«Lamia stevia» από τη Λαμία

Της ANNAΣ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗ

(arampatzi@paragogi.net)

Γυρίζουν σελίδα πολλοί Έλληνες καπνοπαραγωγοί και ακολουθούν την παγκόσμια «μόδα», στρεφόμενοι στη στέβια. Σε κάθε γωνιά της γης που καλλιεργείται καπνός, η επόμενη επιλογή των καλλιεργητών είναι η στέβια, εξαιτίας των πολλών ομοιοτήτων των δύο προϊόντων, από τα μηχανήματα που χρησιμοποιούνται μέχρι τις τεχνικές αποξήρανσης.

Έτσι σκέφτηκαν και αρκετοί καπνοπαραγωγοί της Κεντρικής Ελλάδας και αλλάζοντας σελίδα στην απασχόλησή τους, έβαλαν τα θεμέλια για τον Αγροτικό Συνεταιρισμό «ΣΤΕΒΙΑ ΕΛΛΑΣ». Το 2011 δημιουργήθηκε η ομάδα και έναν χρόνο μετά, το 2012, συστάθηκε και επισήμως ο Συνεταιρισμός. Η έδρα του Συνεταιρισμού βρίσκεται στην πόλη της Λαμίας, ενώ τα μέλη δραστηριοποιούνται στη Στερεά Ελλάδα -κυρίως Νομό Φθιώτιδας- αλλά και σε Νομούς της Θεσσαλίας. Τα μέλη του έχουν φτάσει αισίως τα 90 και διαθέτουν 700 στρέμματα. Παραγωγή φύλλων στέβιας είχαν το 2013 και το 2014, η οποία μεταποιήθηκε εντός ΕΕ σε στέβια κρυσταλλική και σκόνη.

Όπως εξηγεί στην «Παραγωγή» ο Διευθύνων Σύμβουλος του Συνεταιρισμού, κ. Χρήστος Σταμάτης, η ειδοποιός διαφορά τους είναι ότι ο Συνεταιρισμός είναι οργανωμένος σε δύο επίπεδα, το παραγωγικό και το επιχειρηματικό-διοικητικό, ενώ η βάση του είναι το επιχειρηματικό μοντέλο.

«Οι βασικές αρχές του Συνεταιρισμού μας είναι: Η ανοιχτή συμμετοχή, ο δημοκρατικός έλεγχος, η αυτονομία, η εκπαίδευση, η συνεργασία με άλλους Συνεταιρισμούς και η σχέση με την κοινωνία», επισημαίνει ο κ. Σταμάτης και εξηγεί πως υπάρχουν ορισμένες προϋποθέσεις για να γίνει κάποιος μέλος στον Συνεταιρισμό τους. Θα πρέπει να γίνουν συστάσεις από υπάρχοντα μέλη του Συνεταιρισμού και να υπάρξει δοκιμαστική περίοδος ενός έτους, κατά τη διάρκεια του οποίου παρακολουθείται η καλλιέργεια του υποψηφίου και εφόσον οι πρακτικές που ακολουθεί είναι οι σωστές, τότε γίνεται αποδεκτός ως μέλος.

Το μότο του Συνεταιρισμού είναι «Παράγω σαν αγρότης και πουλάω σαν επιχειρηματίας». Και αυτό, σύμφωνα με την ηγεσία του, έρχεται να αλλάξει τις στρεβλώσεις που επικρατούσαν στον χώρο, καθώς ο αγρότης είναι ο μόνος που αγοράζει εφόδια στη λιανική και στη συνέχεια πουλά το προϊόν του στη χονδρική. «Εμείς θέλουμε το αντίστροφο», σημειώνει ο κ. Σταμάτης, προσθέτοντας πως έχουν καταφέρει να ρίξουν σημαντικά τα κόστη για την καλλιέργεια με μαζικές αγορές εφοδίων.

Παράλληλα, υπάρχει εκπαίδευση στο καλλιεργητικό κομμάτι, με στόχο την ομοιογένεια του τελικού προϊόντος και τη χρήση ορθών πρακτικών. Επιχειρούν να δημιουργήσουν κουλτούρα στον Συνεταιρισμό για το προϊόν και φυσικά δεν υπάρχουν εκπαιδευτικές ημερίδες μόνο για τους αγρότες, αλλά και για το Δ.Σ., τα διοικητικά στελέχη του Συνεταιρισμού.

Όσο για τη συνεργασία του ΣΤΕΒΙΑ ΕΛΛΑΣ με άλλους Συνεταιρισμούς, ήδη είναι σε επαφή με ορισμένους, όπως η Venus Growers στην Ημαθία. Από κοινού θα ξεκινήσουν ένα ερευνητικό πρόγραμμα για τη χρήση της στέβιας στα προϊόντα της Venus, η οποία εμπορεύεται φρούτα -εκτός από τα επιτραπέζια- σε φρουτοσαλάτες, κομπόστες κ.ά. Η συνεργασία τους θα ξεκινήσει επισήμως από τον Σεπτέμβριο.

Στέβια εντός και εκτός Ελλάδος

Οι καλλιεργητές του Συνεταιρισμού ξεκίνησαν όλοι με λίγα στρέμματα και προοδευτικά τα αυξάνουν. Το 2014, η παραγωγή τους έφτασε τους 47 τόνους φύλλα. Μεταποιήθηκε, συσκευάστηκε, ονομάστηκε «La mia stevia» και έβαλε πλώρη για τη Ρωσία, τη Γερμανία και τη Γαλλία.

Ωστόσο, η διαδρομή που έχει ξεκινήσει εντός Ελλάδος είναι μεγάλη. Υπάρχουν συμφωνίες με βιομηχανίες τροφίμων, αλλά και γαλακτοβιομηχανιών που είναι ένα βήμα πριν την οριστική ανακοίνωση. «Είμαστε οι πρώτοι που έχουμε ευρωπαϊκή στέβια. Το προϊόν μας είναι αμιγώς ελληνικό και έχει μεγάλη αποδοχή από την εγχώρια βιομηχανία», υπογραμμίζει ο κ. Σταμάτης.

Παράλληλα, σε βάθος πενταετίας, πέρα από άλλες επενδύσεις εξοπλισμού που θα υλοποιήσει ο Συνεταιρισμός, όπως αποθηκευτικούς χώρους και μονάδες αποξήρανσης, θα μπει μπροστά και η κατασκευή δικής τους μονάδας μεταποίησης.

«Μοιάζει» με τον καπνό

Η στέβια, που πήρε τ’ όνομά της από τον βοτανολόγο του 16ου αιώνα, Petrus Jacobus Stevus και ο καπνός έχουν πολλά κοινά. Αναπτύσσονται στις ίδιες κλιματολογικές και εδαφολογικές συνθήκες. Τα φύλλα και των δύο φυτών συλλέγονται, καθαρίζονται από τα κοτσάνια και αποξηραίνονται.

Βασική διαφορά τους ότι τα παράγωγα της στέβιας είναι ασφαλή προς κατανάλωση, κάτι που εδώ και χρόνια έχει αναγνωριστεί πρώτα από τις ΗΠΑ και πιο πρόσφατα από την ΕΕ. Κάπως έτσι η στέβια μπήκε στη βιομηχανία τροφίμων, για να μειώσει τις θερμίδες σε αρκετά προϊόντα διατροφής που κυκλοφορούν στο εμπόριο.

Η στέβια χρησιμοποιείται σε διάφορες μορφές ως υποκατάστατο ζάχαρης και σε περισσότερες από 20 χώρες, ενώ εκτιμάται ότι η παραγωγή της θα μπορούσε να αντικαταστήσει το 20-30% όλων των διαιτητικών γλυκαντικών.

Και όπως μας υπενθυμίζει ο «ΣΤΕΒΙΑ ΕΛΛΑΣ», έχει ορισμένες ευεργετικές ιδιότητες, οι οποίες είναι οι εξής:

1. Είναι 60 έως 300 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη.

2. Έχει μηδενικές έως ελάχιστες θερμίδες.

3. Μειώνει την υψηλή αρτηριακή πίεση.

4. Μειώνει τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου β, διότι ενεργοποιεί την έκκριση ινσουλίνης.

5. Μειώνει τις περιπτώσεις εγκεφαλικών και καρδιακών επεισοδίων.

6. Εμποδίζει τη δημιουργία τερηδόνας.

7. Έχει αντιοξειδωτικές, αντιβακτηριδιακές, αντιφλεγμονώδεις και αντιογόνες και αντιγηραντικές ιδιότητες.

8. Μειώνει τα επίπεδα ουρικού οξέος.

9. Διευκολύνει την ούρηση.

10. Είναι εντελώς φυσικό προϊόν.

11. Δεν παχαίνει.

12. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη μαγειρική και τη ζαχαροπλαστική.

13. Δεν αυξάνει το σάκχαρο στο αίμα.