Συνεχίζει δυναμικά το διεθνές εμπόριο ελαιολάδου

Μετά τα πρώτα αισιόδοξα μηνύματα, συνεχίστηκε με καλές προοπτικές το διεθνές εμπόριο ελαιολάδου και πυρηνελαίου κατά τους τέσσερεις πρώτους μήνες της νέας εμπορικής περιόδου 2014/15, δηλαδή από τον Οκτώβριο 2014 έως τον Ιανουάριο 2015.

Ειδικότερα, σύμφωνα με ανάλυση των επικαιροποιημένων διαθέσιμων στοιχείων από το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου (ΔΣΕ), σε σχέση με το προηγούμενο έτος οι εισαγωγές ελαιολάδου και του πυρηνελαίου ήταν υψηλότερες στη Βραζιλία (+7%), στην Ιαπωνία (+6%) και στην Αυστραλία (+2%), αλλά μειωμένες για τον Καναδά, την Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες (-4% για κάθε μία). Τα δεδομένα για τη Ρωσία είναι διαθέσιμα μόνο για τους τρεις πρώτους μήνες του καλλιεργητικού έτους και σημειώνουν 13% άνοδο.

Όπως σημειώνεται από την πλευρά του ΔΣΕ, τα στοιχεία Δεκεμβρίου 2014 και Ιανουαρίου 2015 δείχνουν μεγάλες μειώσεις εισαγωγών σε σύγκριση με τους ίδιους μήνες μια σεζόν νωρίτερα. Συγκεκριμένα, συγκριτικά με την περυσινή περίοδο οι εισαγωγές μειώθηκαν τον Δεκέμβριο στη Ρωσία, τον Δεκέμβριο και τον Ιανουάριο στην Κίνα και τις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Ιανουάριο στην Αυστραλία και τον Καναδά. Σύμφωνα με το ΔΣΕ, θα πρέπει να παρακολουθηθούν οι εξελίξεις των επόμενων μηνών για να διαπιστωθεί εάν αυτές οι μειώσεις αφορούν μόνο τους συγκεκριμένους μήνες ή εάν οφείλονται σε χαμηλότερη προσφορά ελαιολάδου στην παγκόσμια αγορά, που προκαλείται από τις μικρές συγκομιδές της φετινής σεζόν και τις υψηλότερες τιμές παραγωγού. Από την άλλη πλευρά, τον Ιανουάριο η Βραζιλία σημείωσε αύξηση εισαγωγών μετά την μείωση που καταγράφηκε τον Δεκέμβριο.

Όσον αφορά τα ελαιοπαραγωγά κράτη-μέλη της Ε.Ε. δεν ήταν διαθέσιμα τα δεδομένα για τον Ιανουάριο του 2015 κατά τον χρόνο δημοσίευσης του τελευταίου ενημερωτικού δελτίου του ΔΣΕ, αλλά τα στοιχεία Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2014 δείχνουν αύξηση 18% στις ενδοκοινοτικές αποκτήσεις και 8% σε εισαγωγών από χώρες εκτός Ε.Ε., σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Λόγω της μεγάλης πτώσης των εκροών από Ισπανία και Ιταλία, οι εισαγωγές από χώρες εκτός της Ε.Ε. πιθανότατα θα είναι σημαντικά υψηλότερες απ’ ό,τι την περασμένη σεζόν, ιδίως από την Τυνησία, όπου η συγκομιδή είναι πολύ υψηλότερη από πέρυσι.

Τιμές παραγωγού για το εξαιρετικό παρθένο

Όσον αφορά την εξέλιξη των τιμών παραγωγού για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο, στις ελαιοπαραγωγές μεσογειακές χώρες-μέλη του ΔΣΕ η κατάσταση έχει ως εξής:

- Οι τιμές παραγωγού στην Ισπανία άρχισαν να αυξάνονται συνεχώς κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014. Μετά το σπάσιμο του φράγματος των 3 ευρώ κατά τη δεύτερη εβδομάδα του Δεκεμβρίου 2014, συνέχισαν την ανοδική πορεία τους για να κορυφωθούν σε 3,29 ευρώ/kg τη δεύτερη εβδομάδα του Φεβρουαρίου 2015. Μετά από αιωρήσεις γύρω από αυτό το επίπεδο, με διαλείπουσες ανακάμψεις, οι τιμές διαμορφώθηκαν σε 3,27 ευρώ/kg στα τέλη Μαρτίου του 2015, 64% υψηλότερα από ό,τι πριν από έναν χρόνο και 67% πάνω από τη χαμηλή καταγραφή της τρίτης εβδομάδας του Μαΐου 2014 (1,96 ευρώ/kg).

- Τους τελευταίους μήνες οι τιμές παραγωγού στην Ιταλία ήταν σε μια πολύ σαφή ανοδική τάση. Κατά τη διάρκεια της εβδομάδας 10-16 Νοεμβρίου 2014, άγγιξαν το υψηλότερο επίπεδο τόσο της υπό εξέταση περιόδου όσο και της τελευταίας δεκαετίας, φτάνοντας τα 6,79 ευρώ/kg. Μετά από μια μικρή «βουτιά» την προτελευταία εβδομάδα του Δεκεμβρίου 2014, οι τιμές επανήλθαν ανοδικά και στη συνέχεια σταθεροποιήθηκαν στα 6,01 ευρώ/kg περί τα τέλη του Μαρτίου 2015, ποσοστό που μεταφράζεται σε αύξηση 84% σε σύγκριση με έναν χρόνο νωρίτερα και 128% σε σύγκριση με το χαμηλό που καταγράφηκε τη δεύτερη εβδομάδα του Δεκεμβρίου του 2013 (2,64 ευρώ/kg).

- Στην Ελλάδα, τον τελευταίο καιρό οι τιμές ήταν υψηλές, σπάζοντας το φράγμα των 3 ευρώ/kg την τρίτη εβδομάδα του Ιανουαρίου 2015. Ωστόσο, από τότε έχουν καταγραφεί οριακά κέρδη, μέχρι 2,94 ευρώ/kg στα τέλη του Μαρτίου 2015 (+15% σε σχέση με την ίδια περίοδο μια σεζόν νωρίτερα).

- Στην Τυνησία, στο τέλος του Δεκεμβρίου 2014 οι παραγωγοί πληρώθηκαν 2,73 ευρώ/κιλό για το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδό τους. Οι τιμές διατηρήθηκαν σταθερές για μερικές εβδομάδες, αλλά στη συνέχεια άρχισαν να κινούνται προς τα πάνω και κορυφώθηκαν σε 3,10 ευρώ/kg περί το τέλος του Φεβρουαρίου. Ωστόσο, τις τελευταίες εβδομάδες έχουν μειωθεί, φθάνοντας 3,03 ευρώ/kg στα τέλη Μαρτίου του 2015, που ισοδυναμεί με αύξηση 24% σε σχέση με πέρυσι.

Το εξευγενισμένο ελαιόλαδο

Μετά τη μετακίνηση σε μια παρόμοια ανοδική κατεύθυνση, οι τιμές παραγωγού για το ραφιναρισμένο ελαιόλαδο στην Ισπανία και την Ιταλία φαίνεται να μετατοπίζονται από τα προηγούμενα υψηλά.

Στην Ισπανία έχουν βυθιστεί ελαφρώς, σε 2,78 ευρώ/kg στα τέλη Μαρτίου του 2015, αλλά ακόμα είναι αυξημένες κατά 53% σε σχέση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους συγκομιδής. Στην Ιταλία, οι τιμές διαμορφώθηκαν σε 2,91 ευρώ/kg στα τέλη Μαρτίου 2015, που μεταφράζεται σε αύξηση κατά 48% από περίοδο σε περίοδο, γεγονός που τοποθετεί ιταλικές τιμές στη συνήθη θέση τους πάνω από ισπανικές τιμές. Γι’ αυτήν την κατηγορία προϊόντων δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για τις τιμές στην Ελλάδα.

Στο τέλος του Μαρτίου 2015, η τιμή του εξευγενισμένου ελαιόλαδου και του εξαιρετικά παρθένου ελαιολάδου στην Ισπανία διέφεραν από 0,49 ευρώ/kg, σε 2,78 ευρώ/kg για την πρώτη κατηγορία και 3,27 ευρώ/kg για τη δεύτερη. Στην Ιταλία, η διαφορά στην τιμή μεταξύ των δύο κατηγοριών είναι πολύ ευρύτερη απ’ ό,τι στην Ισπανία (3,10 ευρώ/kg).

Μεγάλα κέρδη για τις επιτραπέζιες ελιές

Αύξηση κατά 2,7 φορές σημείωσε η παγκόσμια κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών στη διάρκεια των τελευταίων 25 καλλιεργητικών ετών, δηλαδή μεταξύ 1990/91 και 2014/15, γεγονός που σε ποσοστιαίες μονάδες μεταφράζεται σε άνοδο 169,4%!

Η τάση αυτή απεικονίζεται στα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου (ΔΣΕ), το οποίο έδωσε πρόσφατα στη δημοσιότητα, όπου μπορεί να δει κανείς ότι η κατανάλωση έχει αυξηθεί περισσότερο σε χώρες-μέλη του, οι οποίες είναι και οι κορυφαίοι παραγωγοί.

Σε ορισμένες περιπτώσεις η κατανάλωση έχει ανέβει, όπου σημειώθηκαν απότομες αυξήσεις και στην παραγωγή, για παράδειγμα στην Αίγυπτο, όπου η κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών αυξήθηκε από 11.000 τόνους το 1990/91 σε 320.000 τόνους το 2014/15, ή στην Αλγερία και την Τουρκία, όπου αυξήθηκε από 14.000 τόνους σε 215.000 τόνους και από 110.000 τόνους σε 350.000 τόνους, αντίστοιχα.

Η κατανάλωση έχει αυξηθεί σε μικρότερη κλίμακα στο υπόλοιπο των μελών του ΔΣΕ.

Η παγκόσμια αγορά επιτραπέζιων ελιών

Κατά τους πρώτους τέσσερις μήνες του καλλιεργητικού έτους 2014/15, δηλαδή από τον Οκτώβριο 2014 έως τον Ιανουάριο 2015, οι εισαγωγές επιτραπέζιων ελιών ήταν υψηλότερες στη Βραζιλία (+5%) και στις Ηνωμένες Πολιτείες (+3%) σε σχέση με το ίδια περίοδο έναν χρόνο νωρίτερα. Μάλιστα, στις εισαγωγές επιτραπέζιας ελιάς στις ΗΠΑ σημειώθηκε αύξηση από τον Δεκέμβριο.

Οι εισαγωγές κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση, στην περίπτωση της Αυστραλίας (-15% από το Νοέμβριο) και του Καναδά (-3% από τον Οκτώβριο, πλην του Δεκεμβρίου, όπου οι εισαγωγές σημείωσαν αύξηση). Τα στοιχεία για τη Ρωσία είναι διαθέσιμα μόνο για τους τρεις πρώτους μήνες του έτους συγκομιδής και να αναφέρουν μια αύξηση 18% (λόγω των εισαγωγών τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο).

Κατά τη στιγμή της δημοσίευσης, τα στοιχεία του Ιανουαρίου 2015 δεν ήταν διαθέσιμα για την Ε.Ε., αλλά μεταξύ Οκτωβρίου και Δεκεμβρίου 2014 οι ενδοκοινοτικές αποκτήσεις αυξήθηκαν 2% και οι εκτός Ε.Ε. εισαγωγές 30% (άρχισαν να ανεβαίνουν από την αρχή του έτους συγκομιδής τον Οκτώβριο), σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι.

Η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών

Όσον αφορά την ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών, η Αλβανία. οδηγεί την κατάταξη με 14,8 kg/κάτοικο/έτος. Σημειώνεται πως η συνολική κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών στη χώρα αυτή ανέρχεται σε 41.000 τόνους, ενώ έχει πληθυσμό που δεν υπερβαίνει τα 2.774.000 άτομα.

Πολύ πιο πίσω έρχεται ο Λίβανος (5,6 kg), ακολουθούμενος από την Τουρκία, τη Συρία, την Αλγερία και την Αίγυπτο (μεταξύ 4,0 kg και 4,7 kg), την Ιορδανία (3,6 κιλά), το Ισραήλ (3,0 κιλά), τη Λιβύη (2,3 kg), την Τυνησία (2,0 kg) και την Ουρουγουάη (1,2 kg). Οι υπόλοιπες χώρες (Μαρόκο, Αργεντινή, Ιράκ και Ιράν, κατά φθίνουσα σειρά) καταναλώνουν μεταξύ 1 και 0,6 κιλά επιτραπέζιων ελιών ετησίως.

Η ετήσια κατά κεφαλήν κατανάλωση στην Ε.Ε.

Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα (1990/91 - 2014/15), η κατανάλωση στην Ευρωπαϊκή Ένωση αυξήθηκε κατά 81,5%, από 346.400 τόνους σε 629.000 τόνους.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΣΕ, η Ισπανία, η κορυφαία στον κόσμο παραγωγός είναι επίσης και ο μεγαλύτερος καταναλωτής (4,0 kg), ακολουθούμενη από τη Μάλτα (3,8 κιλά), την Κύπρο (3,0 kg) και την Ιταλία (2,4 kg).

Λίγο πιο κάτω στην κατάταξη είναι οι χώρες με κατά κεφαλήν κατανάλωση μεταξύ 1,8 kg και 1,0 kg (Βουλγαρία, Ελλάδα, Λουξεμβούργο και Γαλλία, κατά φθίνουσα σειρά), μεταξύ 0,9 και 0,5 kg (Ρουμανία, Τσεχία, Βέλγιο, Σουηδία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Γερμανία, Αυστρία και Κροατία) και όχι περισσότερο από 0,4 kg (Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Σλοβακία, Σλοβενία, Λιθουανία, Λετονία, Ιρλανδία, Πολωνία, Ολλανδία και Ουγγαρία).

Η κατανάλωση σε χώρες-μη μέλη του ΔΣΕ

Τα στοιχεία για τις χώρες-μη μέλη του Διεθνούς Συμβουλίου Ελαιολάδου δείχνουν πως οι τέσσερις μεγαλύτερες καταναλώτριες χώρες είναι η Παλαιστίνη, η Χιλή, η Σαουδική Αραβία και το Περού, οι οποίες είναι, επίσης, παραγωγοί και καταναλώνουν μεταξύ 1,9 kg και 1,3 kg.

Στη συνέχεια έρχονται η Αυστραλία και ο Καναδάς με 0,9 kg και 0,8 kg, αντίστοιχα, η Ελβετία και οι Ηνωμένες Πολιτείες με 0,7 κιλά η καθεμία, η Βραζιλία και η Ρωσία με 0,5 κιλά (αν και η συνολική κατανάλωση επιτραπέζιων ελιών αυξήθηκε απότομα σε αυτές τις δύο χώρες, αυτό δεν αντικατοπτρίζεται στην κατά κεφαλή κατανάλωση λόγω του μεγέθους του πληθυσμού τους) και το Μεξικό με 0,1 κιλά.