«Aυτογκόλ» Τσαυτάρη κόστους 150 εκατ. ευρώ

Ρεπορτάζ:

ΝΙΚΟΣ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ

Ένα πρωτοφανές «αυτογκόλ», επισημαίνουν συνεταιριστικοί κύκλοι ότι πέτυχε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Αθανάσιος Τσαυτάρης, το οποίο αναμένεται να στοιχίσει στη χώρα μας κοινοτικούς καταλογισμούς τουλάχιστον 150 εκατ. ευρώ. Αιτία, η δήλωση του υπουργού στη Βουλή ότι «συνεταιρισμοί πήραν χρήματα, τα οποία κανείς δεν επέστρεψε ούτε ένα ευρώ στην πολιτεία», αναφερόμενος στο άτοκο δάνειο ύψους 150 εκατ. ευρώ, που δόθηκε το 2008 με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου σε 57 Ενώσεις Αγροτικών Συνεταιρισμών και Συνεταιρισμούς, για την αγορά δημητριακών. Δήλωση, που οδήγησε στη συνέχεια σε εισαγγελική παραγγελία και την έναρξη προκαταρκτικής εξέτασης για την υπόθεση.

Η κριτική στον υπουργό ασκείται καθώς το μεγαλύτερο μέρος των δανείων έχει γίνει έντοκο από πέρυσι (και μάλιστα με επιτόκιο 12%), ενώ το χρονοδιάγραμμα αποπληρωμής του έχει προσδιοριστεί για την επόμενη πενταετία. Παράλληλα, εκτιμάται ότι οι δηλώσεις θα πλήξουν τη διαπραγματευτική θέση της χώρας ενόψει κρίσιμων διαβουλεύσεων με τις αρμόδιες κοινοτικές αρχές, οι οποίες ετοιμάζονται να αποφανθούν οριστικά ότι υπήρξε κρατική ενίσχυση στη συγκεκριμένη υπόθεση, άρα να προχωρήσουν σε καταλογισμούς κατά του ελληνικού δημοσίου.

Ο ίδιος ο πρόεδρος της ΠΑΣΕΓΕΣ, Τζανέτος Καραμίχας, επισήμανε ότι "μόνο σε σκοπιμότητες πολιτικές κατ’ αρχήν αλλά και επιχειρηματικές μπορεί να αποδοθεί η δημοσίευση του από 11.12.2012 δελτίου του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σχετικά με την κατόπιν εισαγγελική παραγγελία έναρξης διαδικασίας προκαταρκτικής ανάκρισης για τη χορήγηση ατόκου δανείου 150 εκατ. ευρώ για αγορά δημητριακών, το έτος 2008". Μάλιστα, προσθέτει ότι το συνολικό ποσό που δανειοδοτήθηκαν οι Ενώσεις ήταν 108 εκατ. ευρώ και όχι 150 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον υπουργό.

Επίσης, οι Συνεταιριστικές Οργανώσεις που συμμετείχαν στον παραπάνω δανεισμό ήταν 49 και όχι 57, αναφέρει ο κ. Καραμίχας. Μάλιστα, κάποιος αριθμός συνεταιριστικών φορέων έχει εξοφλήσει πλήρως τις δανειακές του υποχρεώσεις, ένας άλλος αριθμός εξυπηρετεί κανονικά το δανεισμό και οι υπόλοιπες συνεταιριστικές οργανώσεις έχουν πραγματική αδυναμία να ανταποκριθούν στις ανειλημμένες υποχρεώσεις τους. Όμως, δεν είναι οι μοναδικές που δεν έχουν τη δυνατότητα να εξυπηρετήσουν, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, τις δανειακές τους υποχρεώσεις. Είναι γνωστό ότι πάμπολλες ιδιωτικές και μη επιχειρήσεις, στις οποίες έχουν χορηγηθεί δάνεια με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου, δεν ανταποκρίνονται και αυτές. Επιπλέον, πρέπει να διευκρινισθεί ότι έχει ζητηθεί κατ’ επανάληψη ρύθμιση του ανωτέρω δανείου, όπως με το υπ’ αριθμ. 1009/8.12.2011 έγγραφο της Διοίκησης ΠΑΣΕΓΕΣ και μέχρι τώρα δεν έχει ανταποκριθεί κανείς ούτε η κυβέρνηση, ούτε ο πιστωτικός φορέας.

Πώς δόθηκε

Το 2008 ήταν μία καλλιεργητική περίοδος πολύ δύσκολη για τα δημητριακά και ήταν το μοναδικό αναγκαίο και πρόσφορο μέτρο που είχε τη δυνατότητα να λάβει η τότε κυβέρνηση, προκειμένου οι αγρότες καλλιεργητές και οι οργανώσεις τους να μη καταστούν αντικείμενα στυγνής εκμετάλλευσης από μεγαλέμπορους δημητριακών και αλευροβιομηχάνους.

Τα συγκεκριμένα δάνεια είχαν διάρκεια ενός έτους, έληγαν δηλαδή στο τέλος Σεπτεμβρίου 2009, ωστόσο οι συνεταιρισμοί είχαν καταφέρει να πάρουν παράταση έναν ακόμα χρόνο, στη διάρκεια του οποίου το ελληνικό δημόσιο επιβαρύνθηκε με τους τόκους. Στη συνέχεια, τα εν λόγω δάνεια και μετά τη λήξη τους το Σεπτέμβριο του 2010, στην πλειοψηφία τους ρυθμίστηκαν από την Αγροτική Τράπεζα και μάλιστα με επιτόκιο 12%.

Η καταδίκη

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού έκρινε, τον Ιανουάριο του 2012, ότι η Ελλάδα θα πρέπει να ανακτήσει παράνομα δάνεια ύψους 150 εκατ. ευρώ, που χορήγησε σε σιτοπαραγωγούς. «Τα δάνεια δόθηκαν σε αγροτικούς συνεταιρισμούς το 2008, σε μια προσπάθεια να στηριχθούν οι αγρότες που είχαν πληγεί από την πτώση της τιμής των σιτηρών ως αποτέλεσμα της υπερκαλλιέργειας», ανέφερε η Κομισιόν σε ανακοίνωσή της.

«Η επίσημη έρευνα της Κομισιόν αποκάλυψε ότι η εν λόγω βοήθεια (υπόθεση C36/2010) δεν συνάδει με τους κανόνες της εσωτερικής αγοράς. Γι' αυτό το λόγο η Ελλάδα θα πρέπει να ανακτήσει την βοήθεια», επεσήμανε.

Στη συνέχεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με απόφασή της, που δημοσιεύθηκε στο τεύχος L 164/15 της Επίσημης Εφημερίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στις 23 Ιουνίου, θέτει σε ισχύ το αίτημά της για άμεση ανάκτηση του δανείου με την εγγύηση του ελληνικού δημοσίου, που χορηγήθηκε το 2008 στις ΕΑΣ για την αγορά δημητριακών, δεδομένου ότι χαρακτηρίζεται ασυμβίβαστο.

Η Ελλάδα έχει προσφύγει στο Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έχει κατατεθεί αίτηση αναστολής εκτέλεσης της απόφασης της Επιτροπής μέχρι να εκδικαστεί η προσφυγή. Παρόλα αυτά, έχει ορισθεί συνάντηση στις 24 Ιανουαρίου, του νέου έτους, με τις υπηρεσίες της Επιτροπής, προκειμένου να διευκρινίσουν σημεία της απόφασης. 

Οι Ενώσεις

Χαρακτηριστική ήταν η περίπτωση της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Τρικάλων, η οποία είχε λάβει δάνειο 4,5 εκατομμυρίων ευρώ. Το εν λόγω δάνειο ρυθμίστηκε στη συνέχεια από την Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας (ΑΤΕ) με επιτόκιο 12%.

Στο πλαίσιο αυτής της ρύθμισης του δανείου, η ΕΑΣ Τρικάλων έχει ήδη καταβάλει στην ΑΤΕ -για την εξυπηρέτηση του δανείου- ποσό ύψους 800.000 ευρώ. Από τα παραπάνω γίνεται σαφές ότι η ΕΑΣ Τρικάλων όχι απλώς δανείστηκε αλλά και δανείστηκε με υψηλό, μη ανταγωνιστικό επιτόκιο, αλλά και ότι πληρώνει ακριβά το συγκεκριμένο δανεισμό, ανταποκρινόμενη στις υποχρεώσεις της. Η ΕΑΣ Λάρισας αντίστοιχα έλαβε 10,4 εκατ. ευρώ. Με τα χρήματα αυτά δόθηκαν τα επιπλέον 3 λεπτά το κιλό στους αγρότες για τα δημητριακά που έδωσαν.

Την περίοδο που δόθηκε το δάνειο, τα σιτάρια αγοράζονταν με 16-17 λεπτά το κιλό. Σημειώνεται ότι με απόφαση του πρώην υπουργού Οικονομικών, Φίλιππου Σαχινίδη, τα συγκεκριμένα δάνεια από άτοκα έγιναν έντοκα το 2009. Πολλές Ενώσεις, όπως η ΕΑΣ Βισάλτιας Σερρών, καταγγέλλουν ότι ενώ έχουν λάβει δάνειο 3 εκατ. ευρώ και έχουν ήδη αποπληρώσει το 1,3 εκατ. ευρώ, το υψηλό επιτόκιο του 12% έχει διατηρήσει την οφειλή στο αρχικό ύψος των 3 εκατ. ευρώ.