Bιταμίνη D: Γιατί είναι πολύτιμη;

Της ΘΕΟΔΩΡΑΣ ΚΟΓΚΑ

Επ. Τεχνολόγος Τροφίμων MSc

(kogka@paragogi.net)

Η βιταμίνη D προσφέρει μια ποικιλία από οφέλη για την υγεία, με τις βιταμίνες D2 και D3 να είναι οι πιο ευεργετικές μορφές της βιταμίνης D για την υγεία του δέρματος, των μαλλιών και των οστών. Η βιταμίνη έχει την ικανότητα να απορροφάται μέσω περιορισμένης έκθεσης στον ήλιο και να μπορεί να αποτρέψει βλάβες του δέρματος, αλλά και πιθανά εγκαύματα. Πώς όμως γίνεται αυτό;

Το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί να παράγει από μόνο του τη βιταμίνη D, γι’ αυτό το λόγο δημιουργεί έναν πρόδρομο, δηλαδή τη βιταμίνη D2. Όταν λοιπόν το δέρμα εκτίθεται σε υπεριώδες ηλιακό φως, ο πρόδρομος αυτός μετατρέπεται σε ενεργή μορφή δηλαδή, σε βιταμίνη D. Σε τί μας βοηθά όμως η βιταμίνη D; Σίγουρα όλες οι βιταμίνες είναι σημαντικές για την υγεία του ανθρώπινου σώματος. Όμως αυτή επηρεάζει άμεσα κάποιες βασικές λειτουργίες του, όπως η διατήρηση της καλής υγείας των μαλλιών. Υπάρχει, λοιπόν, μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ της ανάπτυξης των μαλλιών και της έκθεσης του ήλιου. Σε πειραματικές μάλιστα μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε ποντίκια, παρατηρήθηκε ότι η απουσία βιταμίνης D μπορεί να αποτρέψει την αύξηση της τρίχας. Πιο συγκεκριμένα, η ανάπτυξη των μαλλιών ακολουθεί έναν κύκλο, όπου οι θύλακες της τρίχας παράγουν την τρίχα για περίπου δύο έως έξι έτη πριν «πέσει». Μετά την πτώση της, το θυλάκιο βρίσκεται «κοιμισμένο» μέχρι να επανενεργοποιηθεί. Η βιταμίνη D συνδέεται με αυτήν την ανάπτυξη, αφού βοηθά την τρίχα όχι μόνο να αντικατασταθεί, αλλά και να αναδυθεί.

Ο πρόδρομος αυτής της βιταμίνης D, βοηθά ακόμη και στη λειτουργία άλλων ιστών, όπως αυτοί του δέρματος. Κατά την έκθεση στον ήλιο, το δέρμα παράγει την καλσιτριόλη που είναι χρήσιμη για την καλή υγεία του δέρματος, λόγω της αντιμικροβιακής της δράσης. Η καλσιτριόλη βοηθά, από την άλλη, στην προστασία του δέρματος από εκζέματα, ακόμα και από την υπεριώδη ακτινοβολία.

Είναι βέβαια σημαντικό να γνωρίζετε ότι η ικανότητα παραγωγής της βιταμίνη D μπορεί να ποικίλει, ανάλογα με την ηλικία, το χρώμα του δέρματος κ.ά. Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι έχει παρατηρηθεί αυξημένη ανεπάρκεια βιταμίνης D σε άτομα με σκούρο δέρμα, σε εγκυμονούσες γυναίκες, ακόμα και σε παχύσαρκα άτομα, όπου η βιταμίνη «παγιδεύεται» στο λίπος του σώματος.

Μία ακόμη αναφορά είναι ότι τα χαμηλά επίπεδά της έχουν συνδεθεί με υψηλή αρτηριακή πίεση, ακόμα και αυξημένο κίνδυνο καρδιακής προσβολής, ή διαταραχές της διάθεσης. Ενώ η βιταμίνη D είναι λιποδιαλυτή, βοηθά στην εντερική απορρόφηση του ασβεστίου και του φωσφόρου, παράλληλα ρυθμίζει το μεταβολισμό του ασβεστίου μέσω της παραθορμόνης, γι’ αυτό το λόγο βοηθά και στην καλή υγεία των οστών.

Πόση όμως ποσότητα βιταμίνης D χρειάζεται ημερησίως ο οργανισμός μας; Η ημερήσια συνιστώμενη πρόσληψη είναι 600 διεθνείς μονάδες (ΙU) για υγιείς ενηλίκους και 800 ΙU για άτομα άνω των 70 ετών, ενώ ο καλύτερος τρόπος για να ελέγξετε την επάρκει;a της είναι με ειδική εξέταση αίματος. Βέβαια, το να λαμβάνεται ακόμα και 2.000 ΙU την ημέρα είναι ασφαλές, αφού μπορεί να σας εξασφαλίσει ακόμα μεγαλύτερα οφέλη.

Αν επιθυμείτε, λοιπόν, να αυξήσετε την πρόσληψη της βιταμίνης D με φυσικό τρόπο και όχι μέσω κάποιου φαρμακευτικού συμπληρώματος, τότε θα πρέπει να συμπεριλάβετε στο διαιτολόγιό σας τροφές όπως:

• Ψάρια: σολομός, σαρδέλες, τόνος.
• Επιλεγμένα είδη μανιταριών. Δεδομένου του ότι τα μανιτάρια εκτίθενται στο ηλιακό φως, μπορεί να περιέχουν περισσότερα ευεργετικά επίπεδα σε βιταμίνη D, από εκείνα που φαντάζεστε. Αρκεί να αναζητήσετε σε επιλεγμένα καταστήματα τα μανιτάρια εκείνα που καλλιεργούνται σε φως.
• Συκώτι βοδινό.
• Κρόκοι αυγών.

Τέλος, μπορείτε να βρείτε στα σούπερ μάρκετ, και τρόφιμα εμπλουτισμένα με βιταμίνη D (δημητριακά, γαλακτοκομικά κ.ά.), αρκεί να τα αναζητήσετε στην ετικέτα της συσκευασίας τους.