Ακίνητα: Νέα εμπλοκή στην κατάθεση του νομοσχεδίου

Της ΝΑΤΑΣΑΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ

(adamopoulou@paragogi.net)

Από εβδομάδα σε εβδομάδα αναβάλλεται η κατάθεση του νομοσχεδίου για τα ακίνητα, το οποίο πιθανότατα θα ψηφιστεί, εφόσον καταλήξουν στις τελικές διατάξεις, μετά τον προϋπολογισμό του 2014.

Από τις απανωτές μεταθέσεις διαφαίνονται καθαρά οι δυσκολίες του υπουργείου Oικονομικών να καταλήξει σε ένα σχέδιο που αφενός να μπορεί να πάρει το «πράσινο φως» από την τρόικα και από την άλλη, να μην προκαλεί τριγμούς στην εύθραυστη κοινοβουλευτική ισορροπία.

Από το υπουργείο Οικονομικών η νέα αναβολή, στην κατάθεση του σ/ν, που είχε ανακοινωθεί ότι θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 5 Δεκεμβρίου, «θεωρήθηκε επιβεβλημένη λόγω τεχνικών δυσκολιών», χωρίς ωστόσο να διευκρινίζονται ποιες είναι αυτές.

Προφανώς οι τεχνικές δυσκολίες αφορούν την κάλυψη της δημοσιονομικής τρύπας, των περίπου 250 εκατ. ευρώ που δημιούργησε το νεότερο σχέδιο από τα έσοδα των φόρων στα ακίνητα, με την ηπιότερη φορολόγηση των αγροτών. Από την άλλη, φαίνεται να υπάρχουν απροσπέλαστα σημεία τριβής μεταξύ στελεχών των δύο κομμάτων της συμπολίτευσης, αλλά και των κομμάτων της αντιπολίτευσης, παρότι έχουν υπάρξει τροποποιήσεις.

Αντάρτικα και προειδοποιήσεις

Παρά τις αλλαγές-βελτιώσεις στο τελευταίο προσχέδιο νόμου, ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ κ. Νίκος Σηφουνάκης άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να μην ψηφίσει τις ρυθμίσεις για το φόρο ακινήτων και τους πλειστηριασμούς, λέγοντας χαρακτηριστικά: «Δεν γνωρίζω τις λεπτομέρειες του τελικού κειμένου, αλλά ορισμένες περιπτώσεις που η κοινή λογική υπαγορεύει ως άδικες και παράλογες, δεν μπορούν να στηριχθούν, τουλάχιστον από εμένα».

Την ίδια ώρα, κατά τη συζήτηση στη Βουλή για τον προϋπολογισμό του 2014, ο εισηγητής της Ν.Δ. κ. Σταύρος Καλογιάννης, αν και χαρακτήρισε ρεαλιστικό τον προϋπολογισμό, ζήτησε αλλαγές στη φορολογία των ακινήτων. «Οι φόροι ακίνητης περιουσίας είναι δυσβάσταχτοι για τους πολίτες και αυτό πρέπει να το πάρει υπόψη του το υπουργείο Οικονομικών» είπε ο κ. Καλογιάννης και κάλεσε το υπουργείο «να ξαναδεί τον ενιαίο φόρο ακινήτων, ώστε να είναι δίκαιος». «Χρειάζεται φορολογική δικαιοσύνη», είπε χαρακτηριστικά και ζήτησε από τον υπουργό Οικονομικών «να εξετάσει τις αντικειμενικές τιμές σε όλη τη χώρα, που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Δεν μπορεί ένα ακίνητο στα Ιωάννινα ή στις ορεινές περιοχές της Πίνδου να έχει την ίδια τιμή με ένα ακίνητο στα βόρεια προάστια της Αθήνας». Στο πλαίσιο αυτό, το υπουργείο Οικονομικών έχει ήδη αποστείλει στους βουλευτές της συγκυβέρνησης το τελευταίο σχέδιο φορολόγησης –το οποίο να σημειωθεί είναι βελτιωμένο– ώστε να το επεξεργαστούν και να υποβάλουν εκ νέου «βελτιωτικές» όπως σημειώνουν από υπουργείο Οικονομικών προτάσεις.

Τί προβλέπει ο νέος φόρος

Αν και παραμένουν ανοικτά αρκετά μέτωπα, όπως ποιες τελικά κατηγορίες των ακινήτων που θα πληρώσουν μειωμένο Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων (διατηρητέα κ.λπ.), τους συντελεστές των οικοπέδων κ.ά., στο υπουργείο φαίνεται να έχουν καταλήξει στις κυρίως διατάξεις για τη φορολόγηση των ακινήτων που θα ισχύσουν από το 2014. Από το «πακέτο» του νέου ΕΝΦΙΑ αναμένονται να βεβαιωθούν 3,2 δισ. ευρώ (ή 3,1 δισ. ευρώ χωρίς τα αγροτεμάχια) και να εισπραχθούν 2,65 δισ. ευρώ. Ο νέος ΦΑΠ, θα έχει αυξημένο αφορολόγητο όριο στις 300.000 ευρώ, από 200.000 ευρώ που είναι σήμερα, καθώς και περισσότερους συντελεστές, αφού από πέντε γίνονται έξι, ώστε να επιτευχθεί μεγαλύτερη προοδευτικότητα. Οι συντελεστές θα κυμαίνονται από 0,2% έως και 1% για ακίνητα των οποίων η αντικειμενική αξία ξεπερνά τις 800.000 ευρώ. Πέρα από το νέου τύπου ΦΑΠ, οι έχοντες, όπως άλλωστε και όλοι οι ιδιοκτήτες, καλούνται με βάση το νομοσχέδιο να καταβάλουν το 2014 φόρο για κάθε ακίνητο που κατέχουν, από το πρώτο ευρώ αντικειμενικής αξίας. Από το φόρο, πάντως, απαλλάσσονται πλήρως τα αγροτοκτηνοτροφικά κτίσματα, μειώνεται η φορολογία στα οικόπεδα, ενώ καταργούνται και οι συντελεστές προσαύξησης των αγροτεμαχίων για απόσταση από τη θάλασσα. Επισημαίνεται ότι εξαιρέσεις και απαλλαγές από το φόρο θα υπάρχουν για όσους βρίσκονται στα όρια της φτώχειας, καθώς και για ευπαθείς κοινωνικές ομάδες.

Το σχέδιο του ΥΠΟΙΚ

Αν και κατά τη συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής δεν αποκλείεται να επέλθουν αλλαγές στο σχέδιο νόμου που θα κατατεθεί, το βασικό κείμενο προβλέπει ότι ο φόρος θα αποτελείται από τον κύριο και το συμπληρωματικό φόρο. Τον κύριο φόρο τον πληρώνουν όλα τα είδη ακινήτων (κτίρια, οικόπεδα, αγροτεμάχια), ενώ ο συμπληρωματικός φόρος υπολογίζεται στο σύνολο της αξίας των αστικών ακινήτων στην κατοχή των φυσικών και νομικών προσώπων με αφορολόγητο και προοδευτική κλίμακα για τα μεν και αναλογικό συντελεστή για τα δε.

Ο κύριος φόρος υπολογίζεται επί των επιφανειών ως εξής:

Κτίρια: Βασικός φόρος 2-13 ευρώ/τ.μ. σε 12 κλιμάκια ανά τιμή ζώνης, χαμηλότερος από 21,6% έως 4,4% σε σχέση με τον ΕΕΤΑ (μεσοσταθμικά 16%). Προβλέπεται συντελεστής παλαιότητας, ορόφου, μονοκατοικίας και πρόσοψης. Τα κτίρια ειδικής χρήσης έχουν συντελεστή μειωμένο κατά 50%, πλην των αγροτικών, που έχουν μηδενικό συντελεστή, ενώ προβλέπεται και μειωτικός συντελεστής επιφάνειας. Οι βοηθητικοί χώροι για κάθε είδους κτίριο φορολογούνται στο 10% του κανονικού συντελεστή, με την εξαίρεση των αγροτικών, που έχουν μηδενικό συντελεστή.

Οικόπεδα: Βασικός φόρος 3-9.000 ευρώ/στρέμμα σε 25 κλιμάκια, χαμηλότερος από 70% έως 90% σε σχέση με το σ/ν της διαβούλευσης (μεσοσταθμικά 83%).

Αγροτεμάχια: Βασικός φόρος 1 ευρώ/στρέμμα, με συντελεστή θέσης από 1-3, συντελεστή άρδευσης 1,1, συντελεστή χρήσης (δασικά 0,1, βοσκότοποι 0,5, καλλιέργειες κάθε είδους 2, λατομεία 5, εκθέσεις 8), συντελεστή απαλλοτρίωσης 0,75 και συντελεστή κατοικίας 5.

Ο συμπληρωματικός φόρος υπολογίζεται επί της συνολικής αξίας των αστικών ακινήτων του ιδιοκτήτη, όπως ο ΦΑΠ. Τα φυσικά πρόσωπα έχουν αυξημένο αφορολόγητο (από 200.000 σε 300.000 ευρώ) και χαμηλότερους αρχικούς συντελεστές, με ανώτατο συντελεστή 1% (από 2%). Για τα φυσικά πρόσωπα ο συντελεστής ξεκινά από 2 τοις χιλίοις για περιουσία άνω των 300.000 ευρώ κατά άτομο.

Οι απαλλαγές

Το υπουργείο Οικονομικών, στο τελικό σχέδιο για τον ΕΝΦΙΑ, έχει προχωρήσει σε ουσιαστικές βελτιώσεις όσον αφορά τα κριτήρια μείωσης ή πλήρους απαλλαγής από τον ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας ακινήτων, προκειμένου για φορολογούμενους, οι οποίοι βρίσκονται σε πραγματική αδυναμία πληρωμής του φόρου.

Έκπτωση 50% χορηγείται εφόσον διαπιστώνεται οικονομική αδυναμία πληρωμής της συνολικής οφειλής, αν πληρούνται σωρευτικά οι εξής προϋποθέσεις:

α) Το συνολικό φορολογητέο οικογενειακό εισόδημα προηγούμενου φορολογικού έτους δεν υπερβαίνει τις 9.000 ευρώ (από 7.000 στο αρχικό σχέδιο), προσαυξημένο κατά 1.000 ευρώ για τον/τη σύζυγο και για κάθε εξαρτώμενο μέλος.

β) Το σύνολο της επιφάνειας των κτισμάτων δεν ξεπερνά τα 150 τ.μ. (απαλείφθηκαν οι παράμετροι των 500 τ.μ. για οικόπεδα και 6.000 τ.μ. για αγροτεμάχια).

Για τρίτεκνους, πολύτεκνους ή άτομα με αναπηρία άνω του 80%, οι οποίοι πληρούν και τις παραπάνω προϋποθέσεις, προβλέπεται πλήρης απαλλαγή.

Από το τελικό νομοσχέδιο έχει απαλειφθεί η αρχική προϋπόθεση για έκπτωση ή απαλλαγή, η οποία προέβλεπε τη μη ύπαρξη ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο.

Μεταβιβάσεις

Στο νέο σχέδιο νόμου για τα ακίνητα θα προβλέπεται η μείωση των συντελεστών του φόρου μεταβίβασης από 8% και 10% σε 3% και 5% αντίστοιχα. Η κυβέρνηση δεν δέχτηκε την πρόταση της τρόικας για πλήρη κατάργηση του φόρου μεταβίβασης, καθώς υπολογίζει ότι οι απώλειες θα είναι της τάξεως των 200 εκατ. ευρώ, ποσό το οποίο θα έπρεπε να καλυφθεί από το νέο φόρο ακινήτων, οπότε θα άνοιγε ένας νέος φαύλος κύκλος.

Οι επιπτώσεις

Σύμφωνα με σημείωμα του υπουργείου Οικονομικών:

- Η επιβάρυνση ειδικά των αγροτεμαχίων είναι για τη συντριπτική πλειονότητα των αγροτών πολύ μικρή, της τάξης μερικών δεκάδων ευρώ ετησίως.

- Αυτοί που έχουν ακίνητα σε οικόπεδα επιβαρύνονται, γιατί θα πληρώσουν και για τα οικόπεδα αυτοτελώς και επιπρόσθετο φόρο για την περιουσία τους, εφόσον ξεπερνά τα 300.000 ευρώ.

- Όσοι πλήρωσαν ΦΑΠ φέτος, με το νέο σύστημα θα πληρώνουν τα ίδια περίπου (φόρο αστικών οικοπέδων συν πρόσθετο φόρο μεγάλης περιουσίας), αλλά μερικές μεσαίες κατηγορίες ελαφρύνονται, γιατί ανεβαίνει το αφορολόγητο από τις 200.000 στις 300.000 ευρώ.