Σε δοκιμασία η ελληνική πτηνοτροφία

Στην κόψη του ξυραφιού κινούνται οι πτηνοτρόφοι της χώρας, οι οποίοι ενόψει του Πάσχα έχουν να αντιμετωπίσουν και το πρόβλημα των ελληνοποιήσεων των αυγών.

Σε συνάντηση που είχε το προεδρείο της Πανελλήνιας Ένωσης Πτηνοτρόφων Παραγωγών (ΠΕΟΠ) με την ηγεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, τέθηκαν όλα τα ζητήματα που απασχολούν τον κλάδο και που έχουν σχέση με το κόστος των ζωοτροφών, τη νομιμότητα των εγκαταστάσεων και το ζήτημα των ελληνοποιήσεων των αυγών αλλά και κοτόπουλων, οι οποίες πληθαίνουν. Ήδη, ο υπουργός κ. Τσαυτάρης έχει διαβεβαιώσει τους παραγωγούς ότι οι καταγγελίες ελέγχονται και ότι οι σχετικοί φάκελοι θα προωθηθούν στις αρμόδιες αρχές για την επιβολή προστίμων.

Όπως προκύπτει από τις μέχρι τώρα καταγγελίες, αυγά και κοτόπουλα προερχόμενα κυρίως από τις γειτονικές χώρες προωθούνται στην ελληνική αγορά ως εγχώρια, δημιουργώντας πρόσθετα προβλήματα στους πτηνοτρόφους, οι οποίοι βλέπουν τις τιμές πώλησης των προϊόντων να παραμένουν εδώ και καιρό σταθερές ή και να μειώνονται.

Για το θέμα των ελληνοποιήσεων το ΙΝΚΑ/Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας καλεί τους καταναλωτές να είναι προσεκτικοί γιατί υπάρχουν καταγγελίες, σύμφωνα με τις οποίες έχουν φτάσει στην Ελλάδα αυγά από Κίνα και Ινδίες τα οποία πωλούνται προς 80 λεπτά τα 30, ενώ τα ελληνικά πωλούνται προς 3,80 λεπτά τα 30. Όπως επισημαίνει, τα αυγά αυτά σφραγίζονται ως ελληνικά σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Οι εκπρόσωποι των παραγωγών ενημερώθηκαν από τον αναπληρωτή υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Μάξιμο Χαρακόπουλο για το θέμα των ελληνοποιήσεων.

Ο ίδιος επικοινώνησε με τη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικής και τον Ενιαίο Φορέα Ελέγχου Τροφίμων (ΕΦΕΤ) προκειμένου να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι για τα εισαγόμενα από τρίτες χώρες και διακινούμενα από κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυγά στην ελληνική επικράτεια ενόψει της πασχαλινής περιόδου.

Και παρακρατήσεις

Και σαν να μην έφταναν αυτά, οι πτηνοτρόφοι –τουλάχιστον όσοι εξ’ αυτών ενισχύθηκαν μέσω των προγραμμάτων de minimis– διαπίστωσαν ότι οι ενισχύσεις παρακρατήθηκαν από τράπεζες, προκειμένου να συμψηφιστούν με οφειλές ληξιπροθέσμων δανείων που τους χορηγήθηκαν για την αντιμετώπιση της γρίπης των πτηνών το 2006 και της κρίσης της αγοράς της περιόδου 2007-2008.

Στο υπόμνημα  που κατέθεσαν, αναφέρουν μεταξύ των άλλων: «Πρόσφατα διαπιστώνονται παρακρατήσεις από τράπεζες κρατικών ενισχύσεων (de minimis) σε βάρος δικαιούχων πτηνοτρόφων προκειμένου να συμψηφιστούν με οφειλές ληξιπροθέσμων δανείων που τους χορηγήθηκαν για την αντιμετώπιση της γρίπης των πτηνών το 2006 και της κρίσης της αγοράς της περιόδου 2007-2008… Διαμαρτυρόμαστε έντονα και καταγγέλλουμε τις ενέργειες αυτές ως αυθαίρετες και παράνομες που αντιτίθενται στο κοινοτικό και εθνικό κεκτημένο όπως ρητά αναφέρεται στην απόφαση λεπτομερειών εφαρμογής των κρατικών ενισχύσεων (de minimis)».

Σύμφωνα με την σχετική οδηγία της ΕΕ, οι παραγωγοί υποστηρίζουν ότι οι γεωργοί:

-Δεν υπόκεινται σε κανενός είδους παρακράτηση.

-Οι ενισχύσεις δεν συμψηφίζονται με τυχόν οφειλές του δικαιούχου προς το ελληνικό Δημόσιο ή τα ασφαλιστικά ταμεία.

Οι δικαιούχοι των ενισχύσεων αυτών απαλλάσσονται από την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού φορολογικής και ασφαλιστικής ενημερότητας.

Από την πλευρά της η ηγεσία του υπουργείου παραδέχτηκε ότι υπάρχει πρόβλημα και διαβεβαίωσε τους πτηνοτρόφους ότι θα μεταφέρει το αίτημα στον αναπληρωτή υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα.

Παράλληλα, συζητήθηκε και το θέμα μείωσης του αριθμού των πτηνών ανά τετραγωνικό μέτρο, όπως προβλέπει η κοινοτική οδηγία, όπου οι πτηνοτρόφοι ζήτησαν τη λήψη μέτρων, ώστε να λυθεί το πρόβλημα «εντός ορίων λογικής», καθώς εκτιμούν ότι το κόστος για αύξηση του εμβαδού των εγκαταστάσεων θα φτάσει τα 10 ευρώ για κάθε κότα.

Τα σημαντικότερα προβλήματα

Εκτός των πολλών προβλημάτων που αντιμετωπίζουν οι πτηνοτρόφοι λόγω της οικονομικής κρίσης, στο άμεσο μέλλον θα κληθούν να αντιμετωπίσουν και το πρόβλημα των ολλανδικών επενδύσεων σε Βουλγαρία, Ρουμανία, αλλά και σε άλλες γειτονικές χώρες. Τα ποσά που επενδύονται είναι τεράστια, ενώ το κόστος παραγωγής μικρό, απειλώντας να «πλημμυρίσουν» με φθηνά προϊόντα και την ελληνική αγορά.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, οι πτηνοτρόφοι της Ελλάδας έχουν να αντιμετωπίσουν και έναν ακόμη «εσωτερικό εχθρό»: τις εταιρείες που έχουν υπαχθεί στο άρθρο 99 και οι οποίες έχουν μικρό κόστος παραγωγής, αφού δεν πληρώνουν τις ασφαλιστικές εισφορές και τις δόσεις των δανείων.

Σήμερα, όπως επισημαίνουν οι συνεταιριστές, η κατάσταση «πάει από το κακό στο χειρότερο», καθώς πληθαίνουν τα προβλήματα που οφείλονται:

- Στην αύξηση του κόστους των πτηνοτροφών. Η τιμή της σόγιας έχει σχεδόν διπλασιαστεί, με αποτέλεσμα πολλοί πτηνοτρόφοι να αναγκάζονται να μειώνουν την παραγωγή τους, με αλυσιδωτές επιπτώσεις που καταλήγουν στη μείωση του εισοδήματός τους.

- Στα υψηλά επιτόκια των δανείων. Λόγω της γρίπης των πτηνών πολλοί παραγωγοί αναγκάστηκαν να καταφύγουν στις τράπεζες προκειμένου να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της διάθεσης που είχε μειωθεί δραστικά. Η ΑΤΕbank (κυρίως) έδινε δάνεια με υψηλά επιτόκια, τα οποία στη συνέχεια έγιναν θηλιά… στο λαιμό των παραγωγών, οι οποίοι ήταν αδύνατο να ανταπεξέλθουν στις υποχρεώσεις τους.

- Στην αύξηση του κόστους της ενέργειας, αφού οι πτηνοτρόφοι δεν δικαιούνται την επιστροφή του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) πετρελαίου για γεωργική χρήση.

- Στην εφαρμογή του ευρωπαϊκού κανονισμού για την ευζωία των πτηνών, που σημαίνει αύξηση του χώρου για τις ωοτόκες όρνιθες. Η εφαρμογή του μέτρου χωρίς αύξηση του εμβαδού σημαίνει μείωση της παραγωγής. Πέρα από το γεγονός ότι χρειάζεται αύξηση του εμβαδού των εγκαταστάσεων, υπάρχει και το πρόβλημα της νομιμοποιησή τους αφού πολλές από αυτές είναι αυθαίρετες.

- Στην έλλειψη ρευστότητας λόγω της μειωμένης δανειοδότησης, αλλά και στη μη έγκαιρη εξόφληση των παραγωγών από τις αλυσίδες σουπερμάρκετ. Εκτός από την μη έγκαιρη εξόφληση, πολλά σουπερμάρκετ υποχρεώνουν τους πτηνοτρόφους να επιβαρύνονται οι ίδιοι τις εκπτώσεις που κάνουν για να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των καταναλωτών.

Όσα πρέπει να γνωρίζουν οι επίδοξοι πτηνοτρόφοι

Παρά τα προβλήματα όμως, η πτηνοτροφία μπορεί να αποτελέσει εναλλακτική λύση για όσους θέλουν να επενδύσουν σε αυτόν τον τομέα. Ωστόσο, η εκτροφή πτηνών, όσο εύκολη και αν φαίνεται, θέλει προσοχή και ειδικές γνώσεις. Η «επαγγελματική» οργάνωση μονάδας είναι μια δύσκολη υπόθεση, αφού το κόστος εγκατάστασης είναι μεγάλο, ενώ η εκτροφή και η διάθεση απαιτεί υψηλό κόστος. Μια επιλογή με προοπτική, πάντως, αποτελεί η εκτροφή μικρού αριθμού πτηνών με ειδικά χαρακτηριστικά, όπως βιολογικά, ελευθέρας βοσκής κ.λπ., τα οποία θα μπορούν να διατεθούν στην τοπική αγορά.

Σε κάθε περίπτωση, εάν κάποιος αποφασίσει να προχωρήσει θα πρέπει να γνωρίζει ότι για μια απλή μονάδα χρειάζονται:

- Χώρος 1 τ.μ. για κάθε 8-10 πτηνά που προορίζονται για σφαγή. Αυτό σημαίνει ότι για 1.000 πτηνά απαιτείται τουλάχιστον οίκημα 80 τετραγωνικών.

- Το κόστος αγοράς κάθε πτηνού κυμαίνεται από 50 έως 60 λεπτά.

- Η αξία του εξοπλισμού (ταΐστρες, ποτίστρες, θερμομητέρα και στρωμνή) φτάνει τα 600 ευρώ.

- Το κόστος τροφής για 45 μέρες ανά κοτόπουλο ανέρχεται στο 1 ευρώ.

- H τιμή πώλησης ανά κιλό για τον παραγωγό κυμαίνεται από 2,30 έως 3 ευρώ. Για μια επιχείρηση παραγωγής αυγών το κόστος είναι σχεδόν διπλάσιο.

- Για 1.000 ωτοτόκες όρνιθες το κόστος αγοράς φτάνει τα 1.000 ευρώ. Το κόστος του εξοπλισμού παραμένει στα 600 ευρώ.

- Το κόστος φωλιάς ανέρχεται σε 500 ευρώ.

- Το κόστος για την αγορά τροφών ανέρχεται περίπου στα 150 ευρώ ανά μήνα.

- Η τιμή πώλησης ανά αυγό για τον παραγωγό κυμαίνεται από 17-20 λεπτά.

- Ο μέσος όρος παραγωγικής ζωής για κάθε πτηνό δεν ξεπερνάει τα δύο χρόνια.

Γιατί να στραφεί κανείς στην πτηνοτροφία

Οι λόγοι για να στραφεί ένας νέος στην πτηνοτροφία είναι:

- Η αύξηση της κατανάλωσης, λόγω κρίσης, καθώς το κοτόπουλο θεωρείται φθηνή και καλή τροφή. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 2011 οι πωλήσεις ανήλθαν σε 558,07 εκατ. ευρώ, έναντι 521,96 εκατ. ευρώ το 2010.

- Η δυνατότητα ίδρυσης και λειτουργίας μικρής οικογενειακής μονάδας σε εναλλακτικά προϊόντα που έχουν σχέση με βιολογική εκτροφή ή ακόμη και την παραγωγή ποιοτικών αυγών.

- Η παράλληλη εκτροφή άλλων ειδών, όπως γαλοπούλες, ορτύκια κ.λπ.

- Η δυνατότητα άμεσης διάθεσης στην τοπική κοινωνία σε πολύ καλύτερες τιμές από ό,τι σε μεγάλες αλυσίδες.

- Η αξιοποίηση εγκαταλειμμένων εγκαταστάσεων.

- Η δυνατότητα δημιουργίας ομάδων παραγωγών σε τοπικό επίπεδο, ικανής να προχωρήσει και στην τυποποίηση προϊόντων.

Στον αντίποδα, οι κίνδυνοι οι οποίοι κρύβονται πίσω από την επένδυση ως λύση ανάγκης είναι:

- Το αυξημένο κόστος ζωοτροφών.

- Οι ασθένειες που μπορούν να καταστρέψουν μία μονάδα.

- Η μη σωστή οργάνωση δικτύου διανομής.

Επιγραμματικά, κάθε νέος επενδυτής πριν αποφασίσει οτιδήποτε θα πρέπει να προχωρήσει από μόνος σε διερεύνηση, ειδικά εάν παράγει εναλλακτικά προϊόντα.

Εάν αποφασίσει να στήσει μια σύγχρονη μονάδα θα πρέπει να κάνει μια οικονομοτεχνική μελέτη, ώστε να εκτιμηθεί σωστά η βιωσιμότητα της μονάδας.

Θα πρέπει να εκπαιδευτεί σωστά, δίπλα σε ανθρώπους που γνωρίζουν καλά ή στα κατά τόπους κέντρα του ΕΛΓΟ «Δήμητρα» και τέλος να επιλέξει σωστά τον εξοπλισμό αλλά και τα πτηνά που θα προμηθευτεί.