Προκαταβολή φόρου 55% φέρνουν τα βιβλία

Του NIKOY ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ

(filippidis@paragogi.net)

«Γκρίζες» ζώνες και αδιευκρίνιστα θέματα περιέχει η πολυαναμενόμενη εγκύκλιος που εξέδωσε τελικά το υπουργείο Οικονομικών, η οποία παραπέμπει σε νέες οδηγίες για τον προσδιορισμό του καθαρού εισοδήματος και τον φορολογικό συντελεστή.

Ωστόσο, με βάση τις πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών, το καθαρό εισόδημα θα φορολογείται με 13% από το πρώτο ευρώ, ανεξάρτητα εάν ο αγρότης τηρεί βιβλία εσόδων εξόδων, οι αγρότες θα πληρώσουν προκαταβολή φόρου 55% για το επόμενο έτος, όπως ισχύει για όλους τους άλλους επιτηδευματίες, ενώ ερωτηματικό παραμένει η τύχη του τέλους επιτηδεύματος ύψους 650 ευρώ.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την εγκύκλιο του γενικού γραμματέα Δημόσιων Εσόδων Χ. Θεοχάρη, από την υπαγωγή σε καθεστώς ΦΠΑ και την τήρηση βιβλίων εξαιρούνται οι γεωργοί, κτηνοτρόφοι, πτηνοτρόφοι και άλλοι με έσοδα κάτω από 10.000 ευρώ το 2013 και ενισχύσεις κάτω από 5.000 ευρώ.

Όπως διευκρινίζεται με την εγκύκλιο, αρκεί ο ο αγρότης να πληρεί ένα από τα δύο εισοδηματικά κριτήρια για να είναι υποχρεωμένος να μεταταγεί στην τήρηση βιβλίων εσόδων εξόδων. Για παράδειγμα:

-Αγρότης του ειδικού καθεστώτος, που πραγματοποίησε το 2013 ακαθάριστα έσοδα 12.000 ευρώ και έλαβε δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης 4.000 ευρώ, από την 1.1.2014 θα ενταχθεί σε τήρηση βιβλίων εσόδων εξόδων, δεδομένου ότι δεν πληρούνται και τα δύο κριτήρια απαλλαγής.

-Φυσικό πρόσωπο, που κατά τη χρήση 2013 δεν πραγματοποίησε ακαθάριστα έσοδα από την αγροτική του εκμετάλλευση, έλαβε όμως για τη χρήση αυτή δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης 6.000 ευρώ, από την 1.1.2014 θα τηρήσει βιβλία εσόδων-εξόδων.

Μάλιστα, το μέτρο ισχύει και για όσους δεν είναι, κατά κύριο επάγγελμα, αγρότες (μισθωτοί, συνταξιούχοι, ελεύθεροι επαγγελματίες), καθώς σε περίπτωση που ξεπερνούν τα όρια που έχουν τεθεί θα πρέπει κι αυτοί να εκδώσουν ξεχωριστά βιβλία για τα αγροτικά τους εισοδήματα.

Για όσους αγρότες πωλούν και αγροτικά προϊόντα σε λαϊκές και σε χονδρέμπορους θα πρέπει να τηρούν διπλά βιβλία, ώστε να καλύπτουν και τις δύο δραστηριότητες, ενώ ειδικά για τους αλιείς, πέρα από τα εισοδηματικά κριτήρια, προβλέπεται ότι απαλλάσσονται και όσοι διαθέτουν σκάφη μέχρι 12 μέτρα.

Πλέον οι αγρότες που εντάσσονται σε κανονικό καθεστώς ΦΠΑ και τηρούν βιβλία εσόδων-εξόδων, έχουν τις ακόλουθες υποχρεώσεις:

-Εκδίδουν αποδείξεις λιανικής με ταμειακή μηχανή για τις πωλήσεις των προϊόντων τους σε ιδιώτες από την επαγγελματική τους εγκατάσταση. Για τις πωλήσεις εκτός της επαγγελματικής τους εγκατάστασης μπορεί να εκδίδονται χειρόγραφες αθεώρητες αποδείξεις λιανικών συναλλαγών.

-Εκδίδουν τιμολόγιο για τις πωλήσεις των προϊόντων τους.

-Υποχρεούνται να εκδίδουν δικαιολογητικό έγγραφο για την αποστολή, παράδοση ή διακίνηση των προϊόντων τους, με σκοπό την πώληση.

-Επιπρόσθετα, θα πρέπει να υποβάλλουν στις Εφορίες δήλωση μεταβολής εργασιών (έντυπο Μ2), με την οποία θα δηλώσουν την ένταξή τους σε κατηγορία βιβλίων και την υπαγωγή τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, καθώς και τις δραστηριότητες της αγροτικής τους εκμετάλλευσης.

-Οι δηλώσεις θα πρέπει να υποβληθούν μέχρι 15.2.2014, για τους υπόχρεους τήρησης διπλογραφικών βιβλίων και μέχρι 20.3.2014 για τους υπόχρεους τήρησης απλογραφικών βιβλίων.

Έκδοση τιμολογίων και απογραφή αποθεμάτων

Τη συνδρομή λογιστών θα χρειαστούν οι αγρότες που εντάσσονται στο νέο καθεστώς φορολόγησης με τήρηση βιβλίων και υποχρέωση απογραφής των αποθεμάτων τους και των πρώτων υλών. Αυτός είναι και ένας εκ των βασικών λόγων που οι αγροτοσυνδικαλιστικές οργανώσεις αντιδρούν στην εφαρμογή του νέου πλαισίου.

Επίσης, πρέπει να συντάξει απογραφή των αποθεμάτων των αγροτικών προϊόντων, των πρώτων υλών που χρησιμοποιούνται στην αγροτική παραγωγή και των αγαθών επένδυσης που είχε στις 31.12.2013.

Συγκεκριμένα, ας υποθέσουμε ότι στην απογραφή εμφανίζονται αγροτικά προϊόντα 5.000 ευρώ για τα οποία ισχύει κατ’ αποκοπή συντελεστής φόρου 6%. Επιπλέον υπάρχουν πρώτες ύλες (σπόροι, λιπάσματα, φυτοφάρμακα κ.λπ.) αξίας 10.000 ευρώ με ΦΠΑ 1.300 ευρώ (συντελεστής 13%) και ένα γεωργικό μηχάνημα που αγοράστηκε το 2011 αξίας 50.000 ευρώ με ΦΠΑ 11.500 ευρώ (συντελεστής 23%).

Ο αγρότης πρέπει να υποβάλει μέχρι 31.03.2014 δήλωση αποθεμάτων μετάταξης, που θα περιλαμβάνει τα ανωτέρω στοιχεία.

Στη συνέχεια, με την περιοδική δήλωση ΦΠΑ του α’ τριμήνου 2014 αν τηρεί απλογραφικά βιβλία ή του μήνα Μαρτίου 2014 αν τηρεί διπλογραφικά βιβλία, θα γίνουν οι παρακάτω ενέργειες:

Ο κατ’ αποκοπή φόρος των αποθεμάτων 300 ευρώ (5.000 x 6%) και ο φόρος των αποθεμάτων πρώτων υλών 1.300 ευρώ θα εκπέσουν από το φόρο εκροών.

Για το γεωργικό μηχάνημα, επειδή δεν έχει παρέλθει η πενταετής περίοδος διακανονισμού, ο αγρότης έχει δικαίωμα να εκπέσει από τον φόρο εκροών τον φόρο που αντιστοιχεί στα υπόλοιπα έτη της πενταετίας (2 έτη), ήτοι 4.600 ευρώ (11.500 x 2/5). Ο αγρότης του παραδείγματος έχει δικαίωμα να εκπέσει συνολικά ΦΠΑ ευρώ 6.200 (300+1.300+4.600), ο οποίος αναγράφεται στα «Λοιπά προστιθέμενα ποσά» της οικείας περιοδικής δήλωσης.

Απαντήσεις στις πιο συχνές ερωτήσεις

Ερ.: Τί σημαίνει ο όρος ακαθάριστα έσοδα;

Απ.: Ακαθάριστα έσοδα για την εφαρμογή της απόφασης αυτής θεωρούνται τα έσοδα από τις πωλήσεις των αγροτικών προϊόντων παραγωγής τους που πραγματοποιούν οι αγρότες κατά την προηγούμενη διαχειριστική περίοδο, καθώς και από την παροχή αγροτικών υπηρεσιών, όπως αυτές προκύπτουν από τα φορολογικά στοιχεία που εκδίδονται είτε από τους ίδιους είτε από τους συναλλασσόμενους με αυτούς (τιμολόγια πώλησης, τιμολόγια αγοράς ή εκκαθαρίσεις). Για τον υπολογισμό των ακαθαρίστων εσόδων λαμβάνεται υπόψη και η αξία του ειδικού στοιχείου που εκδίδεται για την παράδοση προϊόντων από την αγροτική εκμετάλλευση του αγρότη του ειδικού καθεστώτος στην εμπορική δραστηριότητα (λαϊκή, κατάστημα). Στην περίπτωση τήρησης βιβλίων λαμβάνονται υπόψη τα ακαθάριστα έσοδα της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου, όπως αυτά προκύπτουν από τα τηρούμενα βιβλία και στοιχεία.

Ερ.: Τί γίνεται εάν δεν γνωρίζω τα φετινά δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης ή δεν είμαι δικαιούχος πλέον;

Απ.: Εάν μέχρι το τέλος της προηγούμενης διαχειριστικής περιόδου δεν είναι γνωστό το ύψος των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης που δικαιούται ο αγρότης, λαμβάνεται υπόψη το ποσό της προπροηγούμενης διαχειριστικής περιόδου. Διευκρινίζεται ότι στην περίπτωση που ο αγρότης δεν δικαιούται να λάβει δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης εντός του έτους, θεωρείται ότι πληρούται το σχετικό κριτήριο και δεν λαμβάνονται υπόψη ποσά παλαιότερων χρήσεων. Διευκρινίζεται, επίσης, ότι στην περίπτωση που στο ποσό της ενιαίας ενίσχυσης περιέχονται και ποσά που αφορούν άλλες χρήσεις, για την πλήρωση του εν λόγω κριτηρίου, λαμβάνεται υπόψη μόνο το ποσό της ενιαίας ενίσχυσης που αφορά τη χρήση που εξετάζεται.

Ερ.: Περιλαμβάνεται η εξισωτική αποζημίωση στα δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης;

Απ.: Όχι. Η εξισωτική ενίσχυση ΔΕΝ περιλαμβάνεται στο ποσό των δικαιωμάτων ενιαίας ενίσχυσης, για την εφαρμογή των κριτηρίων που προβλέπονται από την απόφαση ΠΟΛ 1281/2013.

Ερ.: Μπορώ να υπαχθώ στην τήρηση βιβιλών εσόδων εξόδων, χωρίς να πληρώ τα κριτήρια;

Απ.: Όσοι, ενώ πληρούν τα ανωτέρω κριτήρια της απαλλαγής από την τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων, επιλέξουν την προαιρετική ένταξή τους σε κατηγορία τήρησης βιβλίων (απλογραφικά, ή διπλογραφικά), έχουν όλες τις υποχρεώσεις της κατηγορίας τήρησης βιβλίων που θα επιλέξουν.

Ερ: Τί γίνεται στην περίπτωση που ασκώ και άλλη δραστηριότητα;

Απ.: Στην περίπτωση που οι εν λόγω αγρότες παράλληλα με την αγροτική τους εκμετάλλευση ασκούν και άλλη δραστηριότητα πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, για την ένταξή τους σε κατηγορία τήρησης βιβλίων και έκδοσης στοιχείων θα κριθούν αυτοτελώς για κάθε δραστηριότητα (αγροτική-λοιπές). Σημειώνεται ότι η διάθεση, από τους αγρότες, των προϊόντων τους, στις λαϊκές αγορές θεωρείται ξεχωριστή δραστηριότητα, από εκείνη της διάθεσης αυτών από το χωράφι τους, πλανοδίως, ή με οποιαδήποτε άλλο τρόπο εκτός λαϊκών αγορών. Διευκρινίζεται ότι οι αγρότες που παράλληλα με την αγροτική τους εκμετάλλευση ασχολούνται και με τη διαχείριση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας έως 100 KW και τη λειτουργία αγροτουριστικών μονάδων, για την ένταξή τους, από την 1.1.2014, σε τήρηση βιβλίων και έκδοση στοιχείων, για τη δραστηριότητα της αγροτικής εκμετάλλευσης, θα κριθούν αυτοτελώς. Ακόμη διευκρινίζεται ότι η απόφαση ΠΟΛ 1320/1998 σύμφωνα με την οποία οι επιχειρήσεις παράκτιας αλιείας και σπογγαλιείας, οι οποίες εκμεταλλεύονται σκάφη μήκους μέχρι 12 μέτρων, απαλλάσσονται για τη δραστηριότητά τους αυτή από την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων, εξακολουθεί να ισχύει.

Ερ.: Τί γίνεται στις περιπτώσεις που πουλώ προιόντα πλανωδίως ή σε κιόσκια;

Απ.: Επισημαίνεται ότι η διάθεση αγροτικών προϊόντων από κιόσκια ή πλανοδίως, δεν θεωρείται ότι διενεργείται από επαγγελματική εγκατάσταση και ως εκ τούτου δεν υφίσταται στην περίπτωση αυτή υποχρέωση ίδρυσης υποκαταστήματος. Δηλαδή φορολογείται κανονικά για την αγροτική δραστηριότητα.

Ερ.: Τί γίνεται στις περιπτώσεις συνεκμετάλλευσης;

Απ.: Στην περίπτωση συνιδιοκτησίας αγροτεμαχίων, ζώων, πτηνών κ.λπ., εφόσον η εκμετάλλευση αυτών γίνεται διακεκριμένα από τους ιδιοκτήτες κατά το ποσοστό συνιδιοκτησίας τους, πρόκειται για ξεχωριστές ατομικές αγροτικές εκμεταλλεύσεις. Αντίθετα στην από κοινού εκμετάλλευση πρόκειται για μια αγροτική εκμετάλλευση που πραγματοποιείται από κοινωνία αστικού δικαίου και όχι για ξεχωριστές αγροτικές εκμεταλλεύσεις, κατά συνέπεια για την τήρηση ή μη βιβλίων λαμβάνονται υπόψη τα συνολικά ακαθάριστα έσοδα της κοινής εκμετάλλευσης.

Αναλυτικά παραδείγματα

Παράδειγμα 1ο:

Αγρότης, ο οποίος ταυτόχρονα με την αγροτική του εκμετάλλευση εκμεταλλεύεται και καφενείο, ο οποίος, κατά τη χρήση 2013, πραγματοποίησε ακαθάριστα έσοδα, από την εκμετάλλευση του καφενείου 4.500 ευρώ και από την αγροτική του εκμετάλλευση 10.500 ευρώ, από την 1.1.2014 θα τηρήσει βιβλία μόνο για την αγροτική του εκμετάλλευση και όχι για το καφενείο.

Παράδειγμα 2ο:

Αγρότης, ο οποίος πωλεί τα προϊόντα του στις λαϊκές αγορές και εκτός αυτών, κατά τη χρήση 2013, πραγματοποίησε ακαθάριστα έσοδα από τις πωλήσεις του στη λαϊκή αγορά 8.000 ευρώ και 4.000 ευρώ από τις χονδρικές του πωλήσεις εκτός λαϊκής αγοράς και έλαβε δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης 2.000 ευρώ. Από την 1.1.2014 θα τηρήσει βιβλία μόνο για τη δραστηριότητά του της διάθεσης των προϊόντων του στις λαϊκές αγορές και όχι για αυτή της διάθεσης των προϊόντων του εκτός λαϊκής αγοράς.

Παράδειγμα 3ο:

Αγρότης, ο οποίος παράλληλα με την αγροτική του εκμετάλλευση ασχολείται και με τη διαχείριση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας έως 100 KW, για την οποία τηρεί βιβλία εσόδων-εξόδων, κατά τη χρήση 2013 πραγματοποίησε ακαθάριστα έσοδα από την αγροτική του εκμετάλλευση 9.500 ευρώ και έλαβε δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης 3.500 ευρώ. Από την 1.1.2014 θα συνεχίσει να τηρεί βιβλία μόνο για τη δραστηριότητα της διαχείρισης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, ενώ δεν υποχρεούται να τηρήσει βιβλία για την αγροτική του εκμετάλλευση.

Παράδειγμα 4ο:

Αγρότης που δεν ασκεί άλλη δραστηριότητα, πραγματοποίησε κατά το έτος 2013, ακαθάριστα έσοδα 8.000 ευρώ και έλαβε δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης 4.000 ευρώ. Ο εν λόγω αγρότης δεν υποχρεούται σε τήρηση βιβλίων από 1.1.2014.

Παράδειγμα 5ο:

Αγρότης, ο οποίος παράλληλα με την αγροτική του εκμετάλλευση εκμεταλλεύεται και ένα σκάφος παράκτιας αλιείας μήκους 8 μέτρων, ο οποίος, κατά τη χρήση 2013, πραγματοποίησε από την άσκηση της δραστηριότητας της αγροτικής εκμετάλλευσης ακαθάριστα έσοδα 7.500 ευρώ και έλαβε δικαιώματα ενιαίας ενίσχυσης 5.500 ευρώ, από 1.1.2014, θα τηρήσει βιβλία μόνο για την αγροτική του εκμετάλλευση, δεδομένου ότι για την εκμετάλλευση του σκάφους απαλλάσσεται από την τήρηση βιβλίων και την έκδοση στοιχείων, σύμφωνα με την απόφαση ΠΟΛ 1320/1998.