Σε επιφυλακή οι παραγωγοί ακτινιδίου

της Άννας Αραμπατζή

«Συναγερμός» έχει σημάνει τις τελευταίες μέρες στις τάξεις των παραγωγών ακτινιδίου, καθώς το επικίνδυνο παθογόνο βακτήριο Pseudomonas syringae pv. Actinidiae(PSA) έκανε την εμφάνισή του στη χώρα μας. Η ασθένεια αυτή εμφανίστηκε σε ένα μικρό κτήμα στην περιοχή της Πέλλας, όπου ελήφθη δείγμα από τον παραγωγό και ταυτοποιήθηκε ως το PSA. Δείγματα από την ευρύτερη περιοχή εστάλησαν για έλεγχο στο Μπενάκειο Φυτοπαθολογικό Ινστιτούτο (ΜΦΙ), ενώ την ίδια πρακτική ακολουθούν κι άλλες περιοχές, προληπτικά.

Όπως εξηγεί στην «Παραγωγή» ο κ. Γρηγόρης Οικονόμου, προϊστάμενος του Τμήματος Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου Άρτας, έχει ήδη ξεκινήσει ένας κύκλος δειγματοληψίας με περίπου 1.500 δείγματα, τα οποία εστάλησαν στο ΜΦΙ και αναμένονται οι σχετικές απαντήσεις. Η ακτινιδιά είναι μια ιδιαιτέρως σημαντική καλλιέργεια στην περιοχή τους, γι’ αυτό και έσπευσαν πρώτοι να εκδώσουν ανακοίνωση ενημέρωσης των παραγωγών.

Οι ειδικοί εικάζουν πως η μόλυνση με το βακτηριακό έλκος της ακτινιδιάς έγινε μέσω πολλαπλασιαστικού υλικού, το οποίο ενδεχομένως να είναι ιταλικής προέλευσης και να μην ελέγχθηκε σωστά στα φυτώρια. Στην Ιταλία, άλλωστε, οι παραγωγοί ακτινιδίου έχουν δεχθεί μεγάλο πλήγμα από την ασθένεια αυτή. Σε ορισμένες περιοχές της, η κάμψη της παραγωγής ήταν της τάξεως του 40% το 2013, εξαιτίας της προσβολής απο PSA.

«Τώρα πρέπει να πάρουμε μέτρα μη διάδοσης. Πρόκειται για μια αρκετά δύσκολη ασθένεια και η μόλυνση είναι δυστυχώς πολύ εύκολη», τονίζει ο κ. Οικονόμου και εξηγεί πως μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους, όπως τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται, τα λάστιχα των τρακτέρ, τα ρούχα των εργατών, ακόμα και με το βρόχινο νερό. Επιπλέον, για να μεταδοθεί το βακτήριο πρέπει να βρει τρωτό σημείο, όπως οι τομές του κλαδέματος και οι ουλές από την πτώση των φύλλων.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, μέχρι την ημέρα που επικοινώνησε η «Παραγωγή» με τις Ενώσεις, Άρτας-Φιλιππιάδας, Γιαννιτσών και Πυργετού Λάρισας, δεν είχε κάνει την εμφάνιση του το PSA.

Ασθένεια καραντίνας

Όπως επισημαίνουν στην «Παραγωγή» αρμόδιες πηγές του ΥπΑΑΤ, τα θέματα των επιβλαβών οργανισμών καραντίνας αντιμετωπίζονται σε κοινοτικό επίπεδο και τα όποια ενδεχόμενα εθνικά μέτρα περνούν από τη μόνιμη Επιτροπή Φυτοϋγείας της Ε.Ε.

Επί του θέματος, την ερχόμενη εβδομάδα και συγκεκριμένα στις 18 Ιουνίου, θα πραγματοποιηθεί σύσκεψη στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, όπου θα συζητηθεί το θέμα και θα αναζητηθούν λύσεις.

Αξίζει να σημειωθεί ότι προ τριετίας το PSA είχε εμφανιστεί στην Πιερία και τότε τα προσβληθέντα δέντρα κόπηκαν και κάηκαν, ενώ έγιναν πολλές ενημερώσεις προς τους παραγωγούς.

Συστάσεις από την Π.Ε. Πιερίας

Μετά την εμφάνιση του επιβλαβούς οργανισμού, το Τμήμα Ποιοτικού & Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας & Κτηνιατρικής Π.Ε. Πιερίας συστήνει στους καλλιεργητές ακτινιδιάς, για την αποφυγή μόλυνσης των οπωρώνων τους, τις εξής ορθές πρακτικές δενδροκομικής υγιεινής:

-Να γίνεται συχνή επιθεώρηση των δένδρων για τυχόν εμφάνιση ύποπτων συμπτωμάτων προσβολής. Στην περίπτωση που εντοπιστούν ύποπτα συμπτώματα, μαρκάρονται τα δένδρα και ενημερώνεται σχετικά η υπηρεσία μας. Σε καμία περίπτωση να μη μεταφέρεται το ύποπτο φυτικό υλικό εκτός του οπωρώνα.

-Να εφαρμόζονται αυστηρά μέτρα υγιεινής για τους χώρους και τα μέσα που χρησιμοποιούνται στην καλλιέργεια (καθαρά εργαλεία και μηχανικά μέσα, απολύμανσή τους πριν τη χρήση και καλό πλύσιμο αμέσως μετά τη χρήση τους κ.λπ.).

-Να εφαρμόζονται αυστηρά μέτρα υγιεινής για το προσωπικό που μετακινείται μέσα στον οπωρώνα (χρήση καλύμματος κεφαλής και γαντιών, πλύσιμο των χεριών κ.λπ.).

-Να μην απομακρύνεται φυτικό υλικό από τον οπωρώνα και να εξασφαλίζεται ότι στα φορτία των συγκομισμένων καρπών δεν υπάρχουν φυτικά υπολείμματα (φύλλα, τμήματα βλαστών κ.ά.).

-Να συσσωρεύονται και να καταστρέφονται εντός του οπωρώνα τα τμήματα κλάδων από τα κλαδέματα και να διατηρείται καθαρή η επιφάνεια του εδάφους από πεσμένα φύλλα και τμήματα κλάδων.

-Να χρησιμοποιείται υγιές, πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό για την εγκατάσταση νέων οπωρώνων.

Σε περίπτωση εμφάνισης ύποπτων συμπτωμάτων (γωνιώδεις νεκρωτικές κηλίδες στα φύλλα με ή χωρίς κίτρινη ζώνη, μάρανση και νέκρωση φύλλων ακτινιδιάς ή καρούλιασμα στις άκρες του ελάσματος, καστανοκόκκινος μεταχρωματισμός της επιφάνειας του κορμού, των βραχιόνων ή των κλάδων) της ασθένειας του βακτηριακού έλκους της ακτινιδιάς σε ένα οπωρώνα, οι παραγωγοί πρέπει άμεσα να ενημερώνουν τη Διεύθυνση Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής – Tμήμα Ποιοτικού και Φυτοϋγειονομικού Ελέγχου.

Στη Βουλή το θέμα

Το θέμα έφτασε μέχρι και στη Βουλή, με δυο βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ να υποβάλουν σχετική ερώτηση -προ ανασχηματισμού- στον υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Άθανάσιο Τσαυτάρη.

Αναλυτικά, η ερώτηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ αναφέρει:

Σύμφωνα με το Τμήμα Φυτοπροστασίας και Ποιοτικού Ελέγχου Γιαννιτσών, της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής, από τα αποτελέσματα πρόσφατης δειγματοληψίας σε καλλιέργεια ακτινιδίων, που πραγματοποιήθηκε στην περιοχή της Πέλλας, βρέθηκε το παθογόνο βακτήριο Pseudomonas syringae pv. Actinidiae(PSA).

Το εν λόγω παθογόνο βακτήριο είναι πολύ σοβαρή ασθένεια, καθώς μπορεί να καταστρέψει ολοκληρωτικά το φυτό σε πολύ μικρό χρόνο και σε μεγάλες εκτάσεις. Στην Ιταλία, απ’ όπου πιθανόν εισήλθε στη χώρα μας μέσω μολυσμένων φυτών, έχει προκαλέσει τεράστιες ζημιές. Η είσοδος του παθογόνου γίνεται από τα φύλλα, από τις τομές κλαδέματος και από τις ουλές μετά την πτώση των φύλλων. Η μετάδοσή του μπορεί να γίνει σε μικρές αποστάσεις με τη βροχή, τον αέρα και τα έντομα, ενώ σε μεγάλες αποστάσεις με μολυσμένο φυτικό υλικό και κυρίως με τον άνθρωπο και τα καλλιεργητικά εργαλεία.

Η καταπολέμηση της ασθένειας γίνεται με άμεση κοπή και κάψιμο των φυτών τόσο εντός του κτήματος όσο και των γειτονικών, που πιθανών διαπιστωθούν παρόμοια συμπτώματα.

Επειδή:

-Απειλείται ουσιαστικά η ακτινιδιοκαλλιέργεια στη Βόρεια Ελλάδα και κατ’ επέκταση σε όλη τη χώρα,

-η είδηση της ασθένειας έχει τρομοκρατήσει τους παραγωγούς, καθώς είναι η πρώτη φορά που το σοβαρό αυτό παθογόνο εμφανίζεται στην Ελλάδα,

-είναι πολύ σημαντικό να περιοριστεί όσο το δυνατόν για να μη μεταδοθεί και σε άλλες περιοχές,

-στο μυαλό των παραγωγών ξυπνάνε μνήμες των ολέθριων χειρισμών στην περίπτωση της ευλογιάς στα αιγοπρόβατα.

Ερωτάται ο αρμόδιος Υπουργός:

Σε ποιες ενέργειες προτίθεται να προβεί, προκειμένου η ασθένεια να περιοριστεί στην περιοχή όπου διαπιστώθηκε;

Θα ενεργοποιηθούν οι σχετικοί μηχανισμοί για την κάλυψη των καταστροφών που θα υποστούν οι παραγωγοί;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Αποστόλου Ευάγγελος

Αμμανατίδου-Πασχαλίδου Ευαγγελία

Η σημασία του ακτινίδιου για τη χώρα

Το ακτινίδιο καλλιεργείται κυρίως στη Βόρεια Ελλάδα, την Πιερία, την Αιτωλοακαρνανία, τη Φθιώτιδα, την Πρέβεζα, την Άρτα, αλλά και σε άλλες περιοχές. Η Ελλάδα είναι από τις κυριότερες χώρες που καλλιεργείται το ακτινίδιο. Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου των επιχειρήσεων εξαγωγής φρούτων, η χώρα μας βρίσκεται στην 5η θέση παγκοσμίως.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2012 καταγράφηκε ρεκόρ εξαγωγών ακτινιδίου με 90.348 τόνους, από μία εγχώρια παραγωγή 142.000 τόνων. Το ελληνικό ακτινίδιο εξάγεται σε 51 χώρες και κυρίως στη Ρωσία, την Ουκρανία, τη Ρουμανία, τη Βουλγαρία και τη Γερμανία.