Προβληματίζει η κόπωση στις εξαγωγές

Της ΒΟΥΛΑΣ ΜΑΛΑΙΝΟΥ

(malainou@paragogi.net)

Τις αντοχές της εγχώριας αγοράς και των Ελλήνων επιχειρηματιών, που ξεκίνησαν γερά «ανοίγματα» στο εξωτερικό, δοκιμάζουν τα χειρότερα της τελευταίας τριετίας στοιχεία για την πορεία των εξαγωγών τον Ιούνιο, τα οποία ανακοινώθηκαν την περασμένη εβδομάδα.

Εδώ και σχεδόν μία πενταετία που η Ελλάδα βρίσκεται σε καθεστώς ύφεσης, η εξαγωγική δραστηριότητα αποτελεί για την πλειονότητα των ελληνικών επιχειρήσεων τη σανίδα σωτηρίας τους. Και όχι μόνο γι’ αυτές, αλλά και για την οικονομία της χώρας γενικότερα. Η συνεχής άνοδος των ελληνικών εξαγωγών είναι το πιο θετικό μήνυμα, στο οποίο στηρίζονται οι ελπίδες περί ανάκαμψης.

Η αιφνίδια ανακοπή του τριετούς εξαγωγικού ράλι τον Ιούνιο προβληματίζει…, ενώ παράλληλα αποδεικνύει πως η χώρα «υποφέρει» τόσο από έλλειψη σοβαρού εξαγωγικού μοντέλου, που θα έπρεπε να ήταν ο «μπούσουλας» των εξαγωγικών επιχειρήσεων, όσο και από πολύπλοκη γραφειοκρατία και κυρίως από… ρευστότητα, χωρίς την οποία η χρηματοδότηση που απαιτείται είναι αδύνατη!

Ειδικότερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), που είδαν την περασμένη εβδομάδα το φως της δημοσιότητας, οι συνολικές ελληνικές εξαγωγές μειώθηκαν τον Ιούνιο κατά 8,7%, ενώ εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών η πτώση άγγιξε το 11,4%. Το χειρότερο δε είναι πως οι αρχικές εκτιμήσεις έκαναν λόγο για υποχώρηση της τάξεως του 7,2%, συνυπολογίζοντας και τα πετρελαιοειδή.

Την ίδια στιγμή, «καμπανάκι κινδύνου» κρούει η κάμψη της τάξεως του 15,8% που κατέγραψαν οι εξαγωγές προς τις τρίτες χώρες. Η πτώση αυτή αποδεικνύει πως η στρατηγική εξωστρέφειας που ακολουθούν οι ελληνικές επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια «μπάζει» από προοπτικές. Που σημαίνει πως οι περισσότερες εξ’ αυτών στράφηκαν προς τις διεθνείς αγορές, από τη στιγμή που στην εγχώρια δεν «κουνιέται φύλλο». Η εξωστρέφεια δηλαδή αποτέλεσε τη λύση ανάγκης.

Παράγοντες από την εγχώρια αγορά σχολιάζοντας τα στοιχεία που ανακοίνωσε ο ΠΣΕ, τονίζουν πως οι Έλληνες επιχειρηματίες, λόγω σοβαρού προβλήματος ρευστότητας, συνειδητοποιούν πλέον πως τα «κουκιά» για τη συνέχιση της εξαγωγικής τους δραστηριότητας, δεν βγαίνουν. Η χρηματοδότηση είναι ακριβή και δεδομένων των συγκυριών… αδύνατη.

Το τέλος

Με τόσες δυσκολίες και ενώ η κατάσταση στο εσωτερικό, από άποψη αποκατάστασης της χρηματοδότησης, δεν φαίνεται να αλλάζει ριζικά, σύντομα οι περισσότερες επιχειρήσεις σκέφτονται να σταματήσουν την εξαγωγική τους πορεία για κάποιο χρονικό διάστημα.

Γεγονός που αποδεικνύουν και πρόσφατες έρευνες, σύμφωνα με τις οποίες μία στις τρεις επιχειρήσεις, από αυτές που πραγματοποιούν εξαγωγές, βλέπει μείωση των εξαγωγών της το β’ εξάμηνο του έτους, από μία στις τέσσερις που ήταν το α’ εξάμηνο. Την ίδια στιγμή, μόνο το 26% των επιχειρήσεων έδωσε το α’ εξάμηνο έμφαση στη διεύρυνση των εξαγωγών.

Σημειώνεται, δε, ότι στην Ελλάδα εξαγωγική δραστηριότητα ασκεί μόλις το 1,57% του συνόλου των ενεργών επιχειρήσεων, ενώ πάνω από το 70% του συνόλου των εξαγωγών προέρχεται από 200 μεγάλες εταιρείες.

Τα πετρελαιοειδή

Από τα στοιχεία αποδεικνύεται η ολοένα και αυξανόμενη βαρύτητα των πετρελαιοειδών στις συνολικές ελληνικές εξαγωγές, γεγονός που επηρεάζει σημαντικά και τις διακυμάνσεις στην πορεία εξέλιξής τους. Ειδικότερα, στο α' εξάμηνο του 2013, το μερίδιο των πετρελαιοειδών στο σύνολο των ελληνικών εξαγωγών διαμορφώνεται στο 39% του συνόλου, έναντι ποσοστού 34,2% στο α' εξάμηνο του 2012 και μεριδίου 27,8% στο α' εξάμηνο του 2011. Στην τριετία αυτή, οι εξαγωγές πετρελαιοειδών ακολουθούν αυξητική πορεία (+35,1% στο α' εξάμηνο του 2012, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2011 και +20,5% στο α' εξάμηνο του 2013, σε σχέση με αυτό του 2012). Σωρευτικά, σε σχέση με το α' εξάμηνο του 2011 προκύπτει αύξηση εξαγωγών πετρελαιοειδών της τάξης του 62,9%, που συνέβαλε αποφασιστικά στην άνοδο των συνολικών εξαγωγών όλη αυτή την περίοδο.

Ωστόσο, ο περιορισμός των ρυθμών αύξησης των εξαγωγών πετρελαιοειδών το τελευταίο διάστημα, έχει αντίστοιχο αντίκτυπο και στη διαμόρφωση του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών, δεδομένης της σταθεροποίησης των εξαγωγών σε όλες τις υπόλοιπες κατηγορίες προϊόντων στην περιοχή των 8,3-8,5 δισ. ευρώ για τις περιόδους των μηνών Ιανουάριος-Ιούνιος, κάθε έτους.

Οι εισαγωγές

Οι πιέσεις που αφορούν στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας, αποτυπώνονται και στις εισαγωγές. Συγκεκριμένα, τον περασμένο Ιούνιο προέκυψε νέα μείωση των εισαγωγών, τόσο συνολικά (-9,2%, στα 3,77 δισ. ευρώ) όσο και εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών (-2,4%). Και στην περίπτωση των εισαγωγών η μείωση αυτή είναι μεγαλύτερη των αρχικών προβλέψεων (-8,7%). Οι εισαγωγές της χώρας, ήταν μειωμένες τόσο από τις χώρες της Ε.Ε. (-2,2%), όσο και από τις Τρίτες Χώρες (-15,3%). Ανάλογη εικόνα καταγράφεται και εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών (-1,1% για τις χώρες της Ε.Ε. και -5,2% από τις Τρίτες Χώρες).

Σε επίπεδο εξαμήνου, οι συνολικές εισαγωγές της Ελλάδας από τις χώρες της Ε.Ε. μειώθηκαν κατά 3,3% και από τις Τρίτες Χώρες κατά 8,6%. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών προκύπτει υποχώρηση κατά 3% για τις χώρες της Ε.Ε. και κατά 13,4% στις εισαγωγές από Τρίτες Χώρες. Όπως και στην περίπτωση των εξαγωγών, έτσι και στις εισαγωγές, επιβεβαιώνεται η αυξανόμενη εξάρτηση του εξωτερικού εμπορίου της χώρας από τα πετρελαιοειδή. Ενώ λοιπόν, στο α' εξάμηνο του 2011, οι εισαγωγές των πετρελαιοειδών αντιστοιχούσαν στο 28,5% του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών, το ποσοστό αυτό αυξήθηκε στο 36,4% το 2012, για να σταθεροποιηθεί στα επίπεδα αυτά (36,5%) με οριακή αύξηση και το 2013.