Οι δρόμοι του.. κερασιού

της Άννας Αραμπατζή

Μπορεί οι ανθισμένες κερασιές της Ιαπωνίας να σηματοδοτούν για τους Ιάπωνες το ξεκίνημα της νέας εποχής, αλλά για τους κατοίκους της Ράχης Πιερίας ο καρπός του δέντρου στηρίζει όλη τους τη ζωή, ξεκινώντας μακρινά ταξίδια μέχρι τη Ρωσία και την Κίνα.

Ο Άγιος Λουκάς είναι ο προστάτης της Ράχης και από αυτόν πήρε το όνομά του ο Συνεταιρισμός, από του οποίου τις εκτάσεις βγαίνουν τα κεράσια που φτάνουν μέχρι και τη Ρωσία. Από το 1978 ο «Άγιος Λουκάς» έχει ως βασικό του αντικείμενο τα κεράσια. Σε πρώτη φάση λειτούργησε ως διαχειριστική επιτροπή, με σκοπό τη φύτευση ομαδικού κερασώνα και αφού το «πείραμα» πέτυχε, συνεχίζει μέχρι και σήμερα να προμηθεύει με κεράσια την ευρωπαϊκή αγορά και όχι μόνο.

Πλέον, με 160 μέλη και πολλούς άλλους κατοίκους της γύρω περιοχής που θέλουν να ενταχθούν στον Συνεταιρισμό, η στροφή τους σε δυναμικές καλλιέργειες αιχμής, όπως τα κεράσια, τους έχει δικαιώσει. «Παρά τις πολλές βροχές φέτος, τα κεράσια πήγαν καλά», λέει στην «Παραγωγή» ο πρόεδρος του Συνεταιρισμού, Δημήτριος Ντούρος, που είδε το σύνολο των κερασιών του να απορροφώνται τόσο από την εγχώρια, όσο και από ξένες αγορές.

Η οργάνωση

Καθένα μέλος από τα 160 έχει κατά μέσο όρο 15 με 20 στρέμματα. Από το 2004 μέχρι σήμερα γίνεται ολοκληρωμένη διαχείριση. «Έχουμε την πιο σύγχρονη γραμμή διαλογής στην ΕΕ», η οποία γίνεται με κάμερες, λέει με περηφάνια ο κ. Ντούρος, για να σημειώσει λίγο αργότερα, πως έφτασαν να παίρνουν από τους παραγωγούς 80 τόνους κεράσια μέσα σε μια ημέρα.

Αναλυτικότερα, στη μονάδα υπάρχει υδροψύκτης, ο οποίος έχει τη δυνατότητα να ψύχει τα κεράσια από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος, με την οποία έρχονται από τα κτήματα των μελών του Συνεταιρισμού στις εγκαταστάσεις των διαλογητηρίων, στους 20°C έως 40°C και είναι δυναμικότητας 4 τόνων την ώρα.

Οι 4 ψυκτικοί θάλαμοι χωρητικότητας 320 τόνων, που διαθέτει ο συνεταιρισμός λειτουργούν με γλυκόλη, η οποία είναι απολύτως φιλική προς το περιβάλλον. Η γλυκόλη ψύχεται μέσα στο μηχανοστάσιο με οικολογικό φρέον R507, ενώ μέσα στον επόμενο χρόνο προβλέπεται να κατασκευαστούν άλλοι δύο θάλαμοι χωρητικότητας 250 τόνων.

Ο αυστραλέζικος καλιμπραδόρος εγκαταστάθηκε το 2008 και είναι 4 γραμμών. Έχει τη δυνατότητα να κάνει ηλεκτρονική ταξινόμηση των κερασιών (με κάμερες) κατά μέγεθος και χρώμα. Η κυκλοφορία των κερασιών μέσα στη γραμμή γίνεται με παγωμένα νερά. Το 2010 προστέθηκε και μηχανικός καλιμπραδόρος, αυξάνοντας τη δυναμικότητα παραγωγής από 2 σε 4 τόνους την ώρα.

Τα προϊόντα μετά την ταξινόμησή τους κατά μέγεθος και χρώμα τοποθετούνται σε παλέτες, οι οποίες δένονται στην αυτόματη τσερκομηχανή και στη συνέχεια, προωθούνται στους ψυκτικούς θαλάμους με ηλεκτροκίνητα παλετοφόρα και περονοφόρα.

Σκευάσματα δίνει στους παραγωγούς αποκλειστικά ο Συνεταιρισμός, αφού πρώτα εξετάσει το θέμα ο γεωπόνος τους, ο οποίος είναι και αυτός παραγωγός.

Τα σχέδια

Στόχος τους είναι μέσα σε διάστημα πενταετίας να έχει διπλασιαστεί η παραγωγή τους, η οποία σήμερα φτάνει τους 720 τόνους. Ήδη είναι σε εξέλιξη η αντικατάσταση παλιών φυτεύσεων με νέες, καινούριες ποικιλίες και πιο χαμηλά σχήματα. Έτσι θα υποχωρήσει και το κόστος συγκομιδής. Σύμφωνα με τον κ. Ντούρο, στα κεράσια το μεγαλύτερο κόστος «κρύβεται» στη διαλογή, ο καρπός μαζεύεται ένας-ένας, γι’ αυτό και είναι πιο εύκολο να είναι μικρά τα δέντρα. Με το ενδιαφέρον κατοίκων της Πιερίας να συμμετάσχουν, αλλά και διεκδικώντας εκτάσεις προς παραχώρηση από το ΥΠΑΑΤ -στα 500 με 1.000 στρέμματα περίπου- θα… κυνηγήσουν το στόχο τους.

Μήλα και βερίκοκα

Έχοντας αποφασίσει να φτιάξουν «αλυσίδα προϊόντων», για να ασχολούνται έξι με οκτώ μήνες το χρόνο, διάλεξαν μήλα και βερίκοκα. Μέσα στην επόμενη πενταετία το… φρουτώδες μείγμα θα αποτελείται από 500 τόνους βερίκοκα και 500 τόνους μήλα ετησίως, ενώ τα κεράσια θα κατέχουν τα σκήπτρα με 1-1,5 εκατομμύριο κιλά. Φέτος τα βερίκοκα όψιμης ποικιλίας έδωσαν λίγα πράγματα, τον επόμενο χρόνο θα μπορούν να ξέρουν εάν υπάρχει ενδιαφέρον. Όσο για τα μήλα, υπήρξαν φέτος κάποιες ποσότητες νέων ποικιλιών.

Οι εξαγωγές και οι νέες αγορές

Η παραγωγή τους φέτος είχε ζημίες της τάξεως του 35%, αλλά όσες ποσότητες ήταν αξιοποιήσιμες απορροφήθηκαν. Το 90% αυτών των κερασιών κατέληξε στη Ρωσία, τη Γερμανία και την Κύπρο. Συγκεκριμένα, στη Γερμανία καταλήγει το 20% των κερασιών, στη Ρωσία το 60% και στην Κύπρο το 10%, ενώ το εναπομείναν 10% παίρνει το δρόμο για την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Στην εγχώρια αγορά στράφηκαν από το 1993 μέχρι το 2003, όταν οι τιμές ήταν καλές και τα πράγματα στη Γιουγκοσλαβία -απ’ όπου περνούσαν τα φορτηγά με τα κεράσια για να καταλήξουν στη Γερμανία- δεν ήταν καλά. Οι διαδικασίες για να ξεκινήσουν οι εξαγωγές δεν ήταν δύσκολες για τον Συνεταιρισμό, ενώ για τα κεράσια δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ χωρών, όσον αφορά τα όρια φυτοφαρμάκων. Αυτό που προϋποτίθεται στις εξαγωγές προς τη Ρωσία κυρίως, είναι να είναι απολυμασμένες οι παλέτες όπου τοποθετούνται τα φρούτα.

Παράλληλα, η Ουκρανία, η Μέση Ανατολή και η Κίνα είναι οι τρεις νέες αγορές που έχουν βάλει στο «στόχαστρο» τους. Οι πρώτες επαφές είναι σε εξέλιξη, το Νοέμβριο μάλιστα θα πάνε στο Κίεβο της Ουκρανίας, με το ελληνο-ουκρανικό Επιμελητήριο. Από την επόμενη σεζόν θα στείλουν πιλοτικά κάποιες ποσότητες στις περιοχές αυτές για να γίνει το πρώτο κρας τεστ.

Οι τιμές

Στα κεράσια οι παράγοντες που καθορίζουν την τιμή είναι η ποικιλία και το μέγεθος. Κάθε χρονιά, όσον αφορά τις τιμές, προσαρμόζονται ανάλογα με τις συνθήκες. Φέτος, οι τιμές κυμάνθηκαν στα 2 με 3,5 ευρώ το κιλό. Ωστόσο, αυτό που προέχει δεν είναι η μέγιστη δυνατή τιμή, αλλά η απορρόφηση του συνόλου του προϊόντος από την αγορά. «Δεν κερδίζεις από την εμπορία λίγων τόνων με μέγιστη τιμή, αλλά με τη μεγαλύτερη δυνατή διάθεση, έστω και σε λίγο χαμηλότερη τιμή», σημειώνει ο κ. Ντούρος.