Νέα ΚΑΠ και ΕΝΦΑ εκτοξεύουν τις τιμές των ενοικίων γης

Του ΝIΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠIΔΗ

(filippidis@paragogi.net)

Ανάρπαστη αναμένεται να γίνει η αγροτική γη την επόμενη διετία, καθώς όποιος θέλει να λάβει κομμάτι από την πίτα των επιδοτήσεων της νέας περιόδου θα πρέπει να δηλώσει απαραίτητα έκταση. Η εξέλιξη αναμένεται να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών ενοικίασης γης, άρα και σε επιβάρυνση του κόστους παραγωγής.

Όπως επισήμανε ο πρόεδρος του γραφείου της ΠΑΣΕΓΕΣ στις Βρυξέλλες, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Εμπρός» της Μυτιλήνης, «οι αγρότες μπορούν να αυξήσουν τις επιδοτήσεις που λαμβάνουν. Αρκεί να έχουν ενεργοποιήσει ένα τουλάχιστον δικαίωμα επιδότησης το 2013. Επίσης, θα πρέπει οι μισθώσεις κτημάτων να έχουν γίνει με μακροχρόνιες συμβάσεις».

Σύμφωνα με πληροφορίες και προκειμένου να αποφευχθούν κερδοσκοπικές κινήσεις ατόμων άσχετων με τη γεωργία, που θα έσπευδαν να αγοράσουν γη μόνο και μόνο για να κατοχυρώσουν δικαιώματα, ωθώντας τις τιμές προς τα πάνω, η Κομισιόν θα φτιάξει μία βάση δεδομένων που θα περιέχει όλες τις αγροτικές εκμεταλλεύσεις που υπήρχαν το 2011. Όποιος αγρότης είχε δηλώσει στο ΟΣΔΕ του 2011 την αγροτική του εκμετάλλευση θα τη δηλώσει και το 2014, και τότε δικαιούται αυτόματα την περιφερειακή βασική ενίσχυση που θα αποφασιστεί σε εθνικό επίπεδο.

Το πρόβλημα δημιουργείται, κυρίως, με όσους παραγωγούς μπαίνουν για πρώτη φορά στο καθεστώς της ενιαίας ενίσχυσης και οι κτηνοτρόφοι, καθώς θα πρέπει εντός μικρού χρονικού διαστήματος να αναζητήσουν αγροτική γη για να μπορέσουν να κατοχυρώσουν τις ενισχύσεις τους.

Θα ανέβουν τα ενοίκια

Μια πρώτη επίπτωση από τα νέα δεδομένα που δημιουργεί αφενός το νέο καθεστώς των επιδοτήσεων από το 2015 και αφετέρου η διαφαινόμενη, αν και μικρότερη των αρχικών εκτιμήσεων επιβάρυνση της αγροτικής γης από τον νέο φόρο στα ακίνητα, είναι η σταθεροποίηση για φέτος και η μικρή αύξηση από του χρόνου των τιμών των ενοικίων γης.

Στοιχεία από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Ceps δείχνουν ότι την τελευταία δεκαετία παντού στην Ευρώπη, αλλά και στην ελληνική Επικράτεια, για κάθε ευρώ που δίνονταν σε έναν αγρότη ως μορφή επιδότησης, αύξανε αντίστοιχα και το ενοίκιο της αγροτικής γης.

Κάπως έτσι εξηγείται και η «αντίσταση» που έδειξαν οι τιμές των ενοικίων αγροτικής γης καθ’ όλη τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης στη χώρα, καθώς στις περισσότερες περιοχές που υπάρχουν επιδοτήσεις, σταθεροποιήθηκαν στα 60-80 ευρώ το στρέμμα για ποτιστικά χωράφια, ενώ σε περιοχές που συνδέθηκαν με ακριβότερα δικαιώματα ή η ύπαρξη γης προς ενοικίαση σπανίζει, το ετήσιο μίσθωμα αυξήθηκε από τα 100 στα 150 ευρώ το στρέμμα, σημειώθηκε, δηλαδή, μια αύξηση της τάξης του 50%, από το 2008 στο 2012.

Στην αύξηση τιμών των ενοικίων γης αναμένεται να συντελέσει, με μικρότερη επίπτωση και η επιβολή του νέου φόρου στα ακίνητα. Ήδη οι ιδιοκτήτες μεγάλων εκτάσεων έχουν ενημερώσει τους ενοικιαστές-αγρότες ότι θα ενσωματώσουν το κόστος του φόρου ακινήτων στην αξία του ενοικίου.

Σημειώνεται ότι το μερίδιο της ενοικιαζόμενης γης στις καλλιεργούμενες εκτάσεις είναι στην Ελλάδα από τα χαμηλότερα στην Ευρώπη και φτάνει μόλις το 32%. Ωστόσο, λαμβάνοντας υπόψη τα νέα δεδομένα και το γεγονός ότι μέχρι σήμερα δεν γίνονταν μακροχρόνιες συμβάσεις και στις περισσότερες περιπτώσεις η εκμίσθωση μιας έκτασης δεν ξεπερνούσε τα 4 χρόνια, οι περισσότεροι αγρότες-ενοικιαστές έκτασης θα βρεθούν αντιμέτωποι με σημαντικές επιπλέον επιβαρύνσεις.

Κερδισμένοι και χαμένοι της νέας ΚΑΠ

Από το νέο τρόπο καταβολής των επιδοτήσεων μεγάλοι κερδισμένοι αναδεικνύονται οι ενεργοί αγρότες από «παραμελημένες» από τις επιδοτήσεις αγροτικές δραστηριότητες, οι οποίες μέχρι σήμερα δεν είχαν καθόλου δικαιώματα επιδότησης. Μεταξύ άλλων, με ετήσιο τσεκ στο χέρι αναμένεται να βρεθούν οι αμπελουργοί, οι παραγωγοί κηπευτικών, οι παραγωγοί φρούτων, (τα ροδάκινα και χυμοποιήσιμα εσπεριδοειδή ήδη έπαιρναν επιδότηση), οι πατατοπαραγωγοί και οι πτηνοτρόφοι. Κερδισμένοι θα είναι όσοι έχουν δικαιώματα μικρής αξίας, όπως είναι αυτά των αροτραίων καλλιεργειών.

«Χαμένοι» του νέου συστήματος θα είναι αυτοί που είχαν δικαιώματα μεγάλης αξίας, που προέρχονται από παραγωγές της περιόδου αναφοράς 2000 - 2002 και τα οποία δόθηκαν με το ιστορικό μοντέλο. Συγκεκριμένα, χαμένοι θα είναι οι αγρότες που λαμβάνουν επιδοτήσεις για την παραγωγή σταφίδας, καπνού, βιομηχανικής ντομάτας, βάμβακος και ελαιολάδου και σήμερα δεν καλλιεργούν τίποτα.

Η αλλαγή

Η μεγαλύτερη αλλαγή που θα φέρει η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) μετά την 1η Ιανουαρίου του 2015, είναι η ανακατανομή των αγροτικών επιδοτήσεων σε επίπεδο χώρας. Το κάθε κράτος-μέλος πρέπει να αποφασίσει ποιο θα είναι το εύρος της περιφέρειας, ώστε να ανακατανεμηθούν οι ενισχύσεις (σ.σ. σύμφωνα με τη νέα ΚΑΠ, τα κράτη-μέλη θα αποφασίσουν αν η επικράτειά τους θα χωριστεί σε επιμέρους περιφέρειες ή αν θα είναι μία ενιαία περιφέρεια· στο εσωτερικό κάθε περιφέρειας, το ποσό της επιδότησης ανά στρέμμα θα είναι ίδιο).
Η μεγάλη καινοτομία είναι η ανακατανομή των ενισχύσεων. Πρέπει να ξέρουμε ότι κάποια χρήματα θα αλλάξουν χέρια. Κι αυτό θα εξαρτηθεί από το τί κριτήρια θα χρησιμοποιήσει το κράτος-μέλος για το εύρος της περιφέρειας. Αλλά και το πόσες περιφέρειες θα έχει η χώρα μας.