Ουκρανική «γρίπη» έπληξε τα δημητριακά

Του ΝIKOY ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ

(filippidis@paragogi.net)

«Πονοκεφάλους» προκαλεί στους Έλληνες παραγωγούς δημητριακών η επικείμενη έγκριση του κανονισμού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, για τη μείωση των τελωνειακών δασμών σε προϊόντα προέλευσης Ουκρανίας.

Το μονομερές αυτό εμπορικό μέτρο θα εφαρμοστεί από τον Μάιο του 2014, στην πιο κρίσιμη εποχή για τα ελληνικά σιτάρια. Είναι η περίοδος που θα έχουν αρχίσει οι πρώτες συζητήσεις πριν από τον αλωνισμό για τις τιμές, προσφέροντας μια καλή δικαιολογία στους εμπόρους να μαζέψουν πάλι την ελληνική παραγωγή στις τιμές που αυτοί θα καθορίζουν, επικαλούμενοι ότι η αγορά θα κατακλυστεί με φτηνό ουκρανικό προϊόν.

Το μέτρο αυτό αλλάζει την ψυχολογία της αγοράς και δημιουργεί μια επιπλέον πίεση για τα ευρωπαϊκά σιτηρά, σε μια χρονιά που θεωρούνταν αρχικά ότι θα είναι θετική για μια σειρά από λόγους, με πρώτο τον περιορισμό της διακίνησης των ρώσικων δημητριακών λόγω του σκηνικού κρίσης που έχει στηθεί στην περιοχή.

Σύμφωνα με την πρόταση, θα καταργηθεί το 98% των δασμών που επιβάλλει η Ε.Ε. στις εισαγωγές από Ουκρανία, ενώ θα καταργηθούν, επίσης, οι δασμοί που επιβάλλει σήμερα η Ε.Ε. σε πάνω από το 80% των εξαγωγών γεωργικών προϊόντων της Ουκρανίας. Να σημειωθεί ότι η Ε.Ε. εισάγει, εκτός από τα δημητριακά, χοιρινό και βοδινό κρέας, πουλερικά και επεξεργασμένα τρόφιμα.

Σημειώνεται ότι η Ουκρανία είναι ο έκτος μεγαλύτερος εξαγωγέας σιταριού παγκοσμίως. Η χώρα αναμένεται να εξάγει συνολικά 10 εκατ. τόνους αυτή τη σεζόν και η Ρωσία άλλους 17 εκατ. τόνους, σύμφωνα με έκθεση του αρμόδιου υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Φεβρουάριο. Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι οι κοινωνικές αναταραχές στην Ουκρανία ή τα οικονομικά μέτρα κατά της Ρωσίας, που ανακοινώνουν οι δυτικές κυβερνήσεις, θα μπορούσαν να αυξήσουν τις τιμές των σιτηρών ή να τις μειώσουν, ειδικά εάν καταργηθούν οι δασμοί στα ουκρανικά σιτάρια. «Όλα τα μάτια είναι στραμμένα προς την Ουκρανία και τη Ρωσία. Η αυξανόμενη ένταση θα μπορούσε να επηρεάσει τις εξαγωγές σιτηρών από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας», τονίζει σε πρόσφατη έκθεσή της η γερµανική τράπεζα Commerzbank.

Η παραγωγή

Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Συμβουλευτική Επιτροπή Σιτηρών – ελαιούχων – πρωτεϊνούχων στις 28.3.2014), κατά την τρέχουσα καλλιεργητική περίοδο εκτιμάται αύξηση των εκτάσεων μαλακού σίτου κατά 2,8%, στα 239 εκατ. στρέμματα, ενώ η συγκομιδή του 2014 προβλέπεται ότι θα ανέλθει στους 135,4 εκατ. τ. (+0,9%).

Όπως αναφέρεται σε έκθεση της κας Δήμητρας Μάρδα, στελέχους της ΠΑΣΕΓΕΣ, η καλλιέργεια σκληρού σίτου στην Ε.Ε.-28 εκτιμάται ότι καταγράφει περαιτέρω μείωση στα 24 εκατ. στρέμματα (-1,3%) και η συγκομιδή του 2014 προβλέπεται μειωμένη στους 7,7 εκατ. τ. (-2,5%). Επισημαίνουμε ότι, σε σύγκριση με τον μ.ο. 5ετίας, η παραγωγή σκληρού σίτου προβλέπεται σημαντικά μειωμένη (-8,6%).

Για τον αραβόσιτο αντίστοιχα προβλέπεται αύξηση των εκτάσεων κατά 1,4% στα 99 εκατ. στρέμματα και σημαντική αύξηση της παραγωγής (πρόγνωση) κατά 7% στους 69,2 εκατ. τ.

Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής για τα κυριότερα παραγωγικά κράτη-μέλη, η συνολική παραγωγή σιτηρών προβλέπεται αυξημένη στη Γαλλία (+5,2%), την Πολωνία (+8,6%), την Ιταλία (+14,4%), ενώ στη Γερμανία

Εισαγωγές μαλακού σίτου

Την ίδια ώρα οι κοινοτικές εισαγωγές μαλακού σίτου κατά το 7μηνο της εμπορικής περιόδου 2013/14 ανήλθαν στους 1,2 εκατ. τόνους, έναντι 2,6 εκατ. τόνους -κατά μ.ο.- της αντίστοιχης περιόδου της προηγούμενης 5ετίας.

Συγκεκριμένα, η Ιταλία είναι η πρώτη εισαγωγική χώρα-μέλος, απορροφώντας το 30% των κοινοτικών εισαγωγών και ακολουθούν το Ην. Βασίλειο (23%), η Ισπανία (20%) και η Ελλάδα (10%).

Οι κοινοτικές εισαγωγές μαλακού σίτου προέρχονται από τον Καναδά (κατά 31%), τις ΗΠΑ (20%), τη Σερβία (19%) και τη Ρωσία (14%), ενώ το μερίδιο της Ουκρανίας συρρικνώθηκε στο 5%. Ο (εισαγόμενος στην Ε.Ε.) σίτος Καναδά κατευθύνεται σχεδόν αποκλειστικά στο Ην. Βασίλειο και στην Ιταλία, ενώ ο σίτος ΗΠΑ τροφοδοτεί, κυρίως, την Ιταλία και σε μικρότερο βαθμό το Ην. Βασίλειο. Ο σίτος Σερβίας κατευθύνεται, κυρίως, στην Ισπανία, ενώ η Ελλάδα υποδέχεται –κυρίως– ρωσικό σίτο, του οποίου αποτελεί και τον πρώτο (ενδοκοινοτικό) προορισμό.

Αραβόσιτος

Εντυπωσιακή άνοδο καταγράφουν κατά το 7μηνο της εμπορικής περιόδου 2013/14 οι κοινοτικές εξαγωγές αραβοσίτου, οι οποίες ανέρχονται στους 2,5 εκατ. τ., έναντι 1 εκατ. τ. της αντίστοιχης περιόδου της προηγούμενης 5ετίας, κατά μ.ο., προερχόμενες σε συντριπτικό ποσοστό από τη Ρουμανία (56%) και τη Βουλγαρία (21%). Η Αίγυπτος είναι το κύριο κράτος προορισμού των ρουμανικών, αλλά και των συνολικών κοινοτικών εξαγωγών αραβοσίτου.

Επίσης, κατά την ίδια χρονική περίοδο, πολύ μεγάλη αύξηση καταγράφουν και οι κοινοτικές εισαγωγές αραβοσίτου, οι οποίες ανήλθαν στους 7,2 εκατ. τ., έναντι 3,1 εκατ. τ. της αντίστοιχης περιόδου της προηγούμενης 5ετίας κατά μ.ο. Ο αραβόσιτος Ουκρανίας καλύπτει τις κοινοτικές εισαγωγές αραβοσίτου κατά 63% και κατευθύνεται σε όλα τα κύρια εισαγωγικά κράτη-μέλη, με πρώτους προορισμούς την Ισπανία και Πορτογαλία.

Σύμφωνα με τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Επιτροπής (28.3.2014), η συγκομιδή των σιτηρών του 2013 στην Ε.Ε.-28 εκτιμάται σημαντικά αυξημένη, τόσο στο σύνολό της (+9,1%) όσο και επιμέρους στα σημαντικότερα σιτηρά. Ειδικότερα, η παραγωγή του κοινού σίτου ανήλθε στους 134,2 εκατ. τ. (+8,2%), του κριθαριού στους 59,5 εκατ. τ. (+9,6%) και του αραβοσίτου στους 65 εκατ. τ. (+11,2%). Αντιθέτως, σε ό,τι αφορά τον σκληρό σίτο καταγράφεται μείωση παραγωγής (-4,8%) στους 7,9 εκατ. τ.