Τι κάνουν οι πρώτοι «εναλλακτικοί καλλιεργητές» γκότζι μπέρι και ιπποφαούς

της Άννας Αραμπατζή

Αναδημοσίευση απο την Παραγωγή τ.38

Δεν είναι λίγοι οι αγρότες- και όχι μόνο- που έχουν στρέψει το ενδιαφέρον τους στις εναλλακτικές καλλιέργειες, όπως το ιπποφαές και το γκότζι μπέρι. Πρόκειται για πολλά υποσχόμενες νέες καλλιέργειες, που έχουν δελεάσει και συνεχίζουν να δελεάζουν πολλούς παραγωγούς. Πρόκειται για καλλιέργειες που είναι ακόμη στα.. σπάργανα. Δεν έχουν συμπληρωθεί καλά-καλά τα τρία χρόνια που απαιτούνται για να φανούν οι προοπτικές ανάπτυξης τους.

Ωστόσο, σύμφωνα με τους παραγωγούς, τα πρώτα δείγματα είναι θετικά. Η αγορά μοιάζει να έχει «φυλάξει» χώρο για τα νέα αυτά προϊόντα, που κρύβουν σημαντικές δυνατότητες. Βασική προϋπόθεση για όλους, όμως, είναι να έχει ο καρπός των κόπων τους βιολογικό χαρακτήρα. Γκότζι μπέρι και ιπποφαές «υπόσχονται» πολλά κέρδη στον έλληνα παραγωγό, αλλά είναι ακόμη πολύ νωρίς για να μπορεί κάποιος να υπολογίσει οικονομικά οφέλη καθώς υπάρχουν βήματα που πρέπει να γίνουν για να… ανθίσει ο τομέας των εναλλακτικών αυτών καλλιεργειών.

Αφήνουν το ιπποφαές και πιάνουν το γκότζι μπέρι στην Κομοτηνή

Ο κ. Σοφοκλής Παπουής, γεωπόνος στην Κομοτηνή, ξεκίνησε πριν από τρία χρόνια, μαζί με κάποιους ακόμα παραγωγούς την καλλιέργεια ιπποφαούς. Ήταν φειδωλός με τα στρέμματα, καθώς, όταν πρόκειται για νέο αντικείμενο πρέπει να είσαι συντηρητικός στην αρχή. Ο κ. Παπουής βλέπει, όμως, ήδη κάποιες δυσκολίες. Όπως σημειώνει στην «ΠαραγωΓή», το ιπποφαές είναι βιομηχανικό προϊόν, θα πρέπει πρώτα να στηθεί εργοστάσιο στη χώρα, πριν προχωρήσουν σε μεγάλης έκτασης καλλιέργειες. Ωστόσο, πέρυσι, σε μια επίσκεψή του στη Γερμανία, παρήγγειλε και πήρε μια μελέτη για το εν λόγω εργοστάσιο.

Αποδεικνύεται πως είναι ιδιαιτέρως ακριβό εγχείρημα, καθώς κοστίζει πάνω από 2,5 εκατ. ευρώ. Οι οπωρώνες στην περιοχή υπάρχουν, αλλά βαδίζουν σε... αχαρτογράφητες περιοχές. Παραγωγή ακόμα δεν έχουν δει, αυτή θα έρθει μετά το τρίτο έτος. Κάποια προβλήματα θα υπάρξουν στα φυτά, αλλά αυτό είναι το εύκολο να λυθεί, από τους γεωπόνους.

Το θέμα είναι ότι κανένας δεν ξέρει ποια είναι η ποικιλία που ταιριάζει στην περιοχή, ποια θα έχει την καλύτερη συμπεριφορά και απόδοση. Ένα άλλο θέμα είναι και η ποσότητα που πρέπει να μπει. Σε ένα στρέμμα μπαίνουν 160 φυτά περίπου, ενώ το 10% αυτών είναι αρσενικά, δεν παράγουν, είναι επικονιαστές. Στροφή στο γκότζι μπέρι «Το έχω βάλει στην άκρη προς το παρόν το ιπποφαές», λέει ο κ. Παπουής, ο οποίος έχει στρέψει το ενδιαφέρον του στο λύκιο, ή αλλιώς γκότζι μπέρι. Στην Ελλάδα υπάρχουν περί τα 200 στρέμματα σπαρμένα με λύκιο.

Ο ίδιος και ο γιος του, πριν από ενάμισι χρόνο έβαλαν από τέσσερα στρέμματα ο καθένας. Έφεραν σπόρους, έκαναν επιλογές, διασταυρώσεις των φυτών, διάλεξαν ποικιλίες και τώρα είναι στη φάση του πολλαπλασιασμού. Ήδη έχουν πάρει κάποιους καρπούς και με αυτούς έκαναν την πρώτη κίνηση για το «κλειδί» στην επιτυχή καλλιέργεια, άρχισαν να ψάχνουν το κομμάτι της εμπορίας. Έφτιαξαν μικρές συσκευασίες των 100 γραμμαρίων με γκότζι μπέρι. Τις έστειλαν πρόσφατα σε Γερμανία και Αγγλία. Η ανταπόκριση που είχε ήταν θετική, η ποιότητα άρεσε και του χρόνου θα στείλουν μεγαλύτερη ποσότητα για να γίνει έρευνα στο… δυσκολότερο στάδιο, στα ράφια των σούπερ μάρκετ. Έδωσαν κάποια δείγματα και σε μανάβικα της περιοχής, όπου πήγε καλά και ζήτησαν κι άλλο.

Επιπλέον, έμπορος από την Αθήνα ήθελε μεγάλη ποσότητα, περί τους δέκα τόνους, κάτι που φυσικά δεν ήταν εφικτό, με την παραγωγή στα «σπάργανα». Το «κλειδί», λοιπόν, για να κατακτήσει τα ελληνικά χωράφια το γκότζι μπέρι είναι η εμπορία, αυτό υποστηρίζουν και όσοι παραγωγοί το συζητούν με τον κ. Παπουή. Συγκρίνοντας το ιπποφαές με το γκότζι μπέρι, το δεύτερο έχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα, το κόστος για την παραγωγή και εμπορία του είναι μικρότερο από το πρώτο. Αυτό που απαιτείται για το γκότζι μπέρι είναι συσκευαστήρια, καθώς δεν είναι απαραίτητη η επεξεργασία του, καταναλώνεται φρέσκο ή αποξηραμένο. Τα χρήματα που απαιτούνται είναι σαφώς λιγότερα απ’ ότι για να στηθεί ένα εργοστάσιο. Μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Παπουή, οι καρποί που έρχονται στην Ελλάδα από την Κίνα δεν είναι τόσο καλής ποιότητας.

Η απόδοση

Έχοντας κατά νου τη βιβλιογραφία, η απόδοση του γκότζι μπέρι ανά στρέμμα μπορεί να φτάσει τους 1,5 με 2 τόνους, κάτι που εμπειρικά, επιβεβαιώνει και ο κ. Παπουής. Σε ένα στρέμμα μπαίνουν 120 με 130 φυτά, τα οποία είναι όλα θηλυκά, παραγωγικά. Όσο για τις ποικιλίες, αυτές είναι πάρα πολλές. Ενδεικτικά, στη Ρωσία υπάρχουν 70, στη Γερμανία 10, όπως και στον Καναδά. «Το τοπίο, όσον αφορά τις καλλιέργειες, θα έχει ξεκαθαρίσει περίπου σε τρία χρόνια», εκτιμά ο κ. Παπουής, ο οποίος έχει αρκετά σχέδια στο μυαλό του. Ένα από αυτά είναι ακόμα η αύξηση της βιολογικής αξίας του εθνικού μας προϊόντος, του ελαιολάδου, χρησιμοποιώντας γκότζι μπέρι.

(Περισσότερες πληροφορίες στο 25310.23707).

Γκότζι μπέρι με συγκαλλιέργεια στην Κοζάνη

Πριν από τρία χρόνια περίπου, ξεκίνησε να ασχολείται με το γκότζι ο κ. Κώστας Βαρδάκας. Χωρίς να είναι αγροτική οικογένεια, άρχισαν τις έρευνες και φύτεψε στο χωράφι του στην Κοζάνη γκότζι, παρήγγειλαν σπόρους από τη Γαλλία και μεγάλωσαν φυτά σε δικό τους φυτώριο. Βάζοντας τα φυτά κρατούσαν ημερολόγιο για να αποτυπώσουν καλύτερα τη συμπεριφορά τους και τώρα « ήρθε η ώρα της αλήθειας», σύμφωνα με τον κ. Βαρδάκα. Προ ημερών φύτεψαν πέντε στρέμματα στο Κιλκίς με γκότζι και θα βάλουν άλλα τόσα. Μέχρι τα Χριστούγεννα θα έχουν φυτέψει μαζί με τη συγκαλλιέργεια είκοσι στρέμματα και από τη νέα χρονιά έχει στόχο ακόμα είκοσι.

Η συγκαλλιέργεια και η ομάδα καλλιεργητών

Η συνέργεια είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της ενασχόλησής τους με την καλλιέργεια γκότζι μπέρι. Οι ίδιοι έχουν τα φυτά και την τεχνογνωσία. Βάζουν το φυτικό κεφάλαιο και το άλλο μέρος της συνεργασίας το έδαφος. Αναλόγως θα κατανεμηθεί η εργασία, είτε 50%-50% είτε 70%-30%. Αυτό που βάζουν είναι η δουλειά και προτιμούν ανθρώπους που να γνωρίζουν για να συνεργαστούν.

Παράλληλα, υπάρχει και ομάδα καλλιεργητών, περί τους 18, που έχουν βάλει κάποια στρέμματα από το Πάσχα. Το ενδιαφέρον γι’ αυτή την άτυπη ομάδα καλλιεργητών γκότζι μπέρι, όπως τη χαρακτήρισε ο κ. Βαρδάκας είναι μεγάλο, υπάρχουν πενήντα υποψήφιοι. Υπό σύσταση είναι και το επιχειρηματικό σχήμα godji.gr, το οποίο θα έχει και σχετική ιστοσελίδα. Στόχος τους είναι η επιχειρηματική ενασχόληση και όχι «η τακτική των παππούδων με τις επιδοτήσεις», λέει ο κ. Βαρδάκας. «Η ενασχόλησή μας ενέχει ρίσκο, δεν παρακινούμε κανέναν», σημειώνει, προσθέτοντας πως στο προϊόν τους θα δοθεί προστιθέμενη αξία, η καλλιέργεια τους θα είναι υποχρεωτικά βιολογική. Εκτίμηση για τις αποδόσεις αποφεύγουν να κάνουν, αν και με βάση τα ημερολόγια που έχουν κρατήσει, ξεπερνά τις προσδοκίες η συμπεριφορά του φυτού.

Τι γίνεται στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Πολυδύναμων Φυτών Δυτικής Μακεδονίας

Στην Αιανή της Κοζάνης, στον Αγροτικό Συνεταιρισμό Πολυδύναμων Φυτών Δυτικής Μακεδονίας, τα πράγματα είναι λίγο πιο δύσκολα απ’ ότι στις ομάδες καλλιεργητών, λόγω των αλλαγών στους νόμους και τις τροποποιήσεις που πρέπει να γίνουν στο καταστατικό.

Σύμφωνα με τον κ. Βαγγέλη Τζέλλο, ιπποφαές έχουν βάλει εδώ και δυο χρόνια. Αν και δεν έχουν πάρει καρπούς -κάτι που ήταν αναμενόμενο- η ανάπτυξη των δέντρων είναι καλή. Τα εικοσιπέντε τους μέλη έχουν φυτέψει 100 στρέμματα και οι λιγοστοί καρποί έγιναν δείγμα, ενώ σε τοπικό επίπεδο διατέθηκαν φύλλα για τσάι. Το δύσκολο στην καλλιέργεια ιπποφαούς είναι η συγκομιδή, όπως τονίζει ο κ. Τζέλλος. Πρέπει να γίνει με το χέρι, καθώς οι καρποί είναι κολλημένοι στο κλωνάρι, το οποίο έχει πολλά αγκάθια. Η άλλη εναλλακτική είναι το κλάδεμα, αφήνοντας τα φετινά κλωνάρια και κόβοντας τα περσινά. Στη Γερμανία, όπου οι εκτάσεις είναι τεράστιες, κόβουν με μηχανές τα κλαδιά και ξαναβγάζουν μετά από τρία χρόνια. «Το ιπποφαές έχει ατελείωτες δυνατότητες», σημειώνει ο κ. Τζέλλος, όσον αφορά τις χρήσεις του καρπού, βιομηχανικά και όχι μόνο. Στο συνεταιρισμό βασίζονται στην ποιότητα που θα έχει ο καρπός που θα παράγουν.

Αυτή τη στιγμή το ιπποφαές που κυκλοφορεί στην Ελλάδα είναι κινέζικο και στην τιμή δεν μπορούν να το ανταγωνιστούν, μπορούν όμως στην ποιότητα. Ετοιμάζουν έναν καρπό με βιολογική καλλιέργεια, τη στιγμή που στην Κίνα το καυσαέριο επιβαρύνει το ιπποφαές με ένα «φορτίο» διόλου ωφέλιμο. Περνώντας στο γκότζι μπέρι, έχουν φυτέψει 50 στρέμματα και θα ακολουθήσουν ακόμα 30. Ως φυτό έχει δώσει ήδη κάποιους καρπούς, που εστάλησαν ως δείγματα και κάποια διατέθηκαν στην τοπική αγορά. Οι πρώτες αναλύσεις ήταν καλές και «υπάρχουν πολλές ανοιχτές πόρτες για την εμπορία του». Είναι αρκετοί αυτοί που αναζητούν να αγοράσουν γκότζι και ήδη έχουν γίνει επαφές με τη Γερμανία, τη Γαλλία, τον Καναδά, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Έχουν γίνει νύξεις ακόμα και με εταιρείες που θα απομονώνουν τις χρήσιμες ουσίες για να τις παίρνουν στο συνεταιρισμό.