Οι Έλληνες «κόβουν» και το τσίπουρο!

Του ΝIΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠIΔΗ

(filippidis@paragogi.net)

Θύμα της κρίσης τείνουν να πέσουν ακόμα και οι παραγωγοί των παραδοσιακών ελληνικών ποτών, του ούζου και του τσίπουρου, καθώς καταγράφεται σημαντική για τα δεδομένα τους μείωση της κατανάλωσης.

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, η μείωση της κατανάλωσης στο τσίπουρο και στο ούζο το 2012 άγγιξε το 15%, ενώ αντίστοιχο ρυθμό καταγράφουν και τη φετινή χρονιά. Την κατάσταση των δεκάδων μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και των μεμονωμένων παραγωγών που δραστηριοποιούνται στον κλάδο, επιβαρύνουν ακόμα περισσότερο οι υπερβολικοί φόροι που έχουν επιβληθεί, καθώς και η παράνομη διακίνηση λαθραίου ή νοθευμένου προϊόντος από τις γειτονικές χώρες.

Όπως τονίζουν εκπρόσωποι των εταιρειών, «παρά τις προσπάθειες των παραγωγών να διατηρήσουν σταθερές ή ακόμη και να μειώσουν τις τιμές των προϊόντων τους, περιορίζοντας το περιθώριο κέρδους τους σε ένα περιβάλλον με ταυτόχρονη άνοδο του κόστους των πρώτων υλών, της ενέργειας και του κόστους συνολικής λειτουργίας, με την αύξηση κατά 123% του Ειδικού Φόρου, αλλά και του ΦΠΑ από το 2009, οι τιμές επιβαρύνθηκαν σημαντικά για τον καταναλωτή. Είναι σημαντικό πως πλέον από τα 10 ευρώ που δίνει ο καταναλωτής στην περίπτωση μιας φιάλης ούζου τα 5,50-6 ευρώ είναι φόροι».

Μάλιστα, στελέχη της αγοράς τονίζουν ότι πέρα από τις επιπτώσεις στις επιχειρήσεις, η υψηλή φορολογία προκαλεί και σημαντικές απώλειες και στα δημόσια έσοδα. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, το πρώτο τρίμηνο του 2013 τα έσοδα που μπήκαν στα ταμεία του ελληνικού δημοσίου από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης (ΕΦΚ) και τον ΦΠΑ στα οινοπνευματώδη ποτά ήταν λιγότερα κατά 20 εκατ. ευρώ, ενώ οι απώλειες από το 2012 σε σχέση με το 2011 άγγιξαν τα 53 εκατ. ευρώ.

Παράνομη διακίνηση

Τη στιγμή που οι επίσημες εταιρείες του κλάδου καλούνται να αντιμετωπίσουν την υπερφορολόγησή τους, μεγάλος αριθμός παραγωγών «εκμεταλλεύονται» την ισχύουσα νομοθεσία που διέπει την παραγωγή των επονομαζόμενων διημερών αποσταγμάτων (χύμα), παράγοντας ανεξέλεγκτα και κατακλύζοντας την αγορά με χύμα τσίπουρο και ούζο.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Συνδέσμου Ελληνικών Αποσταγμάτων και Οινοπνευματωδών Ποτών, στο μη εμφιαλωμένο τσίπουρο επιβάλλεται φόρος 1,3 ευρώ/λίτρο άνυδρης αλκοόλης, δεδομένου ότι δεν προορίζεται για εμπορία, αλλά για προσωπική κατανάλωση, έναντι 12,75 ευρώ/λίτρο άνυδρης αλκοόλης στο ούζο και στο εμφιαλωμένο τσίπουρο και 25,50 ευρώ/λίτρο άνυδρης αλκοόλης στα λοιπά οινοπνευματώδη.

Πέρα από τους κινδύνους στη δημόσια υγεία που μπορεί να εμπεριέχει η διακίνηση του χύμα τσίπουρου χωρίς τοπικούς και χρονικούς περιορισμούς, και η παραγωγή του –στην οποία πολλές φορές υιοθετούνται παράνομες πρακτικές, καθώς υπάρχει αδυναμία να τηρηθούν οι νόμιμες προδιαγραφές παραγωγής– επιφέρει απώλειες για τα κρατικά έσοδα, που είναι τεράστιες.

Ενδεικτικά, αναφέρεται ότι οι ποσότητες του χύμα τσίπουρου/ούζου διημερών που δηλώνονται ετησίως αγγίζουν τα 5-7 εκατ. λίτρα. Την ίδια ώρα, οι ποσότητες του τσίπουρου των επίσημων αποσταγματοποιών είναι το 1/3 του δηλωμένου χύμα και 1/10 του πραγματικού όγκου του χύμα τσίπουρου που παράγεται ετησίως.

Οι εκτιμήσεις του Συνδέσμου είναι ότι οι πραγματικές ποσότητες του χύμα τσίπουρου/τσικουδιάς των διήμερων αποσταγματοποιών που παράγονται και εμπορεύονται είναι πολλαπλάσιες των δηλωμένων και συνεπώς η απώλεια εσόδων της Πολιτείας από τα διαφυγόντα φορολογικά έσοδα ΕΦΚ και ΦΠΑ ανέρχεται σε ποσό που πλησιάζει τα 150 εκατ. ευρώ ετησίως.

Αν προσθέσει κανείς τις προσαυξήσεις του φόρου που δημιουργούνται σε ολόκληρη την «αλυσίδα», η τελική απώλεια εσόδων για το ελληνικό κράτος μπορεί να είναι πάνω από 300 εκατ. ευρώ.

Επίσης, στον κρατικό προϋπολογισμό του 2011 η εκτίμηση των φορολογικών απωλειών εξαιτίας προνομιακού φορολογικού καθεστώτος του τσίπουρου διημέρων κυμαινόταν σε 19,4 εκατ. ευρώ. Στον προϋπολογισμό του 2013, χωρίς φορολογική αύξηση στο μεσοδιάστημα, η εκτίμηση φτάνει τα 35,2 εκατ. ευρώ. Τα στοιχεία αφορούν μόνο στις ποσότητες που δηλώθηκαν κι όχι σε αυτές που πραγματικά παράγονται από τους διήμερους παραγωγούς και καταδεικνύουν τη διαρκή αύξηση στην παραγωγή «χύμα» τσίπουρου.

Εισαγωγές

Εκτός των εγχώριων «παραγωγών», οι εταιρείες του κλάδου έχουν να αντιμετωπίσουν και τα αυξημένα κρούσματα παράνομων εισαγωγών. Μόνο το τελευταίο διάστημα εισήχθησαν παρανόμως περισσότεροι από 30.000 τόνοι τσικουδιάς και τσίπουρου από τις γειτονικές χώρες, Αλβανία, Βουλγαρία κ.λπ. και στη συνέχεια βαφτίζονται ελληνικά και διοχετεύονται στην αγορά. Το θέμα έθεσε πρόσφατα με παρέμβασή του ο βουλευτής Λευτέρης Αυγενάκης, με τον υφυπουργό Οικονομικών Γιώργο Μαυραγάνη να επιβεβαιώνει ότι έχουν δοθεί εντολές για τη διενέργεια εντατικών και στοχευμένων ελέγχων. Σύμφωνα με τον κ. Μαυραγάνη, σχετικά με την καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και της παράνομης διακίνησης οινοπνευματωδών ποτών εκπονούνται τριμηνιαίοι προγραμματισμοί τελωνειακών ελέγχων, οι οποίοι υλοποιούνται από τις Τελωνειακές Αρχές, ειδικά μετά και την ένταξη της Βουλγαρίας στην Ε.Ε. και την κατάργηση των Τελωνείων Εξοχής, Ορμενίου και Προμαχώνα, όπου πλέον λειτουργούν κλιμάκια ελέγχων στους οδικούς άξονες Εξοχής-Δράμας, Ορμενίου-Ορεστιάδας και Προμαχώνα-Σερρών.

Μάλιστα στην έγγραφη απάντηση του υφυπουργού αναφέρεται ότι ιδιαίτερο ρόλο έχει και το ΣΔΟΕ, το οποίο προκειμένου να περιορισθούν φαινόμενα εισαγωγής και διάθεσης προϊόντων στην αγορά ως εγχώρια, διενεργεί προληπτικούς και προσωρινούς ελέγχους σε κάθε μορφή επιχειρηματικής δραστηριότητας.

Στο θέμα της παραοικονομίας στον αμπεολοοινικό τομέα αναφέρθηκε σε ανακοίνωση του και ο Σύνδεσμος Ελληνικού Οίνου, με αφορμή τον φετινό τρύγο. «Η παραγωγή και εμπορία τσίπουρου για το καλό όλων, πρέπει να ελεγχθεί και να γίνεται πάντοτε και σε όλες τις περιπτώσεις με συνοδευτικά έγγραφα και όχι μόνον όταν κινούνται προς τα σύννομα οινοποιεία του τομέα», αναφέρει χαρακτηριστικά.