Kαρτέλ σε λιπάσματα – φυτοφάρμακα

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ

(filippidis@paragogi.net)

«Όργια» κερδοσκοπίας και συνθήκες εναρμονισμένων πρακτικών σε όλο το κύκλωμα της αγοράς αγροτικών εφοδίων, φυτοφαρμάκων, λιπασμάτων, σπόρων και ζωοτροφών ερευνά το υπουργείο Ανάπτυξης.

Σύμφωνα με καταγγελίες των αγροτών, λίπασμα συγκεκριμένου τύπου και εταιρείας το οποίο κοστίζει στην Ελλάδα 35 ευρώ η συσκευασία στην Ισπανία κοστίζει μόλις 18 ευρώ. Άλλος αγρότης δεν διστάζει να δηλώσει ότι το κύκλωμα εμπορίας των γεωργικών φαρμάκων ελέγχεται από τρεις πολυεθνικές εταιρείες, οι οποίες διατηρούν σε πολύ υψηλά επίπεδα το κόστος παραγωγής.

Ο αρμόδιος υφυπουργός Αθανάσιος Σκορδάς έκανε λόγο για «κατευθυνόμενη συνταγογράφηση» από κτηνιάτρους και γεωπόνους σε όλη τη χώρα, ενώ προανήγγειλε την ολοκλήρωση το επόμενο διάστημα της έρευνας της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που βρίσκεται σε εξέλιξη την τελευταία διετία. Αρμόδιες πάντως πηγές της Επιτροπής Ανταγωνισμού δήλωναν ότι μάλλον έχει κολλήσει το θέμα του ελέγχου των τιμών των αγροτικών εφοδίων λόγω της πληθώρας των εισαγωγικών εταιρειών, άρα μπορεί να αποδειχτεί και «άνθρακας ο θησαυρός», που ξαφνικά ανακάλυψε ο υφυπουργός.

Σημειώνεται ότι προ δύο περίπου ετών σχετικές καταγγελίες για τις συγκεκριμένες αγορές είχαν γίνει από τον τότε υφυπουργό Ανάπτυξης κ. Ντίνο Ρόβλια, ο οποίος είχε παραπέμψει το θέμα στην Επιτροπή Ανταγωνισμού. Τότε, σε μια συγκυρία παρόμοια με τη σημερινή, με υψηλές δηλαδή τιμές παραγωγού την προηγούμενη χρονιά, είχε παρατηρηθεί αύξηση στις τιμές των αγροτικών εφοδίων από 20% έως 40%. Για την αντιμετώπιση της κατάστασης, η τότε ηγεσία του υπουργείου είχε προχωρήσει σε έκδοση αγορανομικής διάταξης για τα λιπάσματα, τα φυτοφάρμακα και τους αναπαραγωγικούς σπόρους, εξέλιξη που, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν αποκλείεται να υπάρξει και φέτος.

Την ίδια στιγμή οι επιχειρήσεις του κλάδου συνέχισαν απτόητες να αυξάνουν τον τζίρο τους όχι λόγω της αύξησης των καλλιεργούμενων εκτάσεων, αλλά λόγω της αύξηση των τιμών. Τελευταία, σε έρευνα που πραγματοποίησε η Hellastat ΑΕ, εμφανίζεται μια σημαντική αύξηση του τζίρου στην αγορά λιπασμάτων το 2011 εξαιτίας όχι της ζήτησης, αλλά της ανοδικής πορείας των τιμών των προϊόντων κατά τη διάρκεια του έτους. Ειδικότερα, προέκυψαν έντονες ανατιμήσεις, με τα κυριότερα λιπάσματα να εμφανίζουν αύξηση κατά 2 ευρώ έως 5 ευρώ το σακί, σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο. Το οξύμωρο της έρευνας ήταν ότι τα στοιχεία έδειξαν πως η κατανάλωση υποχώρησε λόγω των υψηλών τιμών και της δεινής οικονομικής θέσης των αγροτών (μείωση εισοδήματος, περικοπή πιστώσεων, υψηλό κόστος παραγωγής). Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, η άνοδος των τιμών συνεχίστηκε και το 2012. Ενδεικτικά, τον Απρίλιο η τιμή της κοκκώδους ουρίας ενισχύθηκε στα 650 δολ./τόνο, η prilled ουρία αυξήθηκε κατά 225 δολάρια στα 585 δολ./τόνο, ενώ το UAN (διάλυμα ουρίας και νιτρικής αμμωνίας σε υγρή μορφή) διαμορφώθηκε στα 395 δολ./τόνο. Σύμφωνα με τη Hellastat, εν μέσω κρίσης οι εταιρείες του κλάδου ενίσχυσαν το περιθώριο των κερδών προ τόκων, φόρων και αποσβέσεων (ΚΠΤΦΑ) στο 8,2%, βελτίωσαν τις πωλήσεις σε ποσοστό 68%, με τη μέση αντίστοιχη μεταβολή να φτάνει στο +2,8%, ενώ ο συνολικός κύκλος εργασιών των εταιρειών λιπασμάτων σημείωσε άνοδο κατά 17%.

Μάλιστα, οι εταιρείες αύξησαν τον κύκλο εργασιών τους, όταν η συνολική κατανάλωση λιπασμάτων στην Ελλάδα υποχωρεί κάθε χρόνο – το 2012 εκτιμάται ότι έκλεισε στους 500.000 τόνους θρεπτικών στοιχείων, από 650.000 τόνους το 2010 και 708.000 τόνους το 2009.

Σημειώνεται τέλος ότι, ακόμα και η διακύμανση των διεθνών τιμών, δείχνει ότι κάτι τρέχει στην περίπτωση της ελληνικής αγοράς εφοδίων. Είναι χαρακτηριστικό ότι σε διεθνές επίπεδο οι τιμές των πρώτων υλών των λιπασμάτων πιέστηκαν τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο λόγω της παραδοσιακής αύξησης των αποθεμάτων, εξαιτίας του νεκρού μεσοδιαστήματος μεταξύ της φθινοπωρινής και της ανοιξιάτικης λίπανσης των καλλιεργειών. Ωστόσο, οι τιμές στην ελληνική αγορά ενόψει της νέας καλλιεργητικής περιόδου συνέχισαν να «υπερίπτανται».