Οι εγγυητικές «πνίγουν» τους αμπελουργούς

Του NIKOY ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ

(filippidis@paragogi.net)

Με το «μαχαίρι στο λαιμό» βρίσκονται χιλιάδες Έλληνες αμπελουργοί, οι οποίοι αναζητούν τρόπους να βελτιώσουν ποιοτικά την καλλιέργειά τους, εκμεταλλευόμενοι τα κοινοτικά κονδύλια του Εθνικού Προγράμματος Στήριξης του αμπελοινικού τομέα (2014-2018).

Εμπόδιο στην προσπάθειά τους αποτελεί η υποχρέωση, βάσει του κοινοτικού κανονισμού, έκδοσης εγγυητικής επιστολής σε ποσοστό 120% επί της αξίας των δράσεων, προκειμένου οι αμπελουργοί να λάβουν προκαταβολή και να προβούν στις αναγκαίες δαπάνες για αναδιάρθρωση. Η εν λόγω εγγυητική επιστολή αποδεσμεύεται μετά την ολοκλήρωση των δράσεων της αναδιάρθρωσης.
Το πρόβλημα για τους περισσότερους αμπελουργούς είναι μεγάλο, καθώς η συνήθης πρακτική των τραπεζών, προκειμένου να εκδώσουν εγγυητικές επιστολές, είναι η δέσμευση ισόποσου από τα χρηματικά διαθέσιμα (καταθέσεων) του αμπελουργού.

H δυνατότητα αυτή, σύμφωνα με την ΚΕΟΣΟΕ, αξιοποιείται μόνο από τους οικονομικά εύρωστους αμπελουργούς που κατά κοινή ομολογία αποτελούν συντριπτική μειοψηφία και τους οινοποιούς, οι οποίοι νέμονται τελευταία κατά κόρον τα προγράμματα αναδιάρθρωσης. «Η πλειοψηφία των αμπελουργών, που δεν έχουν καταθέσεις να δεσμεύσουν για την έκδοση εγγυητικής επιστολής, τίθενται αναγκαστικά εκτός των προγραμμάτων αναδιάρθρωσης, αν και αποτελούν κατά κύριο λόγο και τους φυσικούς δικαιούχους, γεγονός που επιτείνει την ανισότητα και αποκλίνει από τους στόχους των προγραμμάτων», επισημαίνει η κορυφαία συνεταιριστική οργάνωση του κλάδου.

Η ΚΕΟΣΟΕ, για τους λόγους αυτούς, επισημαίνει ότι είναι επιτακτικό να εξετασθεί η χορήγηση εγγυήσεων από το Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας (ΤΑΕ), προκειμένου να επιλυθούν τα προβλήματα εγγυοδοσίας των αμπελουργών με βάση τα εγκεκριμένα προγράμματα αναδιάρθρωσης του αμπελώνα τους. «Η επίλυση του προβλήματος έκδοσης εγγυητικών επιστολών, θα συμβάλλει στην ανάπτυξη του τομέα μέσω της ένταξης των αμπελουργών οι οποίοι, εξαιτίας κυρίως των πενιχρών εισοδημάτων τους, βρίσκονται σε οικονομικά άνιση θέση, σε σχέση με άλλους δικαιούχους προγραμμάτων αναδιάρθρωσης. Άλλωστε, οι αμπελουργοί είναι η πολυπληθής ομάδα (170.000) που έχει ανάγκη τα προγράμματα αναδιάρθρωσης και η άρση της αδυναμίας έκδοσης εγγυήσεων θα αποδώσει το αίσθημα δικαιοσύνης, που τόσο έχουν ανάγκη σήμερα οι ασθενείς τάξεις», καταλήγει η ΚΕΟΣΟΕ.

Σημειώνεται ότι στο προσεχές Εθνικό Πρόγραμμα Στήριξης για τον αμπελοοινικό τομέα (2014-2018) που έχει υποβάλλει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπεται κατ’ έτος για το μέτρο «Αναδιάρθρωση και μετατροπή αμπελώνων» προϋπολογισμός 10.000.000 ευρώ, προκειμένου οι αμπελουργοί της χώρας να προσαρμόσουν τις ποικιλίες, τις καλλιεργητικές πρακτικές και τις τεχνικές διαχείρισης της αμπελουργικής τους εκμετάλλευσης, ώστε να προσφέρουν προϊόντα ανάλογα με τη ζήτηση της αγοράς. Παράλληλα, από 1/1/2016 και μετά, στη χώρα μας θα κατανέμονται για περίπου 7.000 στρέμματα ετησίως (ποσοστό 1% της αμπελουργικής έκτασης της χώρας) νέες άδειες φύτευσης μέχρι το 2030, οι οποίες θα μπορούν να ενταχθούν, επίσης, στο μέτρο της αναδιάρθρωσης.

Η ασφάλιση

Σημαντικές αλλαγές που φτάνουν μέχρι και την υποχρεωτική ασφάλιση της συγκομιδής στα αμπέλια, προβλέπει ο νέος Κανονισμός για την Κοινή Οργάνωση Αγοράς (ΚΟΑ).

Την ασφάλιση της συγκοµιδής στα αµπέλια που προορίζονται για την παραγωγή κρασιών προβλέπει, μεταξύ άλλων μέτρων, ο κανονισµός για την Κοινή Οργάνωση Αγοράς που δημοσιεύτηκε από την Κοµισιόν (Καν. 1308/2013).

Συγκεκριμένα, αναφέρεται ότι η στήριξη για την ασφάλιση της συγκοµιδής συµβάλλει στη διασφάλιση των εισοδηµάτων των παραγωγών από απώλειες που οφείλονται σε φυσικές καταστροφές, δυσµενή καιρικά φαινόµενα, ασθένειες ή προσβολή από επιβλαβείς οργανισµούς. Στα ασφαλιστήρια συµβόλαια προβλέπεται η υποχρεωτική λήψη των απαραίτητων µέτρων πρόληψης κινδύνων από τους δικαιούχους.

Η στήριξη μπορεί να παρέχεται µε τη μορφή ενωσιακής χρηµατοδοτικής συνεισφοράς, η οποία δεν υπερβαίνει:

α) το 80% του κόστους των ασφαλίστρων που καταβάλλουν οι παραγωγοί για ασφάλιση έναντι απωλειών που προκαλούνται από δυσµενή καιρικά φαινόµενα, τα οποία µπορούν να θεωρηθούν φυσικές καταστροφές,

β) το 50 % του κόστους των ασφαλίστρων που καταβάλλουν οι παραγωγοί:

i) έναντι απωλειών που αναφέρονται στο στοιχείο (α) και άλλων απωλειών που προκαλούνται από δυσµενή κλιµατικά φαινόµενα,

ii) έναντι απωλειών που προκαλούνται από ζώα, ασθένειες φυτών ή προσβολή από επιβλαβείς οργανισµούς.

Επιτρέπεται η τσικουδιά από «νόμιμα» αμπέλια σουλτανίνας

Απόσταξη σουλτανίνας για τσικουδιά είναι δυνατή μόνο από αμπελοτεμάχια με δικαιώματα φύτευσης λέει το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων απαντώντας σε παρέμβαση του βουλευτή Ηρακλείου της Ν.Δ., Λευτέρη Αυγενάκη. Όπως αναφέρεται στο έγγραφο του υπουργού Αθανάσιου Τσαυτάρη, από τον Κανονισμό 1.234/2007 απαγορεύεται η οινοποίηση σταφυλιών που δεν περιλαμβάνονται στο δυναμικό παραγωγής της Κοινής Οργάνωσης της Αμπελοοινικής Αγοράς, δηλαδή που δεν διαθέτουν αντίστοιχο δικαίωμα φύτευσης και αναφύτευσης. Ο περιορισμός αυτός ως προς το δυναμικό παραγωγής ίσχυε και με το προηγούμενο καθεστώς της Κοινής Οργάνωσης Αγοράς του Οίνου (Καν. 1.493/1999).

Συνεπώς, δεν απαγορεύεται η οινοποίηση σουλτανίνας, όπως και καμιάς άλλης ταξινομημένης οινοποιήσιμης ποικιλίας, με την προϋπόθεση όμως ότι τα σταφύλια προέρχονται από αμπελοτεμάχια, τα οποία διαθέτουν αντίστοιχο δικαίωμα φύτευσης».

Όσον αφορά την απόσταξη των αδιάθετων ποσοτήτων σουλτανίνας για την παραγωγή τσικουδιάς, σύμφωνα με τον Καν. (ΕΚ) 110/2008 του Συμβουλίου «σχετικά με τον ορισμό, την περιγραφή, την παρουσίαση, την επισήμανση και την προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων των αλκοολούχων ποτών», η τσικουδιά έχει καταχωρηθεί ως απόσταγμα στέμφυλων σταφυλής και είναι ένα από τα προϊόντα που προβλέπονται για την Ελλάδα. Όπως ορίζεται στον Καν. (ΕΚ) 1234/2007 «για την θέσπιση κοινής οργάνωσης των γεωργικών αγορών και ειδικών διατάξεων για ορισμένα γεωργικά προϊόντα», «στέμφυλα σταφυλιών» είναι το υπόλειμμα από την πίεση νωπών σταφυλιών (καρπός της αμπέλου που χρησιμοποιείται στην οινοποίηση), είτε έχει υποστεί ζύμωση είτε όχι».

Περαιτέρω, όπως ενημερώνει ο υπουργός, «σύμφωνα με την εθνική νομοθεσία Ν. 2.969/2001, τόσο η τσικουδιά ως απόσταγμα στεμφύλων σταφυλής όσο και το απόσταγμα μικρών αποσταγματοποιών (διημέρων) προέρχεται από την απόσταξη στεμφύλων». «Από τα παραπάνω», όπως υπογραμμίζεται, «γίνεται σαφές ότι η πρώτη ύλη (στέμφυλα σταφυλιών) προς απόσταξη θα πρέπει να προέρχεται από σταφύλια οινοποιήσιμης σουλτανίνας, δηλαδή από αμπελοτεμάχια, τα οποία διαθέτουν δικαίωμα φύτευσης».