Mετ’ εμποδίων η νέα καλλιεργητική περίοδος

ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ

(filippidis@paragogi.net)

 Σε αδυναμία να αντιμετωπίσουν το διαρκώς αυξανόμενο κόστος παραγωγής αλλά και την έλλειψη ρευστότητας λόγω της συνεχούς συρρίκνωσης των εισοδημάτων τους, ενόψει της νέας καλλιεργητικής περιόδου, βρίσκονται ολοένα και περισσότεροι αγρότες. Μόνο η επιβάρυνση από το τρίτο Μνημόνιο του Νοεμβρίου, το οποίο προβλέπει σημαντική περικοπή των επιστροφών ΦΠΑ, καθώς και του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο, υπερβαίνει το 1 δισ. ευρώ.

Εκτός της αυξημένης τιμής του πετρελαίου, οι αγρότες καλούνται να πληρώσουν το συνεχώς αυξανόμενο τιμολόγιο του ηλεκτρικού ρεύματος, το οποίο αυξήθηκε κατά 6% το 2011, κατά 10% το 2012, έως 12% πριν από λίγες μέρες, ενώ εκκρεμεί μια ακόμα αύξησή του τον προσεχή Μάρτιο.

Αν προστεθεί η μεγάλη άνοδος της δαπάνης ενοικίων για την καλλιέργεια αγροτικών εκμεταλλεύσεων και τη σημαντική αύξηση της δαπάνης για λιπάσματα (αλλά και την έλλειψη κυρίως νιτρικών), τότε η κατάσταση αποκτά εκρηκτικές διαστάσεις, με πρώτο φαινόμενο την τάση εγκατάλειψης καλλιεργειών.

Η κατάσταση αποτυπώνεται και στα στοιχεία Νοεμβρίου 2012 που δημοσίευσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή. Ο δείκτης εκροών (χωρίς επιδοτήσεις), δηλαδή το αγροτικό εισόδημα, υποχώρησε κατά 9,3%. Αντίθετα, σημαντικά αυξημένο παρουσιάζεται το κόστος παραγωγής, με τον αντίστοιχο γενικό δείκτη τιμών εισροών να σημειώνει αύξηση 2,5% τον ίδιο μήνα.

Η αύξηση των τιμών στα λιπάσματα

Την πρώτη «κρυάδα» του φετινού αυξημένου κόστους παραγωγής πήραν οι παραγωγοί των χειμερινών σιτηρών, οι οποίοι πλήρωσαν το σακί των 40 κιλών του βασικού αζωτούχου λιπάσματος μέχρι και 3 ευρώ ακριβότερα, διαμορφώνοντας μια τιμή κοντά στα 22 ευρώ. Μάλιστα, οι ανατιμήσεις στην αγορά λιπασμάτων άνοιξαν δρόμο για διακίνηση προϊόντων-«μαϊμού» από επιτήδειους, που εκμεταλλεύονται την έλλειψη ρευστότητας των παραγωγών και τους ανεπαρκείς ελέγχους. Ακριβά πλήρωσαν και τη λίπανση με θειικό κάλιο οι παραγωγοί οπωροφόρων δέντρων, το οποίο πωλείται στα 28 ευρώ το σακί, αυξημένο κατά 2 ευρώ σε σύγκριση με πέρυσι.

Το πρόβλημα αναμένεται να ενταθεί ενόψει της νέας καλλιεργητικής περιόδου, χωρίς να αποκλείεται να εμφανιστούν και ελλείψεις, καθώς η άλλοτε κραταιά εταιρεία Ελληνικών Λιπασμάτων ELFE (πρώην ΒΦΛ) πνέει τα λοίσθια, εγκλωβισμένη σε ένα φαύλο κύκλο χρεών (με σημαντικότερα τα 60 εκατ. ευρώ προς τη ΔΕΠΑ), πλειστηριασμών (έχει κάνει σχετική κίνηση η Τράπεζα Αττικής) και έλλειψης ρευστότητας.

Η εικόνα του κλάδου αποτυπώθηκε και σε σχετική μελέτη της Hellastat για το 2011, που κάνει λόγο για μειωμένη παραγωγή της ELFE, γεγονός που προκαλεί ελλείψεις στην εγχώρια αγορά, η οποία δεν αντισταθμίστηκε επαρκώς από εισαγωγές. Βάσει εκτιμήσεων της IFA (Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Βιομηχανιών Λιπασμάτων), η συνολική κατανάλωση λιπασμάτων στην Ελλάδα έφτασε το 2012 τους 500.000 τόνους θρεπτικών στοιχείων, από 650.000 τόνους το 2010 και 708.000 τόνους το 2009. Μεταξύ των κύριων προβλημάτων του κλάδου αποτελούν οι παράνομες εισαγωγές λιπασμάτων (κυρίως από τη Βουλγαρία) και οι συνεχείς διακυμάνσεις των τιμών.

Σε διεθνές επίπεδο οι τιμές των πρώτων υλών των λιπασμάτων πιέστηκαν τον Ιανουάριο λόγω της παραδοσιακής αύξησης των αποθεμάτων, λόγω του νεκρού μεσοδιαστήματος μεταξύ της φθινοπωρινής και της ανοιξιάτικης λίπανσης των καλλιεργειών. Ωστόσο, το 2012 έκλεισε με σημαντικές αυξήσεις στις τιμές. Στην αγορά αζωτούχων λιπασμάτων, η τιμή της κοκκώδους ουρίας διαμορφώθηκε στα επίπεδα των 407 δολαρίων ο τόνος, σημειώνοντας αύξηση κατά 37 δολάρια. Αντίστοιχα η τιμή της prilled ουρίας ανέβηκε στα 387 δολάρια ο τόνος, σημειώνοντας άνοδο κατά 13 δολάρια.

Επιβάρυνση και από το ρεύμα

Νέες επιβαρύνσεις στο κόστος παραγωγής αλλά και στο κόστος ζωής των αγροτών και των οικογενειών τους φέρνουν οι αυξήσεις στα τιμολόγια του ρεύματος –και– για την αγροτική χρήση, οι οποίες ισχύουν αναδρομικά από 1η Ιανουαρίου.

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις επίσημες ανακοινώσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος, για τις εμπορικές, βιομηχανικές και αγροτικές χρήσεις οι αυξήσεις στο ρεύμα κυμαίνονται από 10% έως 12%, ενώ στο οικιακό από 8,6% έως 9,2%. Εξάλλου, στις ανατιμήσεις αυτές θα πρέπει να προστεθεί η αύξηση του τέλους Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που κυμαίνεται επίσης στο 9% από την 1η του έτους.

Ενδεικτικά, σύμφωνα με τις αποφάσεις του ΥΠΕΚΑ:

-Για αγροτικό πελάτη με μηνιαία κατανάλωση 1.400 κιλοβατώρες, η αύξηση είναι 14,98 ευρώ ή 12,7% (από 117,67 σε 132,65 ευρώ).

-Για οικιακό πελάτη με μονοφασική παροχή και τετραμηνιαία κατανάλωση 1.200 κιλοβατώρες, η συνολική χρέωση για ενέργεια, πάγιο και δικαιώματα εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα (χωρίς φόρους, χρεώσεις τρίτων κ.λπ.), από 177,76 ευρώ πέρυσι διαμορφώνεται τώρα στα 194,04 (αύξηση 16,28 ευρώ ή 9,15%). Ο ίδιος καταναλωτής με Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ) έχει έκπτωση από 37 έως 45 ευρώ, ανάλογα με την κατηγορία.

-Για οικιακό πελάτη με μονοφασική παροχή και τετραμηνιαία κατανάλωση 1.600 κιλοβατώρες, ο λογαριασμός από 235,69 ευρώ ανεβαίνει στα 257,35 ευρώ (αύξηση 21,66 ευρώ ή 9,19%). Με το ΚΟΤ η έκπτωση φθάνει επίσης στα 37-45 ευρώ.

- Για οικιακό πελάτη με μονοφασική παροχή και τετραμηνιαία κατανάλωση 2.000 κιλοβατώρες, ο λογαριασμός από 313,39 ευρώ διαμορφώνεται στα 340,43 ευρώ (αύξηση 27,04 ευρώ ή 8,62%).