Φόρος με το στρέμμα στα αγροτεμάχια

της ΝΑΤΑΣΑΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ

(adamopoulou@paragogi.net)

Ανοιχτά είναι όλα τα σενάρια για τη φορολόγηση των αγροτεμαχίων από τον επόμενο χρόνο, με το υπουργείο Οικονομικών να εξετάζει, μεταξύ άλλων, ακόμα και το ενδεχόμενο φορολόγησης με το στρέμμα.

Με την επανανέναρξη των εργασιών της διακομματικής επιτροπής για το νέο ενιαίο τέλος ακινήτων, το βασικό ερώτημα ήταν ένα: Πώς θα μπορέσουν να φορολογηθούν περισσότερα ακίνητα, ώστε να ελαφρυνθούν όσοι έως σήμερα πλήρωναν «χαράτσι» για τους ηλεκτροδοτούμενους χώρους που κατέχουν. Στο πλαίσιο αυτό, η ένταξη και η φορολόγηση των αγροτεμαχίων (καλλιεργήσιμων και μη) θεωρείται δεδομένη, καθώς με τον τρόπο αυτό θα διευρυνθεί η φορολογική βάση. Με δεδομένο, ωστόσο, ότι ο μηχανισμός και το νέο θεσμικό πλαίσιο για τη φορολόγηση των ακινήτων εκπονείται με βάση το δημοσιονομικό όφελος, παραμένει γρίφος η φορολόγηση των αγροτεμαχίων με τέτοιο τρόπο ώστε να εισρέουν στα κρατικά ταμεία 500 με 600 εκατ. ευρώ το χρόνο.

Ακόμα πιο δύσκολος είναι ο τρόπος φορολόγησης των αγροτεμαχίων των κατ’ επάγγελμα αγροτών, για τους οποίους φαίνεται να συζητιούνται προσεκτικές εξαιρέσεις. Όπως ήδη έχει δημοσιεύσει η «Παραγωγή», στις σκέψεις του οικονομικού επιτελείου είναι να εξαιρεθούν πλήρως μόνο τα καλλιεργήσιμα αγροτεμάχια των κατά κύριο επάγγελμα αγροτών και όχι τα χέρσα. Ενώ παράλληλα μελετάται το ενδεχόμενο να μπει πλαφόν στα καλλιεργήσιμα στρέμματα, ώστε να πληρώνουν φόρο οι κάτοχοι μεγάλων αγροτικών εκτάσεων, ακόμα και εάν είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότες. Η επιτροπή θα συνεδριάσει εκ νέου τη Μ. Τρίτη 30 Απριλίου 2013, ωστόσο, όπως υποστηρίζουν στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, οι εξαιρέσεις «θα μελετηθούν καλά», καθώς, εάν είναι ευρείες, υπάρχει κίνδυνος να μείνουν προς φορολόγηση τα αγροτεμάχια με πολύ χαμηλή αξία, οπότε τα εκτιμώμενα κρατικά έσοδα θα περιοριστούν.

Τα νέα σενάρια

Στο πλαίσιο αυτό, σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, στην διακομματική συνάντηση την περασμένη Δευτέρα, τέθηκε το σενάριο της κατ’ αποκοπή επιβολής φόρου (με βάση το στρέμμα) σε όλα τα αγροτεμάχια από το 2014, ακόμη και εάν πρόκειται για καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Οι αντιδράσεις σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο επίσης προβλημάτισαν την επιτροπή, ωστόσο όπως διαμήνυαν σε όλους τους τόνους, μέλη της διακομματικής «στην παρούσα φάση εξετάζονται όλες οι πτυχές για τη φορολόγηση των αγροτεμαχίων, υπό το πρίσμα της δημοσιονομικής απόδοσης».

Το αφορολόγητο

Το ύψος της φορολόγησης θα εξαρτηθεί από το αφορολόγητο ποσό. Ο τύπος που επιχειρούν να εφαρμοστεί ορίζεται ως εξής: Όσο περισσότερα αγροτεμάχια ενταχθούν στο νέο καθεστώς φορολόγησης των ακινήτων τόσο μεγαλύτερο θα είναι και το αφορολόγητο όριο για τις κατοικίες και τα διαμερίσματα. Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι το αφορολόγητο όριο για κατοικίες και διαμερίσματα μπορεί να διαμορφωθεί στα 100.000 ευρώ.

Εάν όμως εξαιρεθούν οι περίπου 300.000 κατ’ επάγγελμα αγρότες, τότε τα προσδοκώμενα έσοδα από το νέο φόρο θα είναι μικρότερα και, κατ’ επέκταση, θα μειωθεί το αφορολόγητο όριο σε διαμερίσματα στα επίπεδα των 50.000 ευρώ. Στη συνεδρίαση, σύμφωνα με πληροφορίες, συζητήθηκε και το ενδεχόμενο να υπάρξει μηδενικό αφορολόγητο. Εκπρόσωποι ωστόσο των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση ασκούν πιέσεις προκειμένου να θεσπιστεί ένα ατομικό αφορολόγητο τουλάχιστον έως 50.000 ευρώ, για να μπορέσουν να ελαφρυνθούν οι μικρές ιδιοκτησίες. Τούτο όμως προϋποθέτει δικαιότερες κλίμακες για όλους τους ιδιοκτήτες και διαφορετικούς συντελεστές ανάλογα με τη θέση και τη γεωγραφική περιοχή του ακινήτου, ώστε να αποφευχθούν φορολογικές αδικίες.

Νέο Ε9

Στη σύσκεψη συμφωνήθηκε ότι στις φορολογικές δηλώσεις που θα υποβληθούν τον Ιούνιο πρέπει να δηλωθεί στο έντυπο Ε9 το σύνολο της ακίνητης περιουσίας των φορολογουμένων, περιλαμβανομένων των αγροτεμαχίων, εκτός σχεδίου ακινήτων κ.τ.λ. Μάλιστα, αναμένεται να δημιουργηθεί ειδική εφαρμογή στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων (ΓΓΠΣ), στην οποία θα δηλώνονται λεπτομερώς όλα τα αγροτεμάχια, με στόχο να είναι διαθέσιμες περισσότερες πληροφορίες και να γίνει καλύτερη εκτίμηση για το τι θα αποδώσει η φορολόγησή τους.

Αν και τα χρονικά περιθώρια είναι μικρά, αφού το νομοσχέδιο θα πρέπει να έχει ψηφιστεί το αργότερο έως το τέλος Ιουνίου, στελέχη του υπουργείου υποστηρίζουν ότι ο στόχος είναι εφικτός, καθώς έχει γίνει καλή προετοιμασία. Από τη νέα βάση δεδομένων το υπουργείο οικονομικών θα πρέπει: -να καθορίσει τιμές φορολόγησης για τα αγροτεμάχια που σήμερα δεν υπάρχουν και -να καθοριστεί συγκεκριμένος τρόπος υπολογισμού της αξίας (ανάλογα με την περιοχή και τη θέση του αγροτεμαχίου).

Αντιδράσεις

Σημαντικές είναι οι αντιδράσεις του αγροτικού κόσμου, που εκτιμά ότι η φορολόγηση των αγροτεμαχίων αποτελεί την –οικονομική– χαριστική βολή στον κλάδο. Όπως σημειώνουν, από τη φορολόγηση αγροτεμαχίων, βοσκοτόπων κ.λπ. θα πρέπει να εξαιρεθούν τουλάχιστον οι κατ’ επάγγελμα αγρότες.

«Δεν είναι δυνατόν να φορολογείται και το μέσο παραγωγής και το τελικό προϊόν» σημειώνουν οι αγρότες, οι οποίοι εκτιμούν ότι, ακόμη και εάν εφαρμοστεί καθολικά το μέτρο στην πράξη, δεν θα υπάρχει η δυνατότητα ανταπόκρισης στις τεράστιες πλέον φορολογικές τους υποχρεώσεις! Αντισυνταγματική και παράνομη θεωρείται και η φορολόγηση μη καλλιεργούμενων αγροτεμαχίων, καθώς, όπως υποστηρίζουν, η πολιτεία δεν έχει το δικαίωμα φορολόγησης ακινήτου από την εκμετάλλευση του οποίου ο κύριός του ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχει καρπωθεί κανένα απολύτως εισόδημα.