Το ημερολόγιο του καλλιεργητή

Οι αμπελουργοί είναι «εφόπλου λόγχη» για να αντιμετωπίσουν την ευδεμίδα, το ωίδιο, τον περονόσπορο και τον βοτρύτη, κατεύθυνση στην οποία βοηθιούνται με φυτοπροστατευτικά μέσα και με καλλιεργητικά μέτρα. Στο βαμβάκι ιδιαίτερη επαγρύπνηση χρειάζεται για την αντιμετώπιση προσβολών από εντομολογικούς εχθρούς που δεν παράγουν πάντα σημαντικό καταστροφικό αποτέλεσμα, για την καταπολέμηση των ζιζανίων στη νεαρή φυτεία και για την ορθολογική λίπανση και άρδευση. Τέλος, στα κηπευτικά των θερμοκηπίων της νότιας Ελλάδας, η εποχή είναι κατάλληλη για την καταστροφή σπόρων ζιζανίων και σπορίων μυκήτων με ηλιοαπολύμανση.

ΑΜΠΕΛΙ

Στο αμπέλι η δραστηριότητα των προνυμφών της πρώτης καρπόβιας γενιάς της ευδεμίδας είναι δυνατό να προκαλέσει σημαντική μείωση της παραγωγής. Η καταπολέμηση του εντόμου πρέπει να είναι προληπτική και να αποβλέπει στη θανάτωση των αυγών και των νεαρών προνυμφών, πριν εισέλθουν στις ράγες. Από τα προνυμφοκτόνα, προτιμάται η χρησιμοποίηση του εντομοπαθογόνου βακίλου Bacillus thuringiensis, γιατί θεωρούνται πλήρως ατοξικά για την ωφέλιμη πανίδα και το περιβάλλον. Ακολουθούν σκευάσματα με εκλεκτική δράση, όπως είναι οι ρυθμιστές ανάπτυξης και τα φυσικής προέλευσης εντομοκτόνα, ως λιγότερο τοξικά για την ωφέλιμη πανίδα.

Το σωστό ξεφύλισμα, που προηγείται, βοηθά στην πλήρη και αποτελεσματική διαβροχή των σταφυλιών (βοτρύων) με το ψεκαστικό υγρό.

Αυτή την εποχή θεωρείται επιβεβλημένη η προστασία των βοτρύων από το ωίδιο, γιατί οι ζημιές που προκαλούνται στο αμπέλι από την ασθένεια είναι συνήθως καταστροφικές. Συνιστάται επιμελής ψεκασμός με κατάλληλο, εγκεκριμένο μυκητοκτόνο, ιδιαίτερα σε ευαίσθητες ποικιλίες και σε αμπελώνες με ιστορικό προσβολής. Πρέπει να γίνεται εναλλαγή μυκητοκτόνων με διαφορετικό τρόπο δράσης, για την αποφυγή ανάπτυξης ανθεκτικότητας. Στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης φυτοπροστασίας είναι δυνατό να χρησιμοποιηθεί το φυσικό προϊόν του ανταγωνιστικού μύκητα Ampelomyces quisqualis M10. Η ένταση της ασθένειας μπορεί να μειωθεί με σειρά καλλιεργητικών μέτρων, μεταξύ των οποίων και τα θερινά κλαδέματα, που διευκολύνουν τον αερισμό και τον καλύτερο φωτισμό της βλάστησης και των βοτρύων.

Σε αμπελώνες με ιστορικό προσβολών από περονόσπορο, σε ποικιλίες ευαίσθητες και σε περιοχές με ευνοϊκές για την ασθένεια συνθήκες (συχνές βροχοπτώσεις, υψηλή σχετική υγρασία και θερμοκρασίες μεγαλύτερες από 13^οC) συνιστάται άμεση επέμβαση με ένα κατάλληλο, εγκεκριμένο μυκητοκτόνο, που μπορεί συνδυαστικά να αντιμετωπίσει και το ωίδιο.

Σοβαρό κίνδυνο προσβολής από βοτρύτη έχουν οι αμπελώνες των υγρών περιοχών και οι ευαίσθητες στην ασθένεια ποικιλίες. Στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται η προστασία των πρέμνων με τη χρησιμοποίηση ενός κατάλληλου, εγκεκριμένου μυκητοκτόνου.

Τα καλλιεργητικά μέτρα που περιορίζουν την ένταση της ασθένειας είναι εκείνα που βελτιώνουν την κυκλοφορία του αέρα μέσα στον αμπελώνα και συμβάλλουν στο ταχύτερο στέγνωμα των πρέμνων από τη βροχή ή τη δροσιά. Το ίδιο ισχύει και για τον βοτρύτη.

ΒΑΜΒΑΚΙ

Αυτή την εποχή τα βαμβακόφυτα, σε γενικές γραμμές, βρίσκονται στο στάδιο της πρώτης ανάπτυξης, δηλαδή στο στάδιο εμφάνισης των πρώτων χτενιών και έχουν ύψος 10-15 εκατοστά και 6-8 πραγματικά φύλλα. Απειλούνται με προσβολή από αφίδες, θρίπες και κυρίως τετράνυχο. Πρέπει όμως να αποφεύγονται οι ψεκασμοί, μόνο σε περιπτώσεις πολύ έντονων προσβολών και μεγάλων πληθυσμών, αφού κύρια φροντίδα των παραγωγών πρέπει να είναι η προστασία των φυσικών εχθρών. Η χρησιμοποίηση βιολογικών σκευασμάτων ή εκλεκτικών εντομοκτόνων, σε περίπτωση που κριθούν αναγκαίοι οι ψεκασμοί, ώστε να περιοριστούν οι δυσμενείς συνέπειες στα ωφέλιμα έντομα, πρέπει να είναι οι πρώτες επιλογές μας.

Απαραίτητο κρίνεται αυτή την εποχή ένα μηχανικό σκάλισμα, το οποίο, εκτός από την καταπολέμηση των ζιζανίων, συμβάλλει στη βελτίωση του αερισμού του εδάφους και την αποφυγή σηψιρριζιών.

Συνιστάται, τέλος, στους βαμβακοπαραγωγούς, η ορθολογική χρήση νερού και λιπασμάτων (επιφανειακή λίπανσης) επειδή οι υπερβολικές δόσεις δημιουργούν φυτά με πλούσια βλάστηση που προσελκύουν τους εχθρούς του βαμβακιού, ενώ συγχρόνων μειώνουν τις αποδόσεις και αυξάνουν το κόστος της καλλιέργειας.

ΚΗΠΕΥΤΙΚΑ ΥΠΟ ΚΑΛΥΨΗ (ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΑ)

Για τα θερμοκήπια των κηπευτικών της νότιας Ελλάδας η εποχή είναι κατάλληλη για την αντιμετώπιση μυκήτων και ζιζανίων με τη μέθοδο της ηλιοαπολύμανσης. Η μέθοδος αυτή, που κερδίζει συνεχώς έδαφος, αφορά την κάλυψη του εδάφους με πλαστικό και έχει βασικά της πλεονεκτήματα το χαμηλό κόστος και την απουσία αρνητικών περιβαλλοντικών επιπτώσεων, όταν το χρησιμοποιούμενο υλικό είναι φωτοαποδομήσιμο. Η αποτελεσματικότητα της μεθόδου αυξάνεται όταν πριν την κάλυψη, η υγρασία του εδάφους είναι υψηλή, με σημαντικό πλεονέκτημα, ιδιαίτερα στην περίπτωση που χρησιμοποιηθεί αδιαπέρατο υλικό, ότι ο απαιτούμενος χρόνος για την απολύμανση του εδάφους τόσο από τους σπόρους των ζιζανίων όσο και από τα σπόρια των μυκήτων, μειώνεται περίπου στις τρεις έως τέσσερις εβδομάδες.