Χρηματοδότηση για 8 προϊόντα

Του ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ

(filippidis@paragogi.net)

«Χέρι βοήθειας» απλώνει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης σε περισσότερα από 8 αγροτικά προϊόντα, τα οποία βασίζονται στη συμβολαιακή γεωργία, δημιουργώντας ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο που στοχεύει να παρέχει «ανάσες» ρευστότητας σε όλη την αλυσίδα της παραγωγής, από τον καλλιεργητή ή τον κτηνοτρόφο μέχρι το μεταποιητή και το διακινητή.

Το δανειοδοτικό πρόγραμμα, στο οποίο κεντρικό ρόλο θα έχει η Τράπεζα Πειραιώς, επιχειρεί να εκμεταλλευτεί τις σημαντικές συμφωνίες αγροτών και μεγάλων μεταποιητικών ή λιανεμπορικών επιχειρήσεων, οι οποίες, λόγω της οικονομικής κρίσης και της έλλειψης ρευστότητας, αντιμετώπιζαν πρόβλημα στην υλοποίησή τους. Παράλληλα, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου επιχειρεί να αξιοποιήσει την τεχνογνωσία που υπάρχει σε άλλες χώρες στο συγκεκριμένο θέμα και δίνει τη δυνατότητα σε μεγάλες μεταποιητικές βιομηχανίες ή δίκτυα λιανικής να έχουν στενή συνεργασία με τους αγρότες, ώστε να περιορίζουν τις σημαντικές διακυμάνσεις στις τιμές.

Αφορμή για την παρέμβαση του υπουργείου αποτέλεσε το μεγάλο πρόβλημα που προκλήθηκε με τις μεταποιητικές βιομηχανίες στο χώρο του ροδάκινου, οι οποίες, λόγω της έλλειψης ρευστότητας, αδυνατούσαν να εξοφλήσουν τους παραγωγούς πριν από την πώληση και την πληρωμή του προϊόντος από τις διεθνείς αγορές. Αντίστοιχης εμβέλειας πρόβλημα έχει προκληθεί το τελευταίο διάστημα και στη βιομηχανική ντομάτα, καθώς, ενώ ξεκινάει η νέα καλλιεργητική περίοδος, οι περισσότερες βιομηχανίες χρωστούν ακόμα σημαντικά ποσά στους παραγωγούς από την περσινή παραγωγή, γεγονός που προκαλεί τεράστιο πρόβλημα ρευστότητας στους αγρότες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι εταιρείες της εμβέλειας της Unilever-Ελαΐς και της Κύκνος εξόφλησαν τους παραγωγούς στην Πελοπόννησο τον Ιανουάριο, ενώ τουλάχιστον 3 μεταποιητικές επιχειρήσεις οφείλουν ακόμα σημαντικά ποσά στους ντοματοπαραγωγούς στη Θεσσαλία. Ο ίδιος ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Αθανάσιος Τσαυτάρης αναρωτήθηκε πρόσφατα «Γιατί δεν έρχονται μαζί σε μια συμβολαιοποιημένη γεωργία ο καλλιεργητής, ο κτηνοτρόφος, ο μεταποιητής, ο διακινητής, να έρθουνε μαζί σε αυτό που λέει η Ευρώπη, η Σύμπραξη Καινοτομίας, αυτά τα cluster; Στη Θεσσαλονίκη εδώ και 2-3 χρόνια ήμασταν πρωτοπόροι να αναπτύξουμε αυτό το είδος. Και έχουμε τέτοια παραδείγματα στη συμβολαιοποιημένη παραγωγή, όπως στο κριθάρι για την παραγωγή μπίρας».

Ο ίδιος αναφέρθηκε χαρακτηριστικά και στο πρόβλημα με το γάλα, επισημαίνοντας ότι ο θεσμός του συμβολαίου θα μπορούσε να εφαρμοστεί και στην κτηνοτροφία, επισημαίνοντας ότι «ορίζουμε μια αρχική τιμή, έχουμε εξασφαλίσει τη διάθεσή της σε αυτή την τιμή με ένα συν-πλην ίσως 2-3 λεπτά παραπάνω ανάλογα με τη χρονιά, έτσι ώστε και χρήματα να μπορούν να πάρουν οι παραγωγοί ως προκαταβολή για να λυθεί αυτό το πρόβλημα της ρευστότητας». Το δανειοδοτικό πρόγραμμα αναμένεται να αξιοποιήσουν, εκτός από τους παραγωγούς του συμπύρηνου ροδάκινου, της βιομηχανικής ντομάτας και τους κτηνοτρόφους, και οι παραγωγού κριθαριού. Ήδη η πολυεθνική Αθηναϊκή Ζυθοποιία αγοράζει 30.000 τόνους κριθαριού από αγρότες με τους οποίους έχει συνάψει συμβόλαια, ενώ στοχεύει άμεσα να τους ανεβάσει στους 50.000 τόνους. Αντίστοιχα, 4.000 τόνους συμβολαιακή παραγωγή κάνει μια ελληνική ζυθοποία στη Ροδόπη, ενώ η Ολυμπιακή Ζυθοποιία ανακοίνωσε αντίστοιχο πρόγραμμα στη Θήβα για την παραγωγή περίπου 600 τόνων ελληνικού κριθαριού υψηλής ποιότητας προς βυνοποίηση. Αντίστοιχα συμβόλαια αναμένεται να υπογράψουν και οι καπνοπαραγωγοί που θα συνεργαστούν με την πολυεθνική Philip Morris, μετά τη δέσμευση της τελευταίας να αγοράσει 13.500 τόνους από τα εξαιρετικής ποιότητας ανατολικού τύπου ελληνικά καπνά.

Η στροφή σε απευθείας συνεργασίες με αγροτικούς συνεταιρισμούς αλλά και μεμονωμένους αγρότες, όπως εξηγούν στελέχη της βιομηχανίας, τους προσφέρει συγκριτικά πλεονεκτήματα, καθώς μπορούν να έχουν καλύτερο έλεγχο της πρώτης ύλης όσον αφορά την ποιότητα, καλύτερες τιμές, ενώ παράλληλα αποκτούν ένα σημαντικό πλεονέκτημα μάρκετινγκ στα προϊόντα τους, καθώς τα παράγουν από ελληνικές πρώτες ύλες. Από την άλλη, το γεγονός ότι όλο και περισσότεροι αγρότες δένονται στο άρμα της βιομηχανίας με την υπογραφή συμβολαίων εξασφαλίζει τους αγρότες, καθώς, όπως λένε, γνωρίζουν εκ των προτέρων τι και πόσο θα παράγουν, για πόσα χρόνια και πόσα χρήματα θα εισπράξουν, κάνοντας έτσι καλύτερο προγραμματισμό.

Το μοντέλο της συμβολαιακής γεωργίας δημιουργεί νέα δεδομένα για τον ελληνικό αγροτικό τομέα και τη βιομηχανία, με προφανή οφέλη και για τις δύο πλευρές. Οι αγρότες, πριν ακόμη σπείρουν τα χωράφια τους, θα γνωρίζουν σε ποιες τιμές θα πουλήσουν το προϊόν τους, αλλά και ότι θα υπάρξει πλήρης απορρόφηση της παραγωγής τους, χωρίς ταυτόχρονα να φοβούνται τον ανταγωνισμό από τα φτηνά προϊόντα εισαγωγής, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις βρίσκουν και όχημα τις συνεργαζόμενες εταιρείες για την προώθηση του προϊόντος στο εξωτερικό. Έτσι, σε περισσότερες από 15 χώρες στον κόσμο διατίθεται το ελληνικό σαφράν μέσω της εταιρείας Κορρές και της σειράς ροφημάτων με κρόκο Κοζάνης. Πριν από λίγα χρόνια η ελληνική εταιρεία φυτικών καλλυντικών και ο αναγκαστικός συνεταιρισμός κροκοπαραγωγών Κοζάνης δημιούργησαν την εταιρεία Προϊόντα Κρόκος Κοζάνης (κατά 55% του συνεταιρισμού και κατά 45% της Κορρές), που σήμερα πουλά τα προϊόντα της σε πάνω από 2.500 σημεία σε όλο τον κόσμο.

Και οι καλλιεργητές ροδιών όμως έχουν επιτύχει μέσω της συμβολαιακής γεωργίας την προώθηση των προϊόντων τους. Καλλιεργητές από τη Ροδόπη, το Κιλκίς, την Πέλλα και τη Δράμα, σε συνεργασία με ελληνικές αλλά και ξένες εταιρείες από το Ισραήλ, τη Ρωσία, ακόμα και την Αγγλία, έχουν προχωρήσει σε συνεργασία, επιτυγχάνοντας καλύτερες τιμές και εξασφαλισμένη απορρόφηση της παραγωγής τους. Προς την ίδια κατεύθυνση έχουν κινηθεί και παραγωγοί οσπρίων, αρωματικών φυτών, ακόμα και εκτροφείς σαλιγκαριών και ενεργειακών φυτών.

Τα σουπερμάρκετ

Μεγάλο ενδιαφέρον για απευθείας συνεργασίες με τους Έλληνες παραγωγούς επιδεικνύουν και μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ. Είναι χαρακτηριστική η περίπτωση της Μαρινόπουλος ΑΕ, η οποία διατηρεί συνεργασία με 2.000 Έλληνες παραγωγούς, ενώ πρόσφατα ανακοίνωσε την έναρξη συνεργασίας με επιπλέον 22 παραγωγούς από την Θράκη. Αντίστοιχα, η βελγική ΑΒ Βασιλόπουλος διαθέτει περίπου 3.000 προϊόντα που προέρχονται από συμφωνίες απευθείας με Έλληνες παραγωγούς, μεγάλο μέρος των οποίων εξάγεται μέσω του διεθνούς δικτύου του ομίλου Delhaize.

Παράλληλα, σε μια προσπάθεια να ενισχυθεί η βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα των αγροτικών πρωτοβουλιών και καλλιεργειών της υπαίθρου, πραγματοποιούνται επενδύσεις για την εκπαίδευση μικρών παραγωγών και την εφαρμογή αυστηρών προτύπων ασφαλείας. όπως οι ορθές γεωργικές πρακτικές, το σύστημα οργάνωσης HACCP και το σύστημα «Αγροδιασφάλιση». Χάρη σε αυτές τις κινήσεις, η ΑΒ διαθέτει προϊόντα Ελλήνων παραγωγών στην πλειονότητα των σειρών ιδιωτικής ετικέτας της, ενώ με αποκλειστικές σειρές, όπως η «ΑΒ Κοντά στην Ελληνική Γη», επιλεγμένα ασφαλή και ποιοτικά προϊόντα, φτιαγμένα με παράδοση και μεράκι, έρχονται καθημερινά στο τραπέζι εκατοντάδων νοικοκυριών, υμνώντας τις γεύσεις και τα αρώματα της Ελλάδας.