αγροτικών επιδοτήσεων ανάμεσα στους Έλληνες δικαιούχους, η οποία στην κυριολεξία αναμένεται να φέρει τα πάνω κάτω σε ό,τι ίσχυε έως σήμερα.

Ειδικότερα, με τις νέες προβλέψεις υιοθετείται το «περιφερειακό» μοντέλο που προβλέπει ουσιαστικά ότι οι επιδοτήσεις μετά το 2014 δε θα δίνονται μόνο με βάση τα «ιστορικά» δικαιώματα που προκύπτουν από την τριετία 2000-2002, αλλά με βάση κυρίως περιφερειακά κριτήρια, γεγονός που αναμένεται να πλήξει το εισόδημα των ιδιοκτητών «ακριβών» δικαιωμάτων, αλλά θα διευρύνει τους δικαιούχους σε επίπεδο νέων καλλιεργητών και κατόχους χορτολιβαδικών εκτάσεων.

Πέραν αυτών, περικοπές θα υπάρξουν, τουλάχιστον όπως προτείνεται από τον Χέρμαν Βαν Ρομπάι και στα κονδύλια του δεύτερου πυλώνα κατά 10%, ενώ μειωμένο προβλέπεται και το ποσοστό χρηματοδότησης, από 85% σε 75%,για τις λιγότερο αναπτυγμένες περιοχές, τις πολύ απομακρυσμένες, και τα νησιά του Αιγαίου.

Σημαντικό είναι δε το γεγονός ότι τα ποσά που θα οριστικοποιηθούν με τη νέα ΚΑΠ για την ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος, θα μπορούν να αλλάξουν προς το χειρότερο ακόμα και μετά την οριστικοποίηση της, καθώς υπάρχει σχετική πρόβλεψη ώστε να μπορεί ανά πάσα στιγμή να αναθεωρηθεί ο προϋπολογισμός της, λόγω των οικονομικών εξελίξεων και της δημοσιονομικής κατάστασης της Ε.Ε.

Δηλαδή, ανά πάσα στιγμή θα είναι εφικτό να κοπούν κονδύλια από την ΚΑΠ και να δοθούν στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.

Η ελληνική πλευρά δείχνει να αντιμετωπίζει με ψυχραιμία τις ιδιαίτερα δυσοίωνες εξελίξεις για τη χώρα μας, που έχουν διαμορφωθεί μέχρι στιγμής σε σχέση με το ζήτημα αυτό, ευελπιστώντας στην επίτευξη στήριξης του αγροτικού τομέα μέσα από έμμεσες ενισχύσεις και μέσα από δράσεις που θα έχουν αναπτυξιακό χαρακτήρα.

Επιπρόσθετα, αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι οι αξιωματούχοι του ΥΠΑΑΤ δεν κρύβουν την «ανακούφισή» τους για το γεγονός ότι το κλίμα στη χώρα είναι τέτοιο αυτή την περίοδο, ώστε οι όποιοι «κραδασμοί» προκύψουν για τις περικοπές σε επίπεδο άμεσων ενισχύσεων να μπορούν να «απορροφηθούν» μέσα στο γενικότερο κλίμα αγωνίας που επικρατεί για την αποκατάσταση της οικονομίας σε ορθή πορεία.

Θεωρούν, δηλαδή, ότι όσο επώδυνες και να είναι οι κυοφορούμενες αλλαγές για κάποιες ομάδες παραγωγών που έως σήμερα απολάμβαναν την προστασία υψηλών άμεσων ενισχύσεων, στον αγροτικό κόσμο θα επικρατήσει η ψυχραιμία και η κατανόηση των δύσκολων συνθηκών μέσα στις οποίες καλείται η χώρα να σταθεί στα πόδια της.

Σε κάθε περίπτωση, οι διαπραγματεύσεις που αυτή την περίοδο κορυφώνονται είναι πολύ σκληρές σε επίπεδο Ε.Ε.

Στοιχεία που αντικειμενικά επηρεάζουν τον προϋπολογισμό της νέας ΚΑΠ είναι αφενός οι μεγάλες διαφορές μεταξύ «βορείων και νοτίων» της Ευρώπης τόσο για το περιεχόμενο του κοινοτικού προϋπολογισμού όσο και ειδικότερα για τη νέα ΚΑΠ και αφετέρου η είσοδος στην ευρωπαϊκή «οικογένεια» των νέων μελών από την ανατολική και την κεντρική Ευρώπη, που διεκδικούν μερίδιο από την «πίτα» των κονδυλίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι οι νέες χώρες διεκδικούν από τον προϋπολογισμό της ΚΑΠ κονδύλια για περίπου 7 εκατ. αγρότες, όταν οι αγρότες των «15» είναι συνολικά περίπου 6 εκατ. Επιπρόσθετα, ισχυρός σύμμαχος των διεκδικήσεών τους δεν πρέπει να παραβλεφθεί ότι είναι ο Ρουμάνος Επίτροπος Γεωργίας, Ντατσιάν Τσόλος.

Σε ό,τι αφορά στη θέση της Ελλάδας μέσα σε αυτό το σκληρό «παζάρι» που λαμβάνει χώρα στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο των διεργασιών στις Βρυξέλλες, σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις δείχνει αμέτοχη, ή στην καλύτερη περίπτωση περιορίζεται στα τυπικά και βασικά των υποχρεώσεών της.

Ενδεικτικό είναι και το γεγονός ότι η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης δεν επέδειξε ενδιαφέρον ούτε καν για την στελέχωση του αγροτικού τμήματος της Μόνιμης Ελληνικής Αντιπροσωπείας, ώστε τουλάχιστον να υπάρχει μία στοιχειώδης σταθερή ελληνική παρουσία στις Βρυξέλλες.

Το «βάρος» των διαπραγματεύσεων για το νέο προϋπολογισμό της ΚΑΠ σηκώνουν κατά κύριο λόγο η Γαλλία, που είναι και «πρωταθλήτρια» στις ευρωπαϊκές ενισχύσεις και η Ιταλία, χώρες οι οποίες αρνούνται σθεναρά τις περικοπές των κονδυλίων στον αγροτικό τομέα.

Από την άλλη, ωστόσο, η Βρετανία απειλεί ακόμα και με βέτο εάν δε γίνουν δραστικές περικοπές στα κονδύλια, ζητώντας η συνολική μείωση του προϋπολογισμού να προέλθει κυρίως από τα κονδύλια της ΚΑΠ, δεδομένου ότι η ίδια δεν ωφελείται ιδιαιτέρως από τις συγκεκριμένες επιδοτήσεις. Μαζί τους συντάσσονται και άλλες χώρες του ευρωπαϊκού βορρά.

Τέλος, η Γερμανία αποφεύγει να πάρει ξεκάθαρη θέση και δείχνει να επιδιώκει τη συζήτηση του θέματος μέσα στο 2014.