Σε αδιέξοδο οι παραγωγοί σε όλη την Ελλάδα

ΤΗΣ ΣΟΦΙΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ

Αντιμέτωποι με συσσωρευμένα προβλήματα, σε πολλά επίπεδα, που με μαθηματική ακρίβεια τους οδηγούν σε αδιέξοδο, βρίσκονται οι αγρότες όλης της χώρας.

Την ώρα που η κυβέρνηση επιχειρεί με διάσπαρτες «μικροπαροχές», αλλά χωρίς στοχευμένη στρατηγική για την αγροτική ανάπτυξη, να επιδείξει διάθεση διαλόγου και να πιέσει τον αγροτικό κόσμο να αφήσει τους δρόμους και να επιστρέψει στα χωράφια του, οι αγρότες καλούνται να επιβιώσουν σε συνθήκες ασφυκτικής πίεσης για τα εισοδήματά τους και την παραγωγή τους. Εκτός των γενικών προβλημάτων, οι παραγωγοί ανά περιφέρεια καλούνται να αντιμετωπίσουν και δυσκολίες που σχετίζονται με τα τοπικά προϊόντα και τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής.

Δυτική Μακεδονία

Ασφυκτική είναι η κατάσταση τόσο για τη φυτική παραγωγή όσο και για το ζωικό κεφάλαιο, για το οποίο οι παραγωγοί των περιοχών αυτών καταγγέλλουν ότι «διαλύεται». Όπως τονίζουν οι ίδιοι, την περίοδο αυτή τα ζώα τους υποσιτίζονται λόγω των αυξημένων τιμών των ζωοτροφών, με αποτέλεσμα να αναμένεται ακόμα μεγαλύτερη μείωση της παραγωγής σε γάλα και κρέας το 2013.

Στη φυτική παραγωγή, οι ροδακινοπαραγωγοί και οι αμπελοκαλλιεργητές δεν έχουν πληρωθεί ακόμη για τα προϊόντα τους. Αυτό σημαίνει ότι οι καλλιέργειες θα είναι πολύ μειωμένες. Το πρόβλημα αφορά όλη τη Δυτική Μακεδονία, όπου οι αγρότες, όπως λένε, στερούνται ακόμα και τα προς το ζην, πόσο μάλλον τα απαραίτητα για να φροντίσουν την παραγωγή τους.

Σε Φλώρινα και Καστοριά μεγάλο μέρος της παραγωγής των φασολιών είναι επίσης κατεστραμμένο λόγω ακραίων καιρικών φαινομένων και υπάρχει μεγάλη δυσφορία λόγω της αδυναμίας του οργανισμού Ελληνικών Γεωργικών Ασφαλίσεων (ΕΛΓΑ) να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του και να καλύψει τη ζημιά που έχουν υποστεί οι παραγωγοί.

Κεντρική Μακεδονία

Τα προβλήματα είναι αντίστοιχου μεγέθους και σε αυτή την περιοχή. Στη Θεσσαλονίκη επικρατεί μεγάλη αναστάτωση στους κτηνοτρόφους εξαιτίας της εξέλιξης του θέματος της ΑΓΝΟ. Η κατάρρευση της γαλακτοβιομηχανίας κλονίζει τον κτηνοτροφικό κόσμος του νομού και των γύρω περιοχών, οι οποίοι ήδη αντιμετώπιζαν μεγάλο πρόβλημα εξαιτίας των χαμηλών τιμών παραγωγού και της αλματώδους αύξησης του κόστους παραγωγής. Με την αίτηση της γαλακτοβιομηχανίας για υπαγωγή στις διατάξεις του άρθρου 99, οι τελευταίες τους ελπίδες να πληρωθούν τουλάχιστον τα χρωστούμενα (για κάποιους τεσσάρων μηνών, για άλλους ακόμα και οκτώ μηνών) εξανεμίστηκαν και οι κτηνοτρόφοι οδηγούνται σε απόγνωση και αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της δραστηριότητάς τους.

Προβλήματα λόγω υψηλού κόστους παραγωγής και χαμηλών τιμών παραγωγού εντοπίζονται, βέβαια, και στους άλλους νομούς, όπως των Σερρών και του Κιλκίς. Στις Σέρρες, πέρα από το τεράστιο πρόβλημα που προκαλεί στους καλλιεργητές η αύξηση της τιμής του πετρελαίου και του ηλεκτρικού ρεύματος, οι αγρότες ζητούν λύση σε σοβαρά προβλήματα άρδευσης σε περιοχές όπως η Φυλλίδα και πιέζουν για να γίνουν εκμεταλλεύσιμα τα γεωθερμικά πεδία της περιοχής, ώστε να περιορίσουν και το κόστος της παραγωγής τους. Επίσης πιέζουν για δημοπρατήριο αγροτικών προϊόντων στο νομό, σε μια προσπάθεια να προστατέψουν και τις τιμές του παραγωγού. «Πρώτα απ' όλα ζητάμε αγροτικό πετρέλαιο. Δεν μπορούμε να είμαστε βιώσιμοι με πετρέλαιο 1,5 ευρώ. Ζητάμε έλεγχο στα ράφια! Δεν μπορεί να παίρνει το σερραϊκό ρύζι 30 λεπτά από τον παραγωγό και στα σουπερμάρκετ της Αθήνας να έχει 1,80! Ζητάμε ελέγχους, ζητάμε συνταξιοδοτικό. Διαμαρτυρόμαστε για τη φορολογία των αγρών» λένε χαρακτηριστικά οι αγρότες της περιοχής.

Σε άλλες περιοχές, όπως η Ημαθία, οι παραγωγοί είναι απλήρωτοι για πολλούς μήνες από τους εμπόρους-βιομηχάνους για το ροδάκινο, με αποτέλεσμα στην αρχή της νέας καλλιεργητικής περιόδου να μην μπορούν να ανταποκριθούν ούτε σε βασικές απαιτήσεις της. «Οδηγούμαστε σε αφανισμό, δεν έχουμε κεφάλαια να ξεκινήσουμε την προετοιμασία των καλλιεργειών μας» καταγγέλλουν οι ίδιοι.

Πέραν αυτών, και σε αρκετές περιοχές της Κεντρικής Μακεδονίας υπάρχουν ζημιές από το «πράσινο σκουλήκι», που έχει φέρει σε δύσκολη θέση τους παραγωγούς, οι οποίοι αδυνατούν να συγκεντρώσουν ποσότητες που να καλύπτουν τη συνδεδεμένη ποσότητα.

Μεγάλα προβλήματα υπάρχουν και εξαιτίας της αδυναμίας του ΕΛΓΑ να αποζημιώσει τους παραγωγούς για καταστροφές που υπέστησαν σε προϊόντα όπως το βαμβάκι, τα ζαχαρότευτλα, το καλαμπόκι.

Θράκη

Το ακριβό κόστος παραγωγής, σε συνδυασμό με τις αθρόες εισαγωγές πολύ φτηνών προϊόντων από άλλες χώρες, μειώνουν την ανταγωνιστικότητα των τοπικών προϊόντων και συρρικνώνουν σημαντικά το αγροτικό εισόδημα. Παράλληλα, η αδυναμία του ΕΛΓΑ να στηρίξει τους παραγωγούς από τα ακραία καιρικά φαινόμενα που πλήττουν συχνά την ευρύτερη περιφέρεια, οι καθυστερήσεις στις εκτιμήσεις και στις αποζημιώσεις, όταν αυτές υπάρχουν και γίνονται, η απουσία ελέγχων, οι παράνομες «ελληνοποιήσεις» και η πλήρης εγκατάλειψη της κτηνοτροφίας από την πολιτεία οδηγούν πολλές περιοχές της Θράκης σε πραγματικό μαρασμό. Εάν σε όλα αυτά προστεθούν και τα προβλήματα άρδευσης, που ανεβάζουν σημαντικά το κόστος παραγωγής και μπλοκάρουν την ανάπτυξη σε πολλές αγροτικές περιοχές, όπως συμβαίνει στην Ξάνθη με το δημοπρατημένο έργο του Νέστου, τότε η κατάσταση γίνεται πραγματικά πιεστική για τον αγροτικό κόσμο.

Ήπειρος

Τα προβλήματα των κτηνοτρόφων είναι αυτά που κυριαρχούν στην «ατζέντα» για την επιβίωση ή μη του αγροτικού τομέα στις σημερινές ιδιαίτερα δύσκολες οικονομικές συνθήκες. Η πώληση της «Δωδώνης» έφερε τους παραγωγούς ενώπιον πολλών προβλημάτων και προκαλεί ανασφάλεια για το τι μέλλει γενέσθαι, δεδομένου ότι το εισόδημά τους έχει ήδη μειωθεί δραματικά εξαιτίας του υψηλού κόστους των ζωοτροφών, των χαμηλών τιμών πώλησης των προϊόντων και της αδυναμίας του Ελληνικού Οργανισμού Γάλακτος και Κρέατος (ΕΛΟΓΑΚ) να πραγματοποιήσει εντατικούς ελέγχους, ώστε να περιοριστούν οι αθρόες και παράνομες «ελληνοποιήσεις».

«Η κατάσταση στο χώρο της κτηνοτροφίας είναι εκρηκτική και η χρονιά προμηνύεται κρίσιμη για την επιβίωσή μας» αναφέρουν χαρακτηριστικά εκπρόσωποι του κλάδου, που αποτελεί τη «ραχοκοκαλιά» της αγροτικής οικονομίας της Ηπείρου. «Σήμερα βρισκόμαστε σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι: ή λαμβάνονται μέτρα για τη στήριξη της κτηνοτροφίας ή οδηγούμαστε στη διάλυση. Διάλυση της κτηνοτροφίας σημαίνει κατάρρευση της οικονομίας στην Ήπειρο» υποστήριξε χαρακτηριστικά ο εκπρόσωπος του κτηνοτροφικού κόσμου της περιοχής κ. Μ. Τζίμας.

Πέραν αυτού, σοβαρά προβλήματα υπάρχουν και με τα εσπεριδοειδή, κυρίως στην Άρτα, όπου η συγκεκριμένη καλλιέργεια έχει σημαντική συμβολή στην αγροτική οικονομία του νομού. Οι παραγωγοί καταγγέλλουν ότι τα προβλήματα που έχουν συσσωρευτεί στον κλάδο είναι τεράστια, οι τιμές πώλησης εξευτελιστικές, τα νέα μέτρα αντί να μειώνουν το κόστος καλλιέργειας το αυξάνουν (αυξήσεις στο αγροτικό ρεύμα, φορολογικό, μείωση επιστροφής ΦΠΑ και επιδότησης ΕΦΚ κ.ά.), οι συνεταιρισμοί αδυνατούν να παίξουν το ρόλο τους και στην αγορά επικρατεί ένα ιδιότυπο καθεστώς αυθαιρεσίας, που τους οδηγεί σε απόγνωση και συνεχώς υποβαθμίζει το προϊόν τους.

Θεσσαλία

Το πρόβλημα του υψηλού κόστους των αγροεφοδίων επίσης «χτυπά» ανελέητα τους αγρότες, οι οποίοι παράλληλα βιώνουν για μια ακόμη φορά και τον «εφιάλτη» με το «πράσινο σκουλήκι». Την ίδια ώρα οι χαμηλές τιμές στα προϊόντα και η ανεξέλεγκτη δράση των κερδοσκόπων, η αλλαγή στον κανονισμό λειτουργίας του ΕΛΓΑ και η αδυναμία του πλέον να ανταποκριθεί στις αυξημένες ανάγκες των παραγωγών, η έλλειψη ρευστότητας στον αγροτικό τομέα, τα προβλήματα άρδευσης και άλλα επιμέρους θέματα που δυσκολεύουν τις κατά τόπους καλλιέργειες της ευρύτερης περιφέρειας έχουν φέρει σε δεινή θέση και τους Θεσσαλούς αγρότες, με αποτέλεσμα πολλοί να μιλούν για μείωση 20%-25% των καλλιεργούμενων εκτάσεων τη νέα χρονιά. Όπως τονίζει εκπρόσωπος των αγροτών από τη Μαγνησία, «τα προβλήματα των αγροτών είναι μεγάλα και υπάρχει κίνδυνος να σταματήσει η πρωτογενής παραγωγή».

Πελοπόννησος – Δυτική Ελλάδα

Η κτηνοτροφία αντιμετωπίζει επίσης πρόβλημα επιβίωσης. Αντίστοιχα όμως σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζει και η φυτική παραγωγή. Στην Ηλεία και στην Αχαΐα γίνεται όλο και πιο έντονο το διαχρονικό, κατά τα άλλα, πρόβλημα που αντιμετωπίζουν με τις αθρόες εισαγωγές και «ελληνοποιήσεις» πατάτας. Οι ντόπιοι παραγωγοί δηλώνουν πως η κατάσταση έχει φτάσει σε σημείο που δεν υπάρχουν περιθώρια αδιαφορίας και ζητούν από την πολιτεία να λάβει άμεσα μέτρα και να διενεργήσει αυστηρούς ελέγχους στην αγορά. Την ίδια ώρα το κόστος των αγροεφοδίων «γονατίζει» όλες τις καλλιέργειες των περιοχών αυτών και τις θερμοκηπιακές δραστηριότητες της Μεσσηνίας. Επίσης, η συνεχιζόμενη υποβάθμιση του ελληνικού ελαιόλαδου, ακόμα κι όταν αυτό είναι ΠΟΠ, όπως της Καλαμάτας, και συγκυριακά πιάνει καλές τιμές, καθώς και των εσπεριδοειδών σε περιοχές όπως η Αργολίδα και η Λακωνία, έχει συρρικνώσει δραματικά το αγροτικό εισόδημα και στις συγκεκριμένες περιοχές. Πέραν αυτών, σοβαρά προβλήματα άρδευσης αντιμετωπίζονται σε νομούς όπως η Αργολίδα, προβλήματα εξαιτίας της καθυστέρησης αντιπλημμυρικών έργων «ταλαιπωρούν» τον αγροτικό κόσμο της Ηλείας, ενώ η δυσλειτουργία του ΕΛΓΑ οδηγεί σε απόγνωση παραγωγούς σχεδόν σε όλες τις καλλιέργειες.

Στερεά Ελλάδα

Το αγροτικό εισόδημα συρρικνώνεται επίσης δραματικά εξαιτίας του υψηλού κόστους παραγωγής και της αρρυθμίας που επικρατεί στην αγορά του αγροτικού τομέα. Η κακή λειτουργία του ΕΛΓΑ, τον οποίο εκπρόσωποι των αγροτών της περιοχής καταγγέλλουν ότι εξελίσσεται σε «δυνάστη» τους, και η αδυναμία δανεισμού με ευνοϊκούς όρους για τους παραγωγούς κάνουν όλο και πιο δύσκολη την αγροτική δραστηριότητα. Προβλήματα υπάρχουν και στην άρδευση, με χαρακτηριστική την περίπτωση του μεγάλου κάμπου της Βοιωτίας, ο οποίος ακόμα αρδεύεται με «πρωτόγονα» μέσα, που εκτοξεύουν το κόστος παραγωγής. Η κτηνοτροφία και στη συγκεκριμένη περιοχή οδηγείται σε μαρασμό.

Κρήτη

Στο νησί οι αγρότες βγήκαν στους δρόμους για μια σειρά σοβαρών προβλημάτων που συρρικνώνουν το εισόδημά τους. Όπως οι ίδιοι τονίζουν, προχώρησαν σε διαδηλώσεις και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας «ενάντια στο νέο φορολογικό που μας τσακίζει και τα άλλα οξυμένα προβλήματά μας, όπως οι χαμηλές τιμές και τα απούλητα εσπεριδοειδή, οι τιμές κάτω του κόστους στα κτηνοτροφικά προϊόντα, το πρόβλημα της δακοκτονίας στις ελιές και της ίωσης στα πρώιμα κηπευτικά και η αύξηση των εισφορών σε ΟΓΑ και ΕΛΓΑ». Παράλληλα, το υψηλό κόστος λειτουργίας και συντήρησης των θερμοκηπιακών εγκαταστάσεων και μια σειρά άλλων, τοπικού χαρακτήρα προβλημάτων κάνουν «εκρηκτικό» το κλίμα και στις συγκεντρώσεις των αγροτών στην Κρήτη.