Καιρός να αντιληφθούμε το μέγεθος της ρωσικής αγοράς

Γράφει ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΔΕΔΕΣ

Δικηγόρος

Οι οικονομικές σχέσεις της χώρας μας με τη Ρωσία, είναι προς το παρόν ετεροβαρείς. Οι εξαγωγές μας προς τη φίλη χώρα ανήλθαν το 2013 στα 406.029.000 ευρώ, ενώ οι εισαγωγές από εκείνη, στα 6.611.718.000 ευρώ.

Ο λόγος για αυτή την «ψαλίδα», οφείλεται στο ότι εμείς εξάγουμε στη Ρωσία αγροτικά (κυρίως φρούτα και πολτούς φρούτων και ελαιόλαδο –με τις φράουλες μάλιστα, ανοίξαμε στη Ρωσία μια νέα μεγάλη αγορά) και αλιευτικά προϊόντα, γουναρικά και ενδύματα, αλλά και ανελκυστήρες, αλουμίνιο και οικοδομικά υλικά, ενώ εισάγουμε προϊόντα ενέργειας (πετρέλαιο και φυσικό αέριο). Όμως, η αλήθεια είναι ότι θα μπορούσαμε, αν δεν αδρανούσαμε και είχαν γίνει οι κατάλληλες κινήσεις, να κυριαρχούμε στη ρωσική αγορά σε προϊόντα, όπως είναι το ελαιόλαδο. Αλλά, δεν το κάναμε…

Οφείλουμε εδώ να σημειώσουμε πως ο ρωσικός τουρισμός απέφερε στη χώρα μας 1,4 δισ. ευρώ το 2013, όμως φέτος, ελέω και της κρίσης στην Ουκρανία, υπάρχει μια ανησυχητική μείωση στις προκρατήσεις, από 10% στην καλύτερη περίπτωση έως 30% στη χειρότερη. Τί έχουμε κάνει γι’ αυτό; Και τί έχουμε κάνει για τις εξαγωγές μας στη Ρωσία, τη στιγμή μάλιστα που οι Ρώσοι, οι οποίοι αντιδρούν στις –συνεχείς είναι η αλήθεια– προκλήσεις της Δύσης, επιφυλάσσουν ευμενή αντιμετώπιση στην Αθήνα, αναγνωρίζοντάς μας τη διαχρονικά φιλική προδιάθεση του λαού μας έναντι της Μόσχας;

Χαρακτηριστική του παραπάνω είναι η δρομολόγηση της επίλυσης του θέματος που προέκυψε με τις εξαγωγές ελληνικών προϊόντων ζωικής προέλευσης, μετά από συνάντηση κλιμακίου της Ρωσικής Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Κτηνιατρικών και Φυτοϋγειονομικών Ελέγχων με τη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, προ διμήνου, στην Αθήνα. Εδώ, συμφωνήθηκε η άρση των περιοριστικών μέτρων που επιβλήθηκαν από τη Μόσχα το καλοκαίρι του 2013, εξέλιξη που έπληξε προσωρινά τις εξαγωγές μας προς τη φίλη χώρα.

Κάντο όπως οι Ιταλοί…

Αλλά, υπάρχει και το αύριο και η Ελλάδα οφείλει να αντιληφθεί ότι στη ρωσική αγορά υπάρχει πεδίο δόξης λαμπρό για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Στη Ρωσία, οι Ιταλοί κατάφεραν, με μια συντονισμένη διαφημιστική εκστρατεία, να επιβάλουν στην κυριολεξία την κατανάλωση της μοτσαρέλας, ανοίγοντας μια καινούρια αγορά για ένα (δημοφιλές διεθνώς) προϊόν τους και δίνοντας έτσι ανάσα στις επιχειρήσεις τους που ασχολούνται με την παρασκευή του. Το γράφω αυτό για να αναδείξω τί δεν κάναμε εμείς, τουλάχιστον στην περίπτωση της φέτας, αλλά και σε άλλες πολλές και, για να είμαστε ειλικρινείς, πάρα πολλές περιπτώσεις προϊόντων (όπως π.χ. τα κρασιά μας). Η ιταλική εμπορική αντιπροσωπεία στη Μόσχα είναι στελεχωμένη με 120 άτομα κι εμείς έχουμε εκεί 4 και δη άνευ κονδυλίων, που δουλεύουν μεν νυχθημερόν, αλλά χωρίς στήριξη από την Αθήνα!

Και αν αναλογιστεί κανείς ότι εμείς έχουμε πολύ περισσότερα κοινά με τους Ρώσους απ’ ό,τι οι Ιταλοί, είναι να τρελαίνεται και να αναρωτιέται για πόσο ακόμα η χώρα μας θα κινείται στον αστερισμό του παράδοξου και δεν θα είναι εξαγωγικά εξωστρεφής. Εδώ, θα ήταν χρήσιμο να αναφέρω ότι στη ρωσική αγορά κυκλοφορούν «υποκατάστατα» της φέτας, με «εναλλακτικές» ονομασίες όπως «fetaxa» και άλλες φαιδρές. Το κενό από την αδικαιολόγητη απουσία μας, νομίζω πως αναδεικνύεται και δη έντονα.

Η ουκρανική κρίση

Και ήρθε η, δυστυχώς κλιμακούμενη, κρίση στην Ουκρανία, για να δημιουργήσει νέα προβλήματα στις εξαγωγές των προϊόντων μας και στις μεταφορές τους. Και αυτό, καθώς τα φορτηγά υποχρεώθηκαν να αλλάξουν τη διαδρομή που ακολουθούν, κάτι που πρόσθεσε τουλάχιστον άλλη μιάμιση μέρα –κατά μέσο όρο– στη διάρκεια του ταξιδιού. Αλήθεια, όμως, πέρα από τα πολιτικά ζητήματα που προκύπτουν από τη συμμετοχή μας στις ευρωατλαντικές δομές και τις υποχρεώσεις μας που απορρέουν από αυτή και επιβάλλουν φυσικά μια πολιτική ισορροπιών εκ μέρους μας, ποια μέτρα έχουμε πάρει γενικότερα για να προστατεύσουμε τις εξαγωγές μας προς τη Ρωσία και να διασφαλίσουμε την –αναμφίβολα καλή– σχέση μας με τη Μόσχα;

Χαμένες ευκαιρίες

Μέχρι στιγμής και τουλάχιστον από την εποχή της κατάρρευσης της ΕΣΣΔ και ένθεν, οι ελληνορωσικές σχέσεις είναι μια ιστορία χαμένων ευκαιριών για την Ελλάδα, στο οικονομικό πεδίο. Η Ρωσία σηκώθηκε, όρθωσε το ανάστημά της, ξεχρέωσε και δη με εντυπωσιακό τρόπο και, αξιοποιώντας τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων της, γεμίζει τα ταμεία της, διαπραγματεύεται και αντιμετωπίζει ώριμα πια τις προκλήσεις στον γεωπολιτικό της περίγυρο, υποχρεώνοντας ακόμα και το Βερολίνο να αποστασιοποιηθεί από την αμερικανική πολιτική και να διατηρήσει αλώβητους τους διαύλους επικοινωνίας του με τη Μόσχα. Και αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την εξάρτηση της Γερμανίας από το ρωσικό φυσικό αέριο, αλλά και με την αναγνώριση εκ μέρους της, της σοβαρότητας με την οποία η ρωσική ηγεσία αντιμετωπίζει το γεωπολιτικό πρόβλημα, το οποίο προέκυψε πρόσφατα.

Από την πλευρά μας, οφείλουμε να παλέψουμε για την ενίσχυση του τουριστικού ρεύματος από τη Ρωσία προς την Ελλάδα, δίνοντας έμφαση και σε τομείς, όπως ο θρησκευτικός τουρισμός, αλλά και να αντιληφθούμε επιτέλους το μέγεθος της ρωσικής αγοράς, ώστε να αποφασίσουμε να ενισχύσουμε τις εξαγωγές μας και τη γενικότερη παρουσία μας εκεί. Το τί μπορούμε να εξαγάγουμε εκεί σε μεγαλύτερες ποσότητες, είναι γνωστό, αλλά δεν χάνουμε τίποτα να τα αναφέρουμε εκ νέου: τρόφιμα (φρούτα, πολτούς φρούτων, προϊόντα ιχθυοκαλλιέργειας, γαλακτοκομικά, κρασιά, ελιές και ελαιόλαδο), οικοδομικά υλικά, σκάφη αναψυχής και εκκλησιαστικά είδη, μεταξύ πολλών άλλων.