«Μπάζει» ο νόμος για τη λειτουργία των farmers markets

Με αρκετή καθυστέρηση έφτασε στη βουλή η νομοθεσία που θα διέπει τη λειτουργία των farmers markets στην Ελλάδα και σύμφωνα με παράγοντες που γνωρίζουν την αγορά, υπάρχουν πολλά κενά σε αυτή.

Ελλιπής χαρακτηρίζεται η νομοθετική πρωτοβουλία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων για τα farmers markets( αγορές παραγωγών).Το πολυσυζητημένο εγχείρημα που βρίσκεται στα.. σπάργανα εδώ και ενάμισι χρόνο, αντιμετωπίζει «παιδικές ασθένειες» που μάλλον δύσκολα θα ξεπεράσει. Μάλιστα, από τις πέντε περιοχές που είχε προγραμματιστεί πιλοτική λειτουργία, αυτό επετεύχθη μόνο στην Πρέβεζα, όπου δουλεύει όπως η λαϊκή αγορά.

Για τις.. κόκκινες κάρτες που βγάζει ο ενδιαφερόμενος αγροτικός κόσμος μίλησε στην Παραγωγή ο κ. Λεωνίδας Αρνίδης, πρόεδρος της Ένωσης Νέων Αγροτών Κοζάνης και Ταμίας στην ΠΕΝΑ, ο οποίος είχε αναλάβει να προωθήσει τη λειτουργία του farmers market στο νομό. Όπως σημειώνει ο ίδιος, ο νόμος που προωθείται, δεν είναι κάτι συγκεκριμένο και δεν καλύπτει τους παραγωγούς και αναφέρει τρεις παράγοντες- κωλύματα στη λειτουργία των farmers markets στη χώρα. Αυτά είναι:

1)      Το ανύπαρκτο πλαίσιο για τα farmers markets

2)      Η έλλειψη πολιτικής βούλησης

3)      H στάση της τοπικής αυτοδιοίκησης

«Δεν ξεκινά καλά», τονίζει για τα farmers markets ο κ. Αρνίδης, σημειώνοντας πως πρόκειται για απλή αμερικάνικη ιδέα, που δεν κάνει για την Ελλάδα, τουλάχιστον όχι για όλες τις περιοχές της χώρας. Αναλύοντας σημείο προς σημείο τα όσα ορίζει ο νέος νόμος, τονίζει πως ο ίδιος εξαρχής ήταν πεπεισμένος πως το εγχείρημα στην Ελλάδα δεν θα «περπατήσει».

«Ο καθένας μπορεί να κάνει μια δήλωση ΟΣΔΕ», τονίζει χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στον όρο συμμετοχής στις αγορές που θέτει το νομοσχέδιο. Βασικό, όμως, κώλυμα είναι ότι ο νόμος ορίζει πως στις αγορές πρέπει να πωλούνται προϊόντα που παράγονται εντός της περιφερειακής ενότητας, όπου λειτουργούν. Όπως επισημαίνει ο κ. Αρνίδης, δεν υπάρχουν όλα τα απαραίτητα προϊόντα σε όλες τις περιοχές της χώρας. Για παράδειγμα, στην Κοζάνη δεν υπάρχουν ντομάτες και λεμόνια. Θα έπρεπε τα προϊόντα αυτά να έρθουν από όμορο νομό, κάτι που πιθανότατα θα ανέβαζε και την τιμή τους, εάν προστεθούν τα μεταφορικά. «Δεν γίνεται να υπάρχουν προϊόντα μόνο της Π. Ε. Πρέπει να έρχονται και από αλλού», υπογραμμίζει.

Επιπλέον, υπάρχει και το θέμα του χώρου. Τα farmers markets πρέπει να είναι κλειστά, να μπαίνουν οι καταναλωτές, να κάνουν τις αγορές τους και να φεύγουν. Ακόμη και αν βρεθεί ο χώρος σε συνεργασία με τον εκάστοτε δήμο, θα πρέπει να γίνουν κάποιες επενδύσεις για τη δημιουργία ξεχωριστών χώρων, ψυγείων κα. Φυσικά, στην παρούσα φάση, όπως σημειώνει ο κ. Αρνίδης, κάτι τέτοιο είναι αδύνατο χωρίς ειδική επιδότηση, είτε αυτή είναι από το Υπουργείο είτε από το δήμο.

Πάνω σε τέτοιου είδους θέματα, χωροταξικά κα., προκύπτουν και οι αντιδράσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης. Π.χ. ακόμα κι αν βρεθεί ο χώρος, εγείρονται αντιδράσεις για τη μέρα διεξαγωγής, καθώς σε μια πόλη μπορούν να λειτουργούν πολλές λαϊκές αγορές. Επιπλέον, το θέμα της καθαριότητας είναι και αυτό σημείο τριβής, με την αντιπαράθεση για το ποιος θα καθαρίζει το χώρο της Αγοράς Παραγωγών, να μοιάζει αξεπέραστη.

Σύμφωνα με τον κ. Αρνίδη, η ρήξη που υπάρχει με την εκάστοτε τοπική αυτοδιοίκηση εδράζεται στον φόβο των παραγωγών λαϊκών αγορών. Οι δήμαρχοι διστάζουν να συγκρουστούν μαζί τους στο θέμα των farmers markets, τα οποία θα αποτελέσουν πλήγμα για τη δουλειά τους. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι και από πλευράς παραγωγών υπάρχει θέμα με την τήρηση βιβλίων. Όταν οι παραγωγοί έμαθαν πως πρέπει να κρατούν βιβλία, δεν τους… πολυάρεσε.

Θέλει συζήτηση

«Ο κόσμος το θέλει, αλλά με αυτούς τους ρυθμούς δεν θα περπατήσει ποτέ», υπογραμμίζει ο κ. Αρνίδης. Σύμφωνα με τον ίδιο, για να λυθούν τα προβλήματα που εμποδίζουν τα farmers markets στην Ελλάδα, θα πρέπει να κάτσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι στο τραπέζι για να συζητήσουν. Μάλιστα, σημειώνει πως θα πρέπει να δουν και την παρουσία των σούπερ μάρκετ στην κατηγορία των προϊόντων που πωλούνται στις αγορές παραγωγών.

«Δεν καλύπτει τον παραγωγό η συγκεκριμένη νομοθεσία για να μπει στη διαδικασία αυτή», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Αρνίδης και προσθέτει πως το ΥΠΑΑΤ δεν έχει πάρει σοβαρή απόφαση, όπως το να συμμετέχουν αποκλειστικά και μόνο οι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες στα farmers markets.

Στο εξωτερικό

Ο κ. Αρνίδης φέρνει ένα παράδειγμα από το Βέλγιο, για να αποδείξει πως οι αγρότες πρέπει να συνεταιριστούν για να πετύχουν. Στη χώρα αυτή υπάρχει δημοπρατήριο όπου συμμετέχουν 2.500 παραγωγοί. Τα προϊόντα τους «χτυπούν» σε δημοπρασίες μεγαλέμποροι από 4-5 χώρες, οι οποίοι συμμετέχουν υποχρεωτικά με εγγυητική επιστολή. Οι παραγωγοί πληρώνονται μέσα σε μερικές μέρες και το δημοπρατήριο λειτουργεί επιτυχώς, κρατώντας ένα πολύ μικρό μέρος των κερδών.

Τί ορίζει το άρθρο 56

Το πολυνομοσχέδιο του ΥπΑΑΤ κατατέθηκε στην Βουλή, λίγο πριν αποχαιρετίσουμε το 2013 και αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα της Βουλής. Μεταξύ άλλων στο άρθρο 56 του ν/σ καθορίζεται και η λειτουργία των Farmers’ Markets. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στις Αγορές Παραγωγών θα συμμετέχουν αποκλειστικά παραγωγοί αγροτικών προϊόντων, με σκοπό την απευθείας διάθεση στο καταναλωτικό κοινό των αγροτικών προϊόντων που παράγουν, νωπών ή/και μεταποιημένων από δικές τους πρώτες ύλες. Οι παραγωγοί θα πρέπει να είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες που κάνουν δήλωση ΟΣΔΕ και παράγουν τα αγροτικά τους προϊόντα στην Π.Ε., όπου λειτουργούν οι Αγορές Παραγωγών.

Με συμφωνία των Αγορών Παραγωγών θα μπορούν να δραστηριοποιούνται σε αυτές παραγωγοί από όμορες Π.Ε. Ειδικά για της Αγορές Παραγωγών που θα λειτουργούν στην Περιφέρεια Αττικής, με συμφωνία των Αγορών Παραγωγών μπορούν να συμμετέχουν σε αυτές παραγωγοί όμορων σε αυτήν Π.Ε. και Περιφερειών της Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου καθώς και παραγωγοί της Π.Ε. Εύβοιας.

Δικαίωμα συμμετοχής δεν θα έχουν οι κάτοχοι παραγωγικής άδειας λαϊκών αγορών. Για την Οργάνωση των Αγορών Παραγωγών - σύμφωνα με όσα αναφέρει το ν/σ του ΥπΑΑΤ - απαιτείται η σύσταση αυτοδιαχειριζόμενου φορέα από τους ίδιους τους παραγωγούς, ο ορισμός υπευθύνου για τη λειτουργία τους και η κατάρτιση εσωτερικού Κανονισμού λειτουργίας τους.

Οι Αγορές Παραγωγών θα λειτουργούν Σάββατο, εκτός και αν τοπικές ιδιαιτερότητες, επιβάλουν την λειτουργία τους άλλη εργάσιμη ημέρα, είτε σε δημόσιο χώρο, με ευθύνη του οικείου Δήμου ή της οικείας Περιφερειακής Ενότητας, είτε σε ιδιωτικό χώρο με ευθύνη των ίδιων των παραγωγών.

Η έναρξη λειτουργίας, η μετακίνηση ή η κατάργηση των Αγορών Παραγωγών, θα γίνεται με απόφαση του Περιφερειάρχη της οικείας Περιφέρειας, μετά από αίτημα του αυτοδιαχειριζόμενου φορέα της Αγοράς Παραγωγών και γνώμη του οικείου Δήμου και της Υπηρεσίας Τροχαίας.