Χανιά: «Στον αέρα» η φετινή δακοκτονία

Της ΦΑΝΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΑΚΗ

Με τη μισή παραγωγή ουσιαστικά «φαγωμένη» από το δάκο και χωρίς σχεδιασμό, φάρμακα και προσωπικό, στην Κρήτη απειλείται ευθέως και η ποσότητα αλλά και η ποιότητα του φετινού ελαιολάδου, την ώρα που το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων δηλώνει ότι «λεφτά δεν περισσεύουν» κι όμως επιμένει να κρατά «στα χέρια του», την αρμοδιότητα της δακοκτονίας.

Την εβδομάδα που μας πέρασε, ξεκίνησαν στους ελαιοκομικούς δήμους των Χανίων οι ψεκασμοί για το δάκο, με τα φάρμακα που ήταν διαθέσιμα στη Διεύθυνση Γεωργίας, με «εντέλεσθαι» του αντιπεριφερειάρχη, Αποστόλη Βουλγαράκη.

Οι τραγικές καθυστερήσεις και το «εντέλεσθαι»

Βρισκόμαστε στα τέλη Ιουνίου και στις περισσότερες περιοχές του Νομού Χανίων ο πυρήνας του ελαιοκάρπου έχει πήξει. Σύμφωνα με τους γεωπόνους της Διεύθυνσης Γεωργίας, ο πρώτος δολωματικός ψεκασμός δακοκτονίας, θα έπρεπε να έχει ολοκληρωθεί από τις αρχές του μήνα.

«Η πρώτη δολωματική διαβροχή θα πρέπει να γίνεται (…) πριν πήξει ο πυρήνας του ελαιόκαρπου όποτε γίνεται και δεκτικός εναπόθεσης. Αυτό το κρίσιμο στάδιο φαίνεται πως θέλουν να αγνοούν οι υπεύθυνοι της κεντρικής υπηρεσίας, είτε για λόγους οικονομίας είτε γιατί έχουν πάντα κατά νου ορισμένα ερευνητικά αποτελέσματα που δεν είναι συγκρίσιμα και εφαρμόσιμα για το Νομό Χανίων. Κι αυτό είναι που σχεδόν όλα τα τελευταία χρόνια καταδικάζει τη δακοπροστασία σε πλήρη αποτυχία», επισημαίνει ο δρ. Βαγγέλης Α. Μπούρμος, γεωπόνος, ερευνητής.

Μάλιστα, οι αριθμοί του δάκου φέτος είναι αυξημένοι, με αποτέλεσμα να απειλείται να υποβαθμιστεί και η ποιότητα της -ούτως ή άλλως μειωμένης- φετινής παραγωγής, ενώ ήδη σε πολλές περιοχές παρατηρείται «καρπόδεση».

Ωστόσο, ολόκληρο το πρόγραμμα της δακοκτονίας βρίσκεται «στον αέρα», με το υπουργείο να διαμηνύει ότι «λεφτά δεν υπάρχουν» και να μην έχει ολοκληρώσει ακόμα ούτε την πρόσληψη γεωπόνων-τομεαρχών ούτε το διαγωνισμό για τον καθορισμό συνεργείων παγιοθετών ούτε τη διαδικασία της προμήθειας των φαρμάκων.

Μέσα σε αυτό το κλίμα και κάτω από τις έντονες πιέσεις των ελαιοκομικών δήμων, του Συλλόγου Ελαιουργών και των Ομάδων Παραγωγών των Χανίων, η Περιφέρεια Κρήτης αποφάσισε «να πάρει το παιχνίδι πάνω της».

Έτσι, με διπλό «εντέλεσθαι» περιφερειάρχη-αντιπεριφερειάρχη Χανίων, ξεκίνησαν οι ψεκασμοί με περσινά εντομοκτόνα που υπήρχαν στις αποθήκες της Διεύθυνσης Γεωργίας, για να αποφευχθεί η ολοκληρωτική καταστροφή.

Πώς διασφαλίζεται ο σωστός ψεκασμός;

Στα Χανιά αυτήν την ώρα, οι ψεκασμοί αυτοί γίνονται ουσιαστικά με ευθύνη των δήμων, αλλά και των ίδιων των παραγωγών.

«Χωρίς επόπτες γεωπόνους, ο καθένας κάνει ό,τι θέλει. Είναι λογικό οι παραγωγοί, προσπαθώντας να εξοικονομήσουν χρήματα, να καταφεύγουν στα φθηνότερα φυτοφάρμακα. Πολλά είναι απαγορευμένα από την Ε.Ε., επειδή αφήνουν κατάλοιπα που θεωρούνται καρκινογόνα. Πάνε, δηλαδή, να σκοτώσουν το δάκο και βάζουν μέσα στην ελιά τα μύρια όσα», προειδοποιούν όσοι γνωρίζουν καλά την κατάσταση.

«Εμείς ως δήμος προσλάβαμε από νωρίς γεωπόνο, προκειμένου να επιβλέπει την όλη διαδικασία. Θα προσπαθήσουμε να πυκνώσουμε τους ελέγχους. Βέβαια και ο κάθε παραγωγός έχει την ευθύνη και θα πρέπει να παρακολουθεί τους ψεκασμούς στα χωράφια και στις ελιές του και να μη βάζει εμπόδια με τα συρματοπλέγματα στην πρόσβαση των ψεκαστών. Θέλουμε και από τον παραγωγό μία περισσότερο υπεύθυνη στάση», δήλωσε στον τοπικό Τύπο ο αντιδήμαρχος του Δήμου Αποκορώνου, Στέλιος Μιχελάκης.

Την ίδια στιγμή, σε άλλες περιοχές, οι δολωματικοί ψεκασμοί έχουν ξεκινήσει με ευθύνη των Αγροτικών Συνεταιρισμών. Στα σημεία όπου τοποθετήθηκαν παγίδες, τα αποτελέσματα ήταν πολύ ανησυχητικά, γεγονός που έκανε τους αγρότες να ξεκινήσουν άμεσα τους ψεκασμούς.

Δυστυχώς «το μόνο που θα επιτευχθεί είναι να δημιουργηθούν εστίες δακοπροσβολών, που θα καταδικάσουν σε αποτυχία το όλο πρόγραμμα ή να αποτελέσουν πηγές υποβάθμισης της ποιότητας της ελαιοπαραγωγής με τους ανεξέλεγκτους πολλές φορές ψεκασμούς κάλυψης», προειδοποιεί ο δρ. Μπούρμπος, σε σχετικό άρθρο του.

Η «εμμονή» του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης

Τα τελευταία χρόνια, οι ελαιοπαραγωγοί των Χανίων (όπως και ολόκληρης της Ελλάδας) είναι «θεατές στο ίδιο έργο» των καθυστερήσεων, της ανυπαρξίας σχεδιασμού και της έλλειψης προσωπικού από πλευράς υπουργείου.

Πέρσι δεν επετράπησαν οι φθινοπωρινοί ψεκασμοί, γεγονός που είχε βαρύτατες συνέπειες για την ποσότητα και την ποιότητα του παραχθέντος ελαιολάδου, σύμφωνα με τους παραγωγούς.

Την ίδια ώρα, μεγάλα ερωτήματα σε αγρότες, οργανώσεις, επιστημονικούς φορείς και αυτοδιοίκηση, εγείρει η επιμονή του υπουργείου να «κρατά» την αρμοδιότητα της δακοκτονίας στα «χέρια του».

«Την ώρα που όλο και περισσότερες αρμοδιότητες αποκεντρώνονται, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης αρνείται να εκχωρήσει στις Περιφέρειες τη δακοκτονία. Από ’κει ξεκινά το μπάχαλο», εκτιμούν οι ειδικοί.

Όπως εξηγούν, ο αγρότης ήδη επιβαρύνεται με τα έξοδα της δακοκτονίας, χωρίς ουσιαστικά ανταπόδοση. «Μας κλέβουν τα λεφτά», λένε οι αγρότες και τονίζουν ότι θα έπρεπε η κάθε Περιφέρεια να κάνει το σχεδιασμό της, σύμφωνα με τις ιδιαίτερες ανάγκες της. Να προσλαμβάνει το προσωπικό που χρειάζεται και να προκηρύσσει διαγωνισμό για τα φυτοφάρμακα. «Έτσι κι αλλιώς ο αγρότης πληρώνει. Γιατί να μην τα πληρώνει στην Περιφέρεια;», λένε.

Μάλιστα, κύκλοι της Διεύθυνσης Γεωργίας στα Χανιά, μιλούν με καχυποψία για τον τρόπο που η αρμόδια επιτροπή του υπουργείου επιλέγει τα φάρμακα αυτά, αφήνοντας υπόνοιες