Η διατροφή ασπίδα κατά του ήλιου

Της Θεοδώρας Κόγκα

Επ. Τεχνολόγος Τροφίμων MSc

(Kogka@paragogi.net)

Ο ήλιος είναι αναμφισβήτητα απαραίτητος για τη ζωή μας. Η υπερβολική έκθεση όμως σε αυτόν, ειδικά χωρίς να λαμβάνονται τα απαραίτητα μέτρα προστασίας (π.χ., αντηλιακή κρέμα), μπορεί να επιφέρει δυσάρεστα αποτελέσματα, όπως εγκαύματα, πρόωρη γήρανση του δέρματος, ακόμα και καρκίνο του δέρματος. Και ενώ όλοι αναζητούν αντηλιακές κρέμες με υψηλό δείκτη προστασίας, οι επιστήμονες αναφέρουν πως υπάρχουν τροφές, που χάρη στα συστατικά μας τους, προστατεύουν το δέρμα από τον ήλιο.

Πιο συγκεκριμένα, τα αντηλιακά λειτουργούν αποτρέποντας το φως του ήλιου να εισχωρήσει στο δέρμα, ενώ οι κατάλληλες τροφές βοηθούν έτσι ώστε η ακτινοβολία που κατορθώνει να διεισδύσει και να μην μπορέσει να μας βλάψει. Γενικότερα μια ισορροπημένη διατροφή βοηθά στο να γίνεται το σώμα μας πιο ανθεκτικό στον ήλιο.

Οι περισσότερες έρευνες που αφορούν τη διατροφική προστασία του δέρματος από τις δυσμενείς επιδράσεις του ήλιου, επικεντρώνονται στα εξής θρεπτικά συστατικά:

• Καροτενοειδή (κυρίως λυκοπένιο, β-καροτένιο και λουτεΐνη)
• Ω-λιπαρά οξέα
• Βιταμίνες C, E (δρουν συνδυαστικά)
• Βιταμίνη Α.

Τα θρεπτικά αυτά συστατικά και άλλα αντιοξειδωτικά έχουν αναφερθεί για τη φωτο-προστατευτική τους δράση και για την ικανότητά τους να αυξάνουν την αντοχή του δέρματος στις βλαβερές επιπτώσεις της υπεριώδους ακτινοβολίας.

Ειδικότερα, ο συνδυασμός των βιταμινών C και Ε προστατεύει το δέρμα και παράλληλα καταστέλλει τη δημιουργία εγκαύματος, ενώ έρευνες έχουν δείξει πως εμποδίζει την καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος. Μια εξίσου σημαντική βιταμίνη με σημαντική φωτο-προστατευτική δράση είναι η βιταμίνη Α. Η βιταμίνη Α είναι ο σημαντικότερος αντιοξειδωτικός και αντιγηραντικός παράγοντας για το δέρμα, αφού βοηθάει τόσο στην πάχυνση της επιδερμίδας όσο και στην επούλωση των κυττάρων. Συμβάλλει επίσης θετικά στην παραγωγή κολλαγόνου και βοηθά στην ενυδάτωση των κυττάρων, ενώ είναι το μοναδικό προϊόν με πολλαπλά οφέλη για την επιδερμίδα. Όσον αφορά το ρόλο των καροτενοειδών, η χορήγησή τους έδειξε ότι μπορούν να προστατέψουν το δέρμα από τις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου, αφού παρείχαν προστασία ενάντια στο «κοκκίνισμα». Μάλιστα, οι υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου καταστρέφουν ιστούς του δέρματος και αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα, επηρεάζοντας με αυτό τον τρόπο όχι μόνο τα ίδια τα κύτταρα αλλά και την ικανότητά τους να επιδιορθώνουν οποιαδήποτε ζημιά έχουν προκαλέσει. Έχει ωστόσο αποδειχτεί ότι μια διατροφή πλούσια σε αντιοξειδωτικά και ω-3 λιπαρά οξέα, όπως είναι η Μεσογειακή Διατροφή, μπορεί να λειτουργήσει προστατευτικά προς την εμφάνιση καρκίνου του δέρματος, αφού είναι γνωστό πως λειτουργεί προστατευτικά ως προς την οξείδωση που προκαλείται από την έκθεση στον ήλιο.

Γίνεται επομένως αντιληπτό ότι η σωστή διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην προετοιμασία του δέρματος για την έκθεση στον ήλιο και να ωφελήσει σημαντικά όχι μόνο τον οργανισμό μας αλλά και το δέρμα, καθώς θα δείχνει πιο νεανικό και χωρίς ρυτίδες.

Τροφές πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά

• Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη C είναι τα φρούτα και τα λαχανικά. Κυρίως οι φράουλες, τα εσπεριδοειδή, τα ακτινίδια, τα κεράσια, το πεπόνι, η ντομάτα, η πράσινη πιπεριά και το μπρόκολο.
• Σε βιταμίνη Ε είναι κυρίως το ελαιόλαδο, το αμύγδαλο, το αβοκάντο και ο σολομός.
• Σε λυκοπένιο είναι κυρίως η ντομάτα και το καρπούζι.
• Σε β-καροτένιο είναι κυρίως το καρότο, το βερίκοκο και η κολοκύθα.
• Σε λουτεΐνη είναι το λάχανο, τα λαχανάκια Βρυξελλών, το σπανάκι και το καλαμπόκι.
• Σε ω-3 λιπαρά οξέα είναι κυρίως η σαρδέλα, ο σολομός, ο τόνος, οι ωμοί ξηροί καρποί και τα φυτικά έλαια.
• Σε βιταμίνη Α είναι κυρίως ο κρόκος αυγού, το συκώτι, το σπανάκι, το καρότο, τα πορτοκάλι και το πεπόνι.
• Από τα ροφήματα, το πράσινο τσάι περιέχει φυσικά αντιοξειδωτικά (επικατεχίνες), οι οποίες ασκούν φωτο-προστατευτική δράση ενάντια στην υπεριώδη ακτινοβολία, αφού μελέτες έχουν δείξει ότι εκχύλισμα πράσινου τσαγιού έχει αντιφλεγμονώδη δράση και δρα επίσης προστατευτικά από την υπεριώδη ακτινοβολία που προκαλεί φλεγμονή του δέρματος (ερύθημα).
• Η μαύρη σοκολάτα είναι πλούσια σε φλαβονοειδή, τα οποία έχουν την ικανότητα να απορροφούν τις ακτίνες UV. Ωστόσο, το γάλα στη σοκολάτα λειτουργεί ως «παρεμποδιστής» στα αντιοξειδωτικά της οφέλη, γι’ αυτό είναι απαραίτητο να προτιμήσετε μαύρη σοκολάτα (κακάο).