Ζήσε Μάη μου να φας… ροδάκινα

Της ANNAΣ ΑΡΑΜΠΑΤΖΗ

(arampatzi@paragogi.net)

Ακόμα στα… τυφλά βαδίζουν οι Έλληνες παραγωγοί όσον αφορά τα «παράθυρα» συνεργασίας που ανοίγουν οι Ρώσοι για παράκαμψη του εμπάργκο. Ήδη έχουν περάσει 10 ημέρες από την επίσκεψη του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα στη Μόσχα, οπότε και ετέθη το θέμα της σύστασης μικτών ελληνορωσικών εταιρειών για να καταφέρουν τα ελληνικά φρούτα –και όχι μόνο– να φτάσουν στη ρώσικη αγορά.

Ακόμα αναμένονται διευκρινίσεις πάνω στη ρώσικη πρόταση, σύμφωνα με την οποία μέσω της εταιρείας αυτής θα φτάνουν στη Ρωσία τα ελληνικά προϊόντα, όπου θα υφίστανται κάποιου είδους επεξεργασία και θα διατίθενται στην αγορά. Και το ζητούμενο, βέβαια, είναι ποιού είδους επεξεργασία εννοούν οι Ρώσοι, γιατί η επανασυσκευασία θα ήταν ενδιαφέρουσα πρόταση, ενώ η μεταποίηση (π.χ. η χυμοποίηση) δεν είναι κάτι το ιδιαίτερα συμφέρον, γιατί τέτοιου είδους προϊόντα εξαιρούνται των απαγορευτικών διατάξεων.

Οι Έλληνες παραγωγοί περιμένουν να οριστούν συναντήσεις στη ρώσικη πρωτεύουσα, μετά από πρωτοβουλία του υπουργού Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Παναγιώτη Λαφαζάνη. Όταν αυτά οριστικοποιηθούν, θα αναχωρήσει από την Ελλάδα αποστολή στην οποία θα συμμετέχει ο υπουργός ΠΑΠΕΝ, κυβερνητικά στελέχη και εξαγωγείς. Η αποστολή αυτή θα πάρει τις απαντήσεις που ζητούνται, αλλά προς το παρόν οι διαδικασίες είναι λίγο αργές, τη στιγμή που ήδη η Πορτογαλία φαίνεται να έχει καταρχήν συμφωνήσει με τη Ρωσία για τη σύσταση μικτών εταιρειών. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, προφανώς οι Πορτογάλοι τα είχαν ήδη βρει με τους Ρώσους και τώρα απλώς δεν αποκαλύπτουν τις λεπτομέρειες.

Για τους Έλληνες παραγωγούς νεότερα θα υπάρχουν από τον Μάιο, καθώς το Πάσχα στη Ρωσία γιορτάζεται με το παλιό ημερολόγιο, αργότερα απ’ ό,τι στην Ελλάδα, ενώ αρκετοί Έλληνες παραγωγοί και εξαγωγείς έχουν προγραμματίσει τη συμμετοχή τους στην έκθεση Freskon, στις 23-25 Απριλίου στη Θεσσαλονίκη.

Πάντως, αυτό στο οποίο είναι κάθετοι οι Έλληνες παραγωγοί, σύσσωμοι, είναι να επιμείνουν για τη λήψη μέτρων σε επίπεδο ΕΕ. Άλλωστε, στις 5 Μαΐου συνεδριάζει στις Βρυξέλλες η αρμόδια διαχειριστική επιτροπή και αναμένονται νεότερα για τα οπωροκηπευτικά που πλήττονται από το εμπάργκο.

Τα «βρήκαν» με τους Πορτογάλους

Την ίδια ώρα, πάντως, τη σύσταση κοινής παραγωγικής μονάδας βαθιάς επεξεργασίας αγροτικής παραγωγής στη ρωσική περιφέρεια του Σαράτοφ με τη συνεργασία των πορτογαλικών εταιρειών «Optimistic», «Leisure launch», «CAL» και «Global food» και της ρωσικής μεταφορικής-αποθηκευτικής εταιρείας «Devon-Alliance», αποφάσισαν τα δυο μέρη, σύμφωνα με τον πρόεδρο του τοπικού Εμπορικού-Βιομηχανικού Επιμελητηρίου Μαξίμ Φατέεφ.

Οι Πορτογάλοι επιχειρηματίες θα επισκεφθούν την περιφέρεια του Σαράτοφ για να προσδιορίσουν το απαιτούμενο μέγεθος του δικού τους μεριδίου στην επένδυση. Προβλέπεται η δημιουργία μικτής επιχείρησης (joint venture) για τη δημιουργία agropark, δηλαδή για την αποθήκευση, επεξεργασία, κονσερβοποίηση, συσκευασία αγροτικής παραγωγής από την Πορτογαλία, η οποία θα υφίσταται στη Ρωσία ελαφριά ή βαθύτερη επεξεργασία, θα συσκευάζεται και θα αποθηκεύεται για την περαιτέρω πώλησή της.

Μέτρα από την ΕΕ ζητά ο INCOFRUIT

Από την πλευρά του, ο Σύνδεσμος Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής Διακίνησης Φρούτων Λαχανικών και Χυμών (INCOFRUIT - HELLAS) επισημαίνει ότι υπάρχει επείγουσα ανάγκη έγκρισης μέτρων από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στα πλαίσια της διαχείρισης κρίσεων της γεωργικής πολιτικής της Ε.Ε.

Υπογραμμίζεται ότι τα μέτρα θεωρούνται ζωτικής σημασίας για τη σωστή ανάπτυξη της εμπορικής περιόδου του τρέχοντος έτους, η οποία θα ξεκινήσει, με σημαντικούς όγκους παραγωγής των θερινών προϊόντων, τον προσεχή Μάιο.

«Για να αποφευχθεί η κρίση που υπέστη ο κλάδος φρούτων και λαχανικών το 2014, η οποία είχε αρνητική επίπτωση στις τιμές, όπως εκτιμά ο Σύνδεσμος, είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα και να εγκριθούν πριν από την έναρξη της συγκομιδής. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να προλάβουν τυχόν διαταραχές της αγοράς και να αποφευχθεί να φτάσουν αυτές στην έκταση της κρίσης της περασμένης σεζόν», σημειώνει ο ειδικός σύμβουλος του Συνδέσμου, κ. Γ. Πολυχρονάκης και εξηγεί:

Για τον σκοπό αυτόν, έχουν προταθεί δύο κύρια μέτρα:

1. Έκτακτα μέτρα στο πλαίσιο του Κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1031/2014 και 1371/2014, ορίζοντας μέγιστο όγκο απόσυρσης για όλα τα προϊόντα από τις 15 Μαΐου και έως το τέλος του ρωσικού εμπάργκο.

2. Αύξηση των μέγιστων όγκων απόσυρσης για τα νωπά οπωροκηπευτικά προϊόντα, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος παραγωγής τους.

Όπως αναφέρει ο κ. Πολυχρονάκης, τα μέτρα αυτά ήδη έχουν ζητήσει η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία, τόσο από τους υπουργούς Γεωργίας των τριών χωρών όσο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι ο INCOFRUIT εκτιμά πως μέσα στο οκτάμηνο που υιοθετήθηκε το εμπάργκο οι άμεσες ζημίες έφτασαν τα 80 εκατ. ευρώ.

Ανησυχούν οι μηλοπαραγωγοί

Την ανάγκη λήψης κυβερνητικής πρωτοβουλίας για τα αδιάθετα πράσινα μήλα της Αγιάς, στο πρότυπο της απόφασης που ελήφθη προ μηνών για τα αδιάθετα ροδάκινα, επεσήμανε ο περιφερειάρχης Θεσσαλίας, κ. Κώστας Αγοραστός, στο πλαίσιο συνάντησης που είχε με εκπροσώπους αγροτικών φορέων από την περιοχή της Αγιάς.

«Εμείς πιστεύουμε στον πρωτογενή τομέα, είναι η λύση στην κρίση. Γι’ αυτό στηρίζουμε τον πρωτογενή τομέα, στηρίζουμε την Αγιά και τα μήλα της - τα πράσινα μήλα της οποίας αποτελούν το 80% των εξαγωγών της χώρας μας για το συγκεκριμένο προϊόν. Τον προηγούμενο Ιούλιο με το εμπάργκο στη Ρωσία υπήρχε μεγάλο πρόβλημα στο εισόδημα της περιοχής γιατί δεν διατέθηκαν στη Ρωσία τα μήλα στη συνήθη τιμή και αναγκαστικά είτε έμειναν αδιάθετα είτε διατέθηκαν σε χαμηλότερες τιμές. Όχι μόνο χάθηκε εισόδημα, αλλά πολλοί μηλοπαραγωγοί κατέγραψαν ζημιές. Αυτό πρέπει να αναπληρωθεί», δήλωσε ο κ. Αγοραστός.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της Ενωτικής Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Λάρισας, κ. Ρίζος Μαρούδας, επισήμανε: «Ζητήσαμε αυτή τη συνάντηση από τον κύριο περιφερειάρχη για να τον ενημερώσουμε για την άσχημη κατάσταση που επικρατεί γενικά με το εμπάργκο της Ρωσίας και έχει ως συνέπεια τα μήλα της Αγιάς να παραμένουν είτε απούλητα είτε να έχουν πουληθεί σε πολύ χαμηλές τιμές και να μην καλύπτουν ένα εισόδημα επιβίωσης για εμάς τους παραγωγούς».

Μεγάλο το πλήγμα για την ελληνική παραγωγή 

Η επιβολή από τη Ρωσία, στις 07/08/2014, απαγόρευσης εισαγωγής προϊόντων φυτικής και ζωικής παραγωγής από τις χώρες-μέλη της Ε.Ε., τις ΗΠΑ, τον Καναδά, την Αυστραλία και τη Νορβηγία, έπληξε αγροτικά προϊόντα που η Ελλάδα εξάγει παραδοσιακά στη ρωσική αγορά.

Το 2014, οι ελληνικές εξαγωγές των υπαγόμενων σε εμπάργκο προϊόντων εμφάνισαν μεγάλη μείωση κατά 38,5% και ανήλθαν σε 76,7 εκατ. ευρώ, καταλαμβάνοντας το 21,5% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσική Ομοσπονδία.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ) και του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της πρεσβείας της Ελλάδας στη Μόσχα, η αξία των εξαγωγών αυτών ανήλθε σε περίπου 125 εκατ. ευρώ το 2013, αντιπροσωπεύοντας το 30% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία.

Μεταξύ των πλέον σημαντικών από αυτά τα προϊόντα είναι τα ροδάκινα, οι φράουλες, τα ακτινίδια, τα κεράσια, βερίκοκα, τα αγγούρια, τα μανταρίνια και τα προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας (λαβράκια και τσιπούρες), καταλαμβάνοντας το 94,4% του συνόλου των προϊόντων εντός εμπάργκο για το 2014.

Αναλυτικότερα, τα στοιχεία για τα συγκεκριμένα προϊόντα έχουν ως εξής:

Ροδάκινα: Η Ρωσία αποτελεί μακράν τον κύριο αγοραστή του ελληνικού ροδάκινου. Το 2014, οι ελληνικές εξαγωγές ροδάκινων ανήλθαν σε 28 εκατ. ευρώ, εμφανίζοντας πτώση κατά 18,7% σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Το 2014 στη Ρωσία κατευθύνθηκε το 33% των συνολικών εξαγωγών ροδάκινων από την Ελλάδα. Το ποσοστό αυτό εμφανίζεται σημαντικά μειωμένο σε σχέση με το 2013, οπότε η Ρωσία απορρόφησε το 41,5% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών ροδάκινων.

Φράουλες: Η Ρωσία κατέχει την πρώτη θέση και μεταξύ των αγοραστών ελληνικής φράουλας, απορροφώντας το 41% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών φράουλας το 2014. Το μερίδιο της Ρωσίας μειώθηκε σημαντικά σε σχέση με το 2013, χρονιά κατά την οποία πάνω από τις μισές εξαγωγές φράουλας είχαν κατευθυνθεί στη Ρωσία. Το 2014, οι ελληνικές εξαγωγές φράουλας προς τη Ρωσία σημείωσαν μείωση της τάξης του 22,4%, η οποία όμως οφείλεται σε λόγους άλλους από την επιβολή των περιορισμών εισαγωγών από τη Ρωσία (διολίσθηση του ρουβλίου, μείωση κατανάλωσης στη χώρα).

Ακτινίδια: Σημαντικότατη πτώση κατέγραψαν οι εξαγωγές ακτινιδίου προς τη Ρωσία, οι οποίες το 2014 μειώθηκαν κατά 60,6% και διαμορφώθηκαν σε 10 εκατ. ευρώ. Η Ρωσία έχασε την πρώτη θέση μεταξύ των αγοραστών, που κατείχε με διαφορά το 2013, μειώνοντας το μερίδιό της από 33% το 2013 σε 12,3% το 2014.

Κεράσια: Σημαντική μείωση 28,3% καταγράφηκε και στις ελληνικές εξαγωγές κερασιών προς τη Ρωσία, οι οποίες ανήλθαν σε 8,6 εκατ. ευρώ το 2014. Παρόλα αυτά, η Ρωσία κατάφερε να διατηρήσει την πρώτη θέση μεταξύ των προορισμών των ελληνικών εξαγωγών κερασιών, με μερίδιο 27,2% επί του συνόλου. Ως προς το συγκεκριμένο προϊόν, ενδιαφέρον παρουσιάζει η θεαματική αύξηση των εξαγωγών μας κατά 1.557% προς το Μαυροβούνιο (αν και εξακολουθούν να κυμαίνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα), μία χώρα, η οποία δεν πλήττεται από τα ρωσικά αντίμετρα.

Βερίκοκα: Σε αντίθεση με τα λοιπά υπό εξέταση προϊόντα, σημαντική αύξηση κατά 37% παρουσίασαν οι ελληνικές εξαγωγές βερίκοκων προς τη Ρωσία, οι οποίες ανήλθαν σε 2,6 εκατ. ευρώ. Η Ρωσία κατέλαβε τη δεύτερη θέση μεταξύ των αγοραστών ελληνικού βερίκοκου, με μερίδιο 16%.

Αγγούρια και αγγουράκια: Ιδιαιτέρως σημαντικές ήταν οι απώλειες για τις ελληνικές εξαγωγές αγγουριών προς τη Ρωσία κατά το 2014, οι οποίες μειώθηκαν κατά 51%. Η αξία τους ανήλθε σε 2,5 εκατ. ευρώ, κατατάσσοντας τη Ρωσία στην τρίτη θέση, με μερίδιο εμφανώς μειωμένο από το 15,2% το 2013 στο 8,3% το 2014.

Μανταρίνια: Τη μεγαλύτερη πτώση μεταξύ των υπό εξέταση οπωροκηπευτικών προϊόντων παρουσίασαν οι ελληνικές εξαγωγές μανταρινιών προς τη Ρωσία, οι οποίες υποχώρησαν κατά 81,5%, από 4,5 εκατ. ευρώ το 2013 σε μόλις 842.523 ευρώ το 2014. Ως αποτέλεσμα, η Ρωσία το 2014 να κατρακυλήσει στην 11η θέση μεταξύ των πελατών μας, χάνοντας σημαντικό μέρος του μεριδίου της. Έτσι, ενώ το 2013 στη Ρωσία κατευθύνθηκε το 11% των ελληνικών εξαγωγών μανταρινιών, το 2014 το ποσοστό αυτό ανήλθε μόλις σε 2,5%.

Λαβράκια: Δραματική ήταν και η πτώση των ελληνικών εξαγωγών λαβρακιού προς τη Ρωσία, η αξία των οποίων διαμορφώθηκε στο 1,3 εκατ. ευρώ το 2014, υποχωρώντας κατά 81,5% σε σχέση με το 2013. Το μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών που κατευθύνθηκε προς τη ρωσική αγορά είδε σημαντική μείωση, από 4,6% το 2013 σε 0,9% το 2014.

Σπαρίδες θάλασσας – τσιπούρες: Σε σχεδόν μηδενισμό οδηγήθηκαν οι εξαγωγές σπαρίδων θαλάσσης (στις οποίες περιλαμβάνονται και οι τσιπούρες) από την Ελλάδα προς τη Ρωσία το 2014. Η πτώση άγγιξε το 97%, παρασύροντας την αξία των ελληνικών εξαγωγών από τα 2,5 εκατ. ευρώ το 2013 σε μόλις 82.192 ευρώ το 2014. Η Ρωσία από την 9η θέση που κατείχε το 2013, κατρακύλησε στην 29η το 2014.