Το success story του αγροτικού τομέα

Του ΝIΚΟΥ ΦΙΛΙΠΠIΔΗ

(filippidis@paragogi.net)

Το δικό του success story ζει εντός του 2013 ο ελληνικός αγροτικός τομέας. Τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής καταδεικνύουν σημαντική βελτίωση των όρων εμπορίου στον πρωτογενή τομέα, αλλά και συγκράτηση του κόστους παραγωγής, στοιχεία που συνηγορούν στην αύξηση του πραγματικού κατά κεφαλήν αγροτικού εισοδήματος στο τρέχον έτος.

Ειδικότερα, ο ρυθμός μεταβολής των τιμών που απολαμβάνουν οι παραγωγοί (χωρίς τις επιδοτήσεις) αυξήθηκε κατά 3,1% στο α’ 5μηνο του 2013, σε ετήσια βάση, έναντι μείωσής τους κατά 4,5% στο α’ 5μηνο του 2012, ενώ οι καταβαλλόμενες τιμές για εισροές (δηλαδή, για γεωργικά εφόδια) αυξήθηκαν με αισθητά μικρότερο ρυθμό (α’ 5μηνο ’13: +2,2%, α’ 5μηνο ’12: +3,3%).

Η ευνοϊκή εξέλιξη στις τιμές εμπορίας των αγροτικών προϊόντων έχει υποβοηθηθεί από μια ακόμα θετική εξέλιξη που δεν είναι άλλη από την αύξηση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων στο 5μηνο του έτους κατά 5,8%, σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2012. Μάλιστα, η αύξηση ήταν κατά πολύ μεγαλύτερη της αντίστοιχης ανόδου του συνόλου των εξαγωγών της χώρας χωρίς καύσιμα (+0,8%), με αποτέλεσμα την αύξηση της συμμετοχής των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων στις συνολικές εξαγωγές αγαθών στο 31,9% το α’ 4μηνο του 2013, έναντι 30,9% συνολικά το 2012.

Σημειώνεται, η εντυπωσιακή άνοδος των γεωργικών εξαγωγών που πραγματοποιήθηκε το 2012 (+9,8%). Κατά συνέπεια, ο αγροτικός τομέας δείχνει τη δυναμικότητά του εν μέσω της οικονομικής κρίσης και κατά το 2013. Ήδη, στην περίοδο 2008-2012 οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων παρουσίασαν μέση ετήσια αύξηση 7,0%, έναντι αντίστοιχης ανόδου +2,0% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας χωρίς καύσιμα.

Οι πρωταθλητές

Τα σκήπτρα των εξαγωγών κρατούν παραδοσιακά προϊόντα, όπως το ελαιόλαδο (+164,0%), οι ελαιούχοι σπόροι και καρποί (+33,6%), τα φρούτα και λαχανικά (+9,1%), τα γαλακτοκομικά προϊόντα (+17,0%) σε συνέχεια της ταχείας αύξησής τους τα τελευταία έτη, τα προϊόντα διατροφής και παρασκευασμάτων (+10,8%), του κρέατος και παρασκευασμάτων (+8,6%), των ακατέργαστων ζωικών και φυτικών υλών (+15,0%), των ζωοτροφών (+24,7%), της οικοδομήσιμης ξυλείας (+19,1%) και των δερμάτων (+11,8%). Σε σημαντικό επίπεδο διατηρούνται οι εξαγωγές αλιευμάτων, καπνού, δημητριακών και παρασκευασμάτων, καθώς και των φυσικών και υφαντικών ινών (κυρίως βάμβακος). Επισημαίνεται, ότι οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών αποτελούσαν στο α’ 4μηνο του 2013 το 33,3% του συνόλου των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων.

Οι εισαγωγές

Την ίδια στιγμή οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων αυξήθηκαν κατά +1,2% στο α’ 4μηνο του 2013 σε ετήσια βάση. Γενικά, οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων δεν φαίνεται να υποκύπτουν στην ύφεση και στη μεγάλη πτώση της ζήτησης στην εγχώρια οικονομία. Συγκεκριμένα, ενώ οι συνολικές εισαγωγές χωρίς καύσιμα την περίοδο 2008-2012 μειώθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 11,2%, στα αγροτικά προϊόντα ο πτωτικός ρυθμός περιορίσθηκε στο 2,3%. Από τον πίνακα των εισαγωγών επισημαίνεται το σημαντικό ύψος των εισαγωγών κρεάτων και παρασκευασμάτων (α’ 4μηνο ’13: 318,3 εκατ. ευρώ, α’ 4μηνο ’12: 324,3 εκατ., 2012: 1.145,8 εκατ. ευρώ), αποτελώντας το πρώτο σημαντικότερο εισαγόμενο αγροτικό προϊόν.

Είναι αξιοσημείωτο ότι οι εισαγωγές κρεάτων αποτελούσαν το 2012 το 18,8% του συνόλου των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων, έναντι 17,7% το 2009. Σημειώνεται, επίσης, η μεγάλη αύξηση των εισαγωγών γαλακτοκομικών προϊόντων (α’ 4μηνο ’13: 4,0%), φρούτων και λαχανικών (α’ 4μηνο ’13: 9,7%), δημητριακών και παρασκευασμάτων (6,0%), ελαιολάδου (7,2%), ελαιούχων σπόρων καρπών (29,1%) και δερμάτων (13,0%).

Η εγχώρια παραγωγή

Σύμφωνα με το τμήμα αναλύσεων της Alpha Bank, που επεξεργάστηκε τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, έχουν αρχίσει να διαφαίνονται και τα πρώτα σημάδια υποκατάστασης των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων από ανταγωνιστική εγχώρια παραγωγή. Πιο ισχυρή τάση αναμένεται στον τομέα αυτό στα επόμενα 3μηνα. Ήδη η γαλακτοπαραγωγός κτηνοτροφία ανέρχεται σταθερά με σημαντικές επενδύσεις στη Βόρεια Ελλάδα, με στόχο, προφανώς, την ανταγωνιστική υποκατάσταση των εισαγωγών προϊόντων κρέατος. Παράλληλα, το βαμβάκι, ο καπνός και τα αλιεύματα συνεχίζουν να έχουν δυναμικό «παρών». Από την άλλη πλευρά, οι οικονομολόγοι της τράπεζας αναγνωρίζουν ότι η πορεία των εισαγωγών αγροτικών προϊόντων τα τελευταία έτη δεν είναι συμβατή με μια οικονομία της οποίας η ιδιωτική κατανάλωση καταποντίζεται με ετήσιο ρυθμό -9,0% ετησίως.

Επίσης, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αγροτικών προϊόντων περιορίσθηκε σημαντικά στο α’ 4μηνο ’13 υποχωρώντας στα 280,2 εκατ. ευρώ, από 353,5 εκατ. ευρώ στο α’ 4μηνο ’12, λόγω της σημαντικής αύξησης των εξαγωγών και της μικρότερης αύξησης των εισαγωγών.