Η κρητική τσικουδιά διεκδικεί ταυτότητα

Της AΝΝΑΣ ΑΡΑΜΠΑΤΖH

(arampatzi@paragogi.net)

Σε πλήρη εξέλιξη είναι η προσπάθεια να αναδειχθεί η κρητική τσικουδιά ως ΠΟΠ. Ήδη έχει ξεκινήσει η διαδικασία σύνταξης του φακέλου, με τη συνεργασία αποσταγματοποιών και περιφέρειας.

Περίπου 2.500 παραγωγοί στην Κρήτη θα δουν την τσικουδιά τους να αναβαθμίζεται στις αγορές και όχι μόνο. Η Περιφέρεια Κρήτης ετοιμάζεται, σε συνεργασία με τους Συλλόγους Παραδοσιακών Αποσταγματοποιών του νησιού, να καταθέσει φάκελο αναγνώρισης της τσικουδιάς ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ).

Προ ημερών έγινε η πρώτη συνάντηση στην περιφέρεια, με πρωτοβουλία της αντιπεριφερειάρχη Κρήτης Θεανώς Βρέντζου, όπου συμμετείχαν όλοι εμπλεκόμενοι φορείς και οι επιστήμονες που έχουν αναλάβει να ετοιμάσουν τον φάκελο. Κατά τη διάρκεια της σύσκεψης έπεσε στο «τραπέζι» και δεύτερη πρόταση, να καταχωρηθεί εναλλακτικά η τσικουδιά ως ιδιότυπο παραδοσιακό προϊόν. Ως διαδικασία αναγνώρισης είναι πιο εύκολη από αυτήν του ΠΟΠ και την επόμενη εβδομάδα σε νέα σύσκεψη θα αποφασισθεί το ποιον από τους δυο στόχους θα «κυνηγήσουν». Κατά πάσα πιθανότητα η λύση του ιδιότυπου παραδοσιακού προϊόντος θα είναι η δεύτερη εναλλακτική, σε περίπτωση που το ΠΟΠ αποδειχθεί ανέφικτο.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του προέδρου του Συλλόγου Αποσταγματοποιών Ηρακλείου, Στάθη Φραγκιαδάκη, ο φάκελος θα είναι έτοιμος περίπου τον Μάρτιο (ωστόσο και αυτό θα συζητηθεί στην επόμενη συνάντηση). Η μελέτη που θα συνοδεύει τον φάκελο θα είναι λεπτομερέστατη. Θα περιλαμβάνει όλα τα βήματα, από τον τρύγο μέχρι τη ζύμωση και το τελικό προϊόν, τί περιλαμβάνει, τί όχι κ.ά.

Όπως επισημαίνει η αντιπεριφερειάρχης, Θεανώ Βρέντζου, η προσπάθειά τους θα επικεντρωθεί στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά παραγωγής του προϊόντος, στην παράδοση και τη στενή διασύνδεση ηθών και εθίμων που «συνοδεύουν» την παραγωγή τσικουδιάς και αποτελούν πολιτιστικά στοιχεία των Κρητών.

Οι παραγωγοί

Οι παραγωγοί τσικουδιάς του νησιού είναι ακόμη «μουδιασμένοι», όσον αφορά την πρόταση κατοχύρωσης. Γι’ αυτό και σύντομα θα ξεκινήσει «εκστρατεία» ενημέρωσης στις τάξεις τους. Μόλις τελειώσει η παραγωγή, θα υπάρξει συνάντηση στον Σύλλογο για την ενημέρωσή τους.

Περίπου στα μέσα Δεκεμβρίου, λοιπόν, θα συναντηθεί ο κ. Φραγκιαδάκης με τους παραγωγούς Ηρακλείου για να τους εξηγήσει τα οφέλη. «Μόλις δουν πως θα αναδειχθεί η τσικουδιά ως κατοχυρωμένο προϊόν και πώς θα μπορεί να σταθεί καλύτερα στην αγορά, θα πειστούν», σημειώνει στην «Παραγωγή» ο κ. Φραγκιαδάκης. Άλλωστε, δεν θα είναι κανείς παραγωγός δεσμευμένος να συμμετάσχει. Αν και η εμπειρία από άλλα προϊόντα δείχνει πως τελικά εντάσσονται όλοι οι παραγωγοί.

Για να συμμετάσχει ο κάθε παραγωγός με την τσικουδιά του θα πρέπει να μπει σε συγκεκριμένα «καλούπια» και να τηρεί πιστά τους κανόνες που θα τεθούν. «Είναι ήδη συνειδητοποιημένοι οι παραγωγοί και μετά θα πρέπει να είναι πιο αυστηροί με τους κανόνες», σημειώνει ο πρόεδρος του Συλλόγου, για να προσθέσει πως η αναβάθμιση του προϊόντος αξίζει τη διαδικασία.

Τυποποίηση και σήμα

Η τσικουδιά που θα διατίθεται ως ΠΟΠ πρέπει να είναι τυποποιημένη. Γι’ αυτό το λόγο θα συσταθεί κοινοπραξία, για να αναλάβει την τυποποίηση του προϊόντος, είτε με φασόν είτε στη συνέχεια με δική της μονάδα. Για το πλαίσιο θα πρέπει να συνεργαστούν μεταξύ τους οι πρόεδροι των Συλλόγων του νησιού, όπου υπάρχουν πάρα πολλά καζάνια. Από πλευράς περιφέρειας, εκτιμάται ότι οι παραγωγοί τσικουδιάς φτάνουν τους 2.500 και θα πρέπει να συνεργαστούν.

Όσο για το σήμα του προϊόντος, θα χρησιμοποιηθεί το brand της Κρήτης για τα προϊόντα της. Άλλωστε, θα πρέπει να σημειωθεί πως η τσικουδιά είναι ένα από τα προϊόντα που προωθεί άμεσα η Περιφέρεια Κρήτης για την κατοχύρωση ως ΠΟΠ. Συνολικά, η λίστα περιλαμβάνει 52 κρητικά προϊόντα και από αυτά, τα 25 έχουν πάρει προτεραιότητα για την κατάθεση φακέλου. Ενδεικτικά, μεταξύ των προϊόντων της Κρήτης είναι, ΠΟΠ - ΠΓΕ Ελαιόλαδο, ΕΠΙΠ Σταφιδολιά, ΠΟΠ Ξίδι, ΠΟΠ Απάκι (από ντόπιο κρέας), ΠΟΠ Σύγλινα (από ντόπιο κρέας), ΠΟΠ Κατσίκι ελευθέρας βοσκής, ΠΓΕ Αβοκάντο, ΠΟΠ Μαλοτύρα, ΠΟΠ Φασκόμηλο και ΠΓΕ Σταμναγκάθι καλλιεργήσιμο.

Το πρότυπο της γκράπα

Οι παραγωγοί, αναζητώντας τρόπους να «βοηθήσουν» το προϊόν τους στις αγορές, ζήτησαν από το υπουργείο Οικονομικών παραδείγματα άλλων χωρών. Μέσω του υπουργείου Εξωτερικών έγιναν κάποιες κινήσεις, π.χ. προς την Ιταλία, όπου παράγεται η γκράπα. Η απάντηση που έλαβαν ήταν αρνητική. Σύμφωνα με τον κ. Φραγκιαδάκη, δεν ήθελαν να βοηθήσουν, καθώς εάν γίνει ένα προϊόν ανταγωνιστικό, επώνυμο, τότε θα χάσουν κομμάτι της αγοράς.

Η προστασία

Η κατοχύρωση της τσικουδιάς θα την προστατεύσει από πολλούς κινδύνους. Θα μπει φρένο στη χύμα διακίνηση, δένοντας έτσι τα χέρια όσων κερδοσκοπούν από παράνομες εισαγωγές και ελληνοποιήσεις. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με καταγγελίες ποτοποιών, το 2012 οι παράνομες εισαγωγές από γειτονικές χώρες ήταν εξαπλάσιες της εγχώριας παραγωγής